هدف از این جستار، تبیین فرایند خوانش و فهم متن با تأکید بر مفهومی به نام «خواننده­ی فرضی» است؛ مفهومی که از یک سو نقد خواننده­مدار و از سوی دیگر نقد مؤلف­محور را بر سر تعریف آن با یکدیگر تلفیق کرده و از ائتلاف این دو رویکرد هرمنوتیکیِ ظاهراً هم­ستیز، در این­جا بر ضد هرگونه رویکرد متن­گرایانه به نقد ادبیات داستانی، بهره گرفته­ایم. متن را در این دیدگاه ضدعینیت­گرا، جز زمینه­ای برای آمیزش آفاق دید ن...

در حالی که ادبیات داستانی و واقعیت به طور ظریفی در هم تنیده اند خواندن اثر رودیارد کیپلینگ قرائت تازه ای از واقعیت به خواننده القا می کند. تصویر هند و خلق شخصیت هندی بر اساس پیش زمینه امپراطوری بریتانیا که از طرح ها و نقشه های معین تشکیل یافته ترسیم شده است. به عبارت دیگر، مکان خلق شده توسط ذهن نویسنده یا همان هند کاملا در چار چوب این امپراطوری جای می گیرد. آیا نقش ادبیات در این میان صرف اهداف ...

پس از جهانی شدن جریان ادبیات پسامدرن، بسیاری از نویسندگان ایرانی نیز نوشتن به سبک و سیاق پسامدرن را آغاز کردند. شمار روزافزون این نویسندگان، به خصوص نویسندگان جوان در دهه ی هشتاد موجب شد ده رمان پسامدرن فارسی دهه ی هشتاد (هم نوایی شبانه ی ارکستر چوب ها از رضا قاسمی، رود راوی از ابوتراب خسروی، فرانکولا از پیام یزدانجو، کتاب اعتیاد از شهریار وقفی پور، بیوتن از رضا امیرخانی، بازی از قاسم کشکولی، م...

این مقاله قصد دارد الگوی داستانی نمایشنامۀ داستان دور و دراز سفر سلطان به... دیار فرنگ را با روش فراداستان نگارانه ای که در ادبیات داستانی پسامدرن رایج شده است، مطابقت دهد. فراداستان حاصل رواج دیدگاهی در ادبیات است که در مخالفت با نحلۀ رئالیسم ادبی، می کوشد تا چارچوب ارجاع داستان به واقعیت را مورد شک قرار دهد. در این نوع از داستان، عناصر داستانی مانند طرح، شخصیت، زمان و مکان جایگزینی از واقعیت ...

در این مقاله تلاش شده است تا الگویی برای تحلیل زبانشناختی ادبیات جنگ از منظر گفتمان شناسی انتقادی ارائه شود و سپس بر پایه ی این الگو سه داستان تحلیل شده است. این داستان­ها از نظر پیگیری روند انتقام جویی یا آشتی­جویی بررسی می­شوند. برای این کار ساخت های گفتمان مدار با توجه به دیدگاه  ون­ دایک(2008, ,2001,1995.1993b ) در مورد قطبی سازی که در اکثر آثار و تحلیل­های وی مطرح می­باشد بررسی شده­اند. یع...

سیمین دانشور در ادبیات داستانی ایران جایگاه ارجمندی دارد. او در آثارش به عموم گونه‌های ادبیات پرداخته­است. چگونگی کاربست گونۀ ادبیات پایداری در داستان­های این بانوی نویسنده و تحلیل آنها بر اساس جستارهای کهن­الگویی، ظرفیت موضوعی یک پژوهش دانشگاهی را دارد؛ از طرفی تاکنون آثار داستانی دانشور، از این منظر مورد واکاوی قرار نگرفته­است. با توجه به جایگاه کارل­ گوستاو­ یونگ در روانشناسی اعماق، پس از نم...

نظریه های روان شناختی دربارة اخلاق عمدتاً حول این سؤالات شکل گرفته اند: چگونه، در چه سنّی و با چه سازوکاری قوای اخلاقی کودک شکل می گیرند و توانایی های اخلاقی او تثبیت می شوند. بخش اول این نوشته به مرور مختصر آراء پاره ای از مکاتب مهم روان شناسی دربارة اخلاق می پردازد. از آنجا که هدف اصلی بحث، پیوند اخلاق و ادبیات داستانی است، خواهیم کوشید تا از دل نظریه های مطرح شده سؤالاتی را برای سنجش و ارزیابی...

اگر چه کشورهای آمریکای لاتین بسیار جوانند‘ اما ادبیاتی غنی و ارزشمند دارند. با بررسی تاریخ ادبیات کشورهای آمریکای لاتین دربرابر فهرستی طویل از نام مردان‘ نام زنانی نیز به چشم می خورد که با تلاش فراوان توانسته اند. به این عرصه وارد شوند. و درجمع مردان حضور یابند. اگر چه مردان می کوشیدند این میدان را در انحصار خود بگیرند و زنان را به سکوت محکوم کنند‘ ولی زنان نیز توانستند به نحوی شایسته‘ توانایی ...

به وجود آمدن اصطلاح «ادبیات تاجیک» در سال ۱۹۲۴م سبب دوری تاجیکان از اصطلاح تاریخی «ادبیات فارسی» شد؛ ازهمین رو، برای از میان بردن کج فهمی ها و اغواگری ها اصطلاح «ادبیات فارس- تاجیک» به وجود آمد که هم مضمون چندهزارسالۀ «ادبیات فارسی» را انعکاس می داد و هم ترکیب نوزاد «ادبیات تاجیک» را هم معنای آن می کرد. در این زمینه توجه به هم بستگی ترکیب های ادبیات فارسی و ادبیات تاجیک بسیار حائز اهمیت است. هم...