نزد فیلسوفان یونان باستان، آنچه امروزه بدان هنرهای زیبا یا هنرهای نمایشی می‏گوییم دارای فرایندی تقلیدی یا محاکاتی است؛ کنش تقلید و داوری دربارة آثار هنری تابع قوانین و معیارهایی بوده است. سینما را نیز می‏توان در زمرة هنرهای تقلیدی به‏شمار آورد. در این جستار به بررسی دیدگاه‏های دو فیلسوف دنیای قدیم، یعنی افلاطون و ارسطو، می‏پردازیم. بنابراین، نخست امکان اخذ نظریه یا فلسفه‏ای در خصوص سینما را در ...

«خیال» و «تخیل» جوهرۀ اصلی هنر و ادبیات هستند؛ از وهم گرفته تا رؤیا و الهام و مراتب قدسی، از دورۀ یونان باستان تا فلسفه و عرفان اسلامی، همه با خیال و تخیل پیوند دارند. این دو واژه اگرچه نزدیک‌اند، تعاریف متفاوتی دارند. توجه به خیال در عرفان اسلامی قرن‌های چهارم تا ششم هجری و حتی پس از آن، جایگاهی ویژه داشت؛ به‌طوری‌که سهروردی در قرن پنجم عالم مثالی خیال را تعریف کرده است. اما در همین دورۀ زمانی...

چکیده رابطة بازنمایی و نسبت آن با واقعیت همواره موضوع مورد توجه اندیشمندانی بوده است که فرایند ادراکی انسان را مدّ نظر داشته اند. به طور کلی پس از ظهور تفکر متافیزیکی در یونان و طرح نظریة مثل، حضور نداشتن واقعیت پدیده ها نزد انسان، به عنوان فاعل شناسایی، پذیرفته شد و به تدریج شناخ تشناسی بر هستی شناسی مقدم گشت و بازنمایی نوعی ضرورت به شمار آمد. همزمان با این تغ ییر در نوع ادراک واقعیت، معنا...

این پژوهش با هدف یافتن نسبت دانش و مهارت و جایگاه دانش در مهارت‌آموزی انجام گرفته است. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که خلأ دانش در فرآیند مهارت‌آموزی و آموزش‌های عملی احساس می‌شود. اگر چه که سوابق تاریخی، این دو حیطه را مستقل از یکدیگر نشان می‌دهد، اما تعریف عمیق مفاهیم، مؤید پیوند میان دانش و مهارت است و مبنای این پیوستگی ریشه عقلانی آنهاست که در فلسفه ارسطو تبیین شده است. در این فلسفه عقل نظری...

صحنه‌پردازی تئاتر همواره حاصل ترکیب دو حوزه هنر و علم بوده است. در این میان یکی از حوزه‌های بنیادینی که باعث غنای طراحی صحنه می‌شود، فلسفه است. قلمروی که می‌تواند به عنوان ضلع سوم مثلث کمال در صحنه‌پردازی، وارد عمل شده و منجر به تکامل این حوزه در تئاتر و هنرهای نمایشی شود. این نوشتار تلاش دارد تا با گذری اجمالی بر فلسفه آناکساگوراس این ایده را مطرح کند که می‌توان از فلسفه و برخی مفاهیم بنیادین ...

فیلسوفان غالباً نمود را از ماهیت حقیقی چیزها جدا می‌دانستند و، به همین سبب، می‌کوشیدند واقعیت را ورای نمودهای گذرا و ناپایدار جست‌وجو کنند. این نگرش یکی از عوامل اصلی نکوهش هنرهای بصری و خصوصاً نقاشی در افکار افلاطون بوده است. به زعم او این هنرها صرفاً قادرند از نمود چیزها تقلید کنند؛ لذا نه تنها هیچ شناختی به دست نمی‌دهند بلکه بیننده را نیز گمراه می‌کنند. این ملامت و مذمت هنرهای بازنمودی تا قرن ه...

چکیده دیدگاه‌های زیباشناختی و معیارهای فلسفی از جمله مبانی تاثیرگذار بر رویکردهای هنری در اعصار مختلف تاریخی ا­ست که می­توانند به نوعی این گرایش ها را هدایت کنند. در میان مفاهیم مطروحه در حوزه هنر، می توان رد پای نوعی بینش زیباشناختی مبتنی بر لذت­گرایی را که ریشه­های آن تا یونان کلاسیک قابل بازکاوی است، جستجو کرد. با توجه به تمرکز بندتو کروچه فیلسوف و زیباشناس سده بیستم بر مفاهیم و تعاریف لذت گ...

مقاله‌ی حاضر نشان می‌دهد که چگونه میشل فوکو در آثار پایانی خود با رجوع به برخی آموزه‌های روشنگری به هنر آفرینش خویشتن روی می‌آورد. بازاندیشی مفاهیم اساسی روشنگری در فوکوی متأخر با درک تازه‌ای از کانت و سوژه همراه است. با جای دادن نظریه‌های زیبایی‌شناسی مرتبط با نفس در متن تفکر روشنگری، فوکو نشان می‌دهد که نه تنها او ارزش‌های روشنگری را نادیده نمی‌گیرد، بلکه به بازسازی برخی از این مفاهیم می‌پردا...

هنر اجرا که برخی در کشورهای انگلوساکسون آن را هنر زنده می نامند، از هنرهای تجسمی منشعب شده، اما در حالی که به نمایش نزدیک بوده، ماهیتاً بسیار با آن متفاوت است. زنده، واقعی و در لحظه بودن و تأکید بر استفاده از بدن اجراگر به عنوان مصالح هنری از مشخصات اصلی هنر اجرا است، بدین معنا که اجرا در حضور مخاطبان و گاه با مشارکت ایشان به صورت تعاملی اجرا می شود و مرز میان اجراگر و بیننده محو می شود. اجرا در...