شاید چنین به نظر رسد که در عالم اسلام و فرهنگ و اندیشه دینی، «رمز» به عنوان یک اصطلاح، اختصاصا مربوط به قلمرو عرفان و تصوف و صرفا دارای جنبه‌های دینی و عرفانی است. اما در همان مراحل اولیه شکل‌گیری فلسفه در جهان اسلام، فلاسفه اسلامی به «رمز»توجه کردند و در سیر تکاملی خود، بنیادهای فلسفی خاصی پیدا کرد. اگر به این مبانی و بنیادها، به طور مستقل و منسجم پرداخته شود، می‌توان به یک رمزشناسی انتولوژیک ...

در بحث پردامنۀ «عقل و نقل»، که گاه با عناوین دیگری چون «عقل و وحی» یا «عقل و دین» نیز از آن یاد می شود، چهار نظریۀ معروف با یکدیگر رقابت می کنند: اصالت عقل، اصالت نقل، تقدم عقل، تقدم نقل. در این جستار، ضمن تشریح محل نزاع و و دیدگاه هر یک از قائلان به چهار نظریۀ مذکور، استدلال شده است که هیچ یک از آنها قابل دفاع نیست و باید در پی نظریه ای بدیل بود. نگارنده نظریه ای را با عنوان رویکرد گفتگویی و ت...

مقصد این پژوهش، نزدیک شدن به حقیقت سینما با رویکرد پدیدارشناسی هرمنوتیک و نشان دادن امکانات این روش در فهم سینما، در مقایسه با روشهای پدیدارشناسی متعارف است. برای این منظور که با مطالعه کتابخانه ای صورت پذیرفت، پس از انتخاب منابع، مطالب به دست آمده به صورت هرمنوتیکی تحلیل و نتیجه گیری شد. پدیدارشناسی هرمنوتیک، در مقایسه با پدیدارشناسی متعارف به دلیل کنار گذاشتن روشهای فهم سوبژکتیو و توجه به عال...

محقق در این رساله به بحث و بررسی هستی¬شناسی هرمنوتیک فضای مجازی پرداخته است. به ویژه به تفسیر شرایطی پرداخته که زمینه¬ی هستی در این فضای مجازی است و در نتیجه¬ی تأثیر متقابل ماشین ارتباطی با آنچه که به عنوان شبکه گسترده جهانی(وب) می¬شناسیم، ایجاد می¬شود و به بررسی این موضوع پرداخته است که تجربه خاصی مرتبط با این پدیده وجود دارد و هدف تحقیق قراردادن این تجربه خاص در زمینه¬ی بزرگتر فعالیت¬های فرهن...

کلمه هرمنوتیک hermeneutic از فعل یونانی hermeneuein مشتق شده است که به معنای بیان کردن، تبیین کردن، ترجمه یا تفسیر کردن است. برخی هرمنوتیک را این چنین تعریف کرده اند: "نظریه و عمل تفسیر". البته عملا امکان ندارد تعریف جامعی از هرمنوتیک ارائه کرد که همه گرایشهای هرمنوتیکی را در بگیرد. زیرا دیدگاههای مختلف در مورد رسالت، هدف و کارکرد هرمنوتیک وجود دارد گاه کاملا متفاوت و غیر قابل جمعند. در این تح...

تحلیل گفتمان و نظریه های مطرح در آن در دوره های اخیر زمینه و بسترهای مناسبی را برای بررسی ساختارهای متون فراهم کرده است. دیدگاه گفتمان دیالکتیکی پل ریکور از جملۀ این آراست که به تحلیل متن در سطحی فراتر از زبان و تأکید بر فضاها و زمینه های مفهومی شکل گرفته در آن توجه دارد. الهی نامۀ عطار نیشابوری از آثار کلاسیک ادب فارسی است که ساختار اصلی روایت آن بر محوریت گفتگو بنا شده است لذا قابلیت خوانشی ن...

بررسی و نقد همانندی ها و تفاوتهای هرمنوتیک شلایرماخر با دانش تفسیر است. شلایر ماخر متکلم برجسته آلمانی، پایه گذار الهیات اعتدالی و هرمنوتیک جدید است. او به برخی از باورها و مراسم مذهبی نقدهای محکمی دارد و در زمینه های خداشناسی، مسیح شناسی و کتاب مقدس نظریات جدیدی دارد. شلایر ماخر هرمنوتیک را از شکل ویژه آن خارج ساخت و از هرمنوتیک عام سخن گفت. او از ویژگی های هرمنوتیک خاص چشم پوشید و به نقاط مشت...

در این مقاله، نخست میان کلیات هرمنوتیک و تفسیر، مقایسه ای صورت داده و تمایز‏ها و تشابه های تعریف، قلمرو، هدف و روش این دو دانش را نشان داده‏ایم؛ در بخش دوم، نسبت بین مهم ترین دستاورد‏های هرمنوتیک با تفسیر اسلامی را بررسی کرده و میزان شباهت ها، تفاوت ها و چالش های هرمنوتیک با تفسیر را سنجیده و نشان داده‏ایم که آموزه هایی مثل باز‏آفرینی ذهنیت مؤلف، دور هرمنوتیکی، قصد و نیت مؤلف، پیش فرض های مفسر ...

یکی از مباحثی که هنر و معماری سال های اخیر را به لحاظ مبانی نظری تحت الشعاع قرار داده، مباحث مرتبط با دانش"معرفت شناسی" و زیرشاخه های آن می باشد."نسبیّت شناخت" از مهم ترین مباحث مطرح در قلمرو معرفت شناسیِ هنر معاصر می باشد که با مسائلی نظیر تعیین جایگاه پدید آور اثر هنری، مخاطب اثر، چگونگی شکلگیری فرآیند فهم اثر و تعیین سهم هر یک در ب هوجود آمدن واقعه فهم مرتبط می شود. این مسائل ریشه در حوزه ای ا...