پژوهش حاضر به بررسی و تحلیل شیوه و سبک تاریخ‌نگاری یکی از عالمان و مورخان نیمة نخست قرن هفتم نامور به شمس‌الدین یوسف بن قِزاوغلی معروف به «سبط ابن جوزی»، می‌پردازد.  با توجه آن که این مورخ، شیوه و رویکرد خاصی در گزارش واقعة عاشورا و حوادث و مسائل پیرامونیِ آن دارد، بررسی و تحلیل گزارش وی، نکات قابل توجه و تأملی را فراروی محققان قرار می‌دهد. افزون بر این، نویسنده در گزارش عاشورا، از منابع و مقاتلی...

مدینة منوره از اواخر قرن دوم و به­طور رسمی از قرن چهارم، در اختیار سادات بود‌که اصطلاحاً به آنان «شرفا» می­گفتند. این گروه از سادات غالباً تمایلات شیعی داشتند، اما به دلیل تسلط عباسیان، گاهی به تقیه روی آورده وگاه مذهب سنی را اختیار می­کردند اما به دلیل وابستگی­های خانوادگی، تمایلات شیعی داشتند. در دورة تسلط فاطمیان، آنها به­طور آشکار مذهب شیعی داشتند. با سقوط فاطمیان و روی کار آمدن ایوبیان و سپ...

«نظیری» نیشابوری و گاه معروف به نظیری مشهدی از شاعران برجسته نیمة دوم قرن دهم و دو دهة نخستِ قرن یازدهم هجری است. مکان تولدش روشن نیست اما وفاتش را میان 1020 تا 1023 نوشته‌اند. وی سالها در ایران بود، به نقاط مختلف سفر کرد و عاقبت به هند نزد اکبرشاه و جهانگیر رفت. وی در سال 1002 به حج رفت و برگشت و سالهای پایانی عمر را در گجرات برای تجارت زندگی را سپری کرد. از اشعارش چنین بر می‌آید که هرچند بر م...

پژوهش حاضر به بررسی مهاجرت نیروی کار ایرانی به قفقاز در نیمة دوم قرن نوزدهم تا انقلاب مشروطه و نقشی که آذربایجان در اینخصوص ایفا نمود می‌پردازد. در این راستا مقاله با تکیه بر منابع معتبر داخلی و خارجی و با در پیش گرفتن روش توصیفی تحلیلی، در پاسخ به مسائلی چون چرایی مهاجرت نیروی کار به قفقاز و سهم آذربایجان در آن، نشان می‌دهد آذربایجان مرکز اصلی صدور نیروی کار مهاجر به قفقاز بود که این وضع به نو...

در این مطالعه، بر اساس پیوند نئوتکتونیک و توپوگرافی کنونی، فعالیت نئوتکتونیکی 38 زیرحوضة دارای میدان‏های نفتی و غیرنفتی جراحی‏- زهره، با استفاده از شاخص‏های ژئومورفیک SL، S، RA، HI،BS ، وAFارزیابی شد. نتایج نشان می‏دهد فعالیت نئوتکتونیکی نیمة شرقی بیشتر و 2/12، 5/34، و 2/53 درصد حوضه به‏ترتیب در کلاس‏های یک تا سه قرار دارند. سرانجام، با روی ‏هم قراردادن لایة نهایی نئوتکتونیک و لایة‏ نفتی مشخص ش...

در نیمة دوم سدة نوزدهم میلادی، واقع‌گرایی جایگزین داستان‌هایتخیلی در ادبیات اردو شد. خردگرایی نهضت علی‌گر و هدفمندیش برای اصلاح، منجر بهتحول ادبیات داستانی شد. نذیراحمد و عبدالحلیم شرر، دو نویسندة پیشتاز این نهضت،از پشگامان رمان‌پرداز اردو به شمار می‌رونـد. پنداشت‌های آیینی و کاربست‌پنداریآن در رمان‌هایشان نمایان است. آن‌ها برای نخستین بار به نقش زن در خانواده وجامعه می‌پردازند. نذیراحمد، دلزده...

مکتب وقوع به لحاظ تحولات سیاسی ـ اجتماعی در پیوند با دو دورة تیموری ـ به‌خصوص در نیمة دوم قرن نهم ـ و دورة صفوی است. این سبک از اوایل قرن دهم آغاز شد و در اواسط همان قرن رشد کرد و تا ربع اوّل قرن یازدهم ادامه یافت. درخصوص اشعار مکتب وقوع و تحلیل محتوای آن مباحثی پراکنده گفته شده است، امّا درمورد خاستگاه جغرافیایی آن، تاجایی‌که مولّفان جستجو کرده‌اند، هیچ بحث جدّیی مطرح نشده است. نویسندگان در این مق...

اوّلین معاهدات مرزی بین ایران و همسایگانش که اسنادی از آن بجای مانده، در عصر صفویّه و با امپراتوری عثمانی به‏امضا رسیده است. این معاهدات ابتدا بصورت مبادلة نامه‌هایی کلّی، حاکی از پذیرش صلح بجای جنگ بین سران دو طرف بود. بعداً اسنادی با عنوان «سنورنامه» یا «سنورنامچه» ممهور به مهر بزرگان به همراه نامه‌های سلاطین مبادله میشد. در نیمة دوم دورة صفویّه ظاهراً با هدف تحکیم اعتبار این اسناد، جزئیّات سنورنامه...

کوهن و فایرابند از فیلسوفان علمی هستند که در بسیاری از جهات، دیدگاه‌های نزدیک و بعضاً مشترکی دارند. این دو فیلسوف به عقلانیتی آفاقی و جهان‌شمول باور ندارند؛ از این رو در عرف ادبیات فلسفی، دیدگاه‌های آنان را نسبی‌گرایانه تلقی می‌کنند. هر دو، از فیلسوفان نیمة دوم قرن بیستم هستند و واکنشی به جریان‌های پوزیتیویستی و نگتیویستی محسوب می‌شوند. این اندازه، شباهت و نزدیکی، این پرسش را در ذهن برمی‌انگیزد ...