سنجشگرانه اندیشی (تفکر نقادانه)، عنوان شیوه ای از اندیشیدن، و نیز دانشی است که محصولِ دغدغه های دیوئی در زمینۀ فلسفۀ آموزش و پرورش است؛ دانشی که، به ادعای برخی در مسیر تبدیل شدن به یک «رشته» است. با این حال، دیدگاه های صاحبنظران دربارۀ چیستی سنجشگرانه اندیشی متفاوت است. در این مقاله، با تحلیل و نقد دیدگاه های برخی از صاحبنظران شناخته شده ترِ سنجشگرانه اندیشی نشان داده ایم که آن ها عموماً این انگاش...

برابر اصول پذیرفته شده حقوق جزا، چه نظام‌های نوشته و غیر آن، صرف وجود عنصر مادی و معنوی برای تحقق جرم کفایت نمی‌کند، بلکه هم زمانی آن ‌ها نیز شرط ضروری آن است. برای اثبات این ضرورت دلایل و مبانی مختلف و محکمی مطرح شده، اما به هر حال پذیرش «اصل تقارن عناصر مادی و معنوی» علی رغم به دنبال داشتن آثار مثبت برای تحقق عدالت، به عنوان بالاترین هدف حقوق کیفری، در مواردی موجب ایجاد آثار منفی و بی عدالتی ...

اصلاحات در یک نظام آموزشی عموماً با چالش‌ها و مشکلات مختلفی روبه‌رو خواهد بود؛ برای رفع آن مشکلات لازم است منتقدان به یاری دست‌اندکاران آن جریان اصلاحی آمده و با نگاه نقادانه راه را برای مجریان هموار نمایند. جریان موسوم به طرح هوشمندسازی مدارس نیز از این قاعده مستثنی نبوده و با مشکلاتی در اجرا از جمله تعارض با اهداف سند تحول آموزش و پرورش درگیر است و هدف این پژوهش واکاوی این تعارضات با الهام از ...

مهاتما گاندی رهبر فرهمند استقلال هند، که در نیمه اول قرن بیستم نقش عظیمی را در بیداریدینی، اخلاقی، اجتماعی و سیاسی هندوان ایفا نمود، به شدت تحت تأثیر انگیزه های دینی ، اخلاقیو عرفانی قرار داشت و به همین سبب نیز از سوی جامعۀ هندو به "مهاتما" یعنی روح بزرگ، کهعنوانی دینی و عرفانی محسوب م یشد، ملقب گشت. در بینش وی، دین جایگاهی اساسی داشت واز همین رو، دیدگاههای نقادانه علیه دین در جهان جدید، دغدغه ...

در فلسفۀ علم و به‌ویژه در علوم انسانی، تعریف و شناخت مفاهیم و موضوعات مورد مطالعه دارای مبانی هستی‌شناسانه و معرفت‌شناسانۀ متفاوت و حتی متضاد است؛ به‌عبارت‌دیگر، شناخت یک مفهوم در مکاتب مختلف می‌تواند دارای تعاریف متضاد باشد. از این جهت تعیین چارچوب نظری شناخت یک مفهوم بنیادین، یکی از مبنایی‌ترین اصول در مطالعه و شناخت مفاهیم و موضوعات است. در علوم جغرافیایی یکی از مفاهیم و پارادایم‌های...

کودکان در طول تاریخ آموزش و پرورش همواره از طریق روش‌ها، راهبردها و دیدگاه‌های مختلف کنترل شده و به نظم در آمده‌اند. این شیوه‌ها که امروزه به عنوان شیوه‌های نوین انضباطی در مدرسه به کار گرفته می‌شوند، از نظر میشل فوکو و پیروانش؛ یعنی رز، مارشال، رادفورد و میلی[1] به عنوان روش‌های انقیاد کودکان در نظام‌های آموزشی مورد انتقاد قرار گرفته‌اند. در این مقاله تصریح شده است که چگونه شیوه‌های انضباطی که...

ادبیات تطبیقی از جمله رویکردهایی است که به بررسی مؤلفه‌های مشترک ادبیات، جریان‌های فکری، مکاتب ادبی و... در زبان‌های مختلف می‌پردازد و میزان تأثیر و تأثر آن‌ها را در حوزه‌های مختلف ادبی بررسی می‌کند. شعر شاملو و ریتسوس به‌ دلیل در بر داشتن اندیشه‌های جهان‌وطنانه و اجتماعی، ظرفیت نقدپذیری بالایی در حوزه ادبیات تطبیقی دارند. یانیس ریتسوس از ‌جمله برجسته‌ترین شع...

چکیده از اولین مسائل در بهینه‌سازی و ارتقای سطح کیفی رشته‌های تحصیلی توجه به برنامۀ درسی و محتوای آموزشی است که در سرفصل‌های آن رشته نمود می‌یابد. رشتۀ علوم قرآن و حدیث، به‌سبب ارتباط با دو منبع وحیانی، باید از جامعیت مقبولی برخوردار باشد تا بتواند در تمام عرصه‌های دینی حضور پویا داشته باشد. احراز این جایگاه به برنامه‌ریزی دقیق در حوزۀ آموزش و پژوهش منوط است. مقطع کارشناسی به‌مثابۀ زیرساخت یک ر...

در مباحث نقد ادبی از جایگاه نویسنده و خواننده در تعین نوع خوانش ها و نوع دعاوی موجود درنقادی ها، سخن بسیار به میان آمده است. ولی مشکل اینجا است که هویات نویسندگان و خوانندگانمتون مختلف، هویاتی دقیقاً شناخته شده و متعین نیستند که ما بخواهیم دعاوی نقادانه مان را بااستفاده از آن ها متعین کنیم. چگونه می توان با این مشکل کنار آمد و راه برون رفتی برای آن جست؟برای حل مشکل فوق از مفاهیمی مانند فرد واقعی...

هدف این مقاله ارزیابی نقادانه کتاب «مطالعات اجتماعی فناوری؛ تاملات نظری و میان­رشته­ای» به گردآوری و ویرایش رضا صمیم است. این کتاب در قلمرو مطالعات علم و فناوری جای دارد. مطالعات علم و فناوری به عنوان یک حوزه مطالعاتی میان رشته­ای، در فضای علمی ایران همچنان نوپاست و کمتر توسط پژوهشگران مورد توجه قرار گرفته است. انتشار این کتاب توانسته به غنای ادبیات علمی این حوزه در کشور کمک نماید. از مزایای ای...