چکیده با تشکیل دولت صفویه (907- 1135ه.ق.) در گستره­ی جغرافیایی ایران، که به پایان یافتن پراکنده حکومتی و برقراری وحدت سیاسی در این کشور منجر شد، از آن پس جامعه­ی ایرانی تحت تأثیر گرایشات سیاسی و مذهبی این سلسله قرار گرفت. صفویان، سنّت­های حکومتی و فرهنگی قدیم ایران را تداوم دادند اما با ترویج مبانی اعتقادی شیعه­ی دوازده امامی به­عنوان مذهب رسمی، هویت متمایزی به مملکت و مردم آن بخشیدند که بخشی از...

استفاده از نقوش و نمادها در هنر ایران که پیش از دورۀ ساسانیان نیز جایگاه والایی داشته است، تا پس از حکومت ساسانیان و در تمدن و هنر اسلامی ایران نیز در بیان هنری کاربرد بسیاری یافت. این نقوش دربردارندۀ تجارب اجتماعی، فرهنگی و معتقدات مذهبی دوران خود هستند؛ لذا به فهم بهتر سیر تحول اندیشه‌های مردم دوران خود کمک می‌کنند. یکی از شاخصه‌های مهم منسوجات ساسانی، نقوش تزیینی به‌کاررفته در آن است که تأثی...

به سبب تمرکز حمام های تاریخی شاخص عصر صفوی و قاجار در شهر اصفهان و تزیینات معماری منحصربه فرد در آنها، این شهر بهترین کانون پژوهش دربارۀ تزیینات وابسته به معماری در حمام های تاریخی است. هدف این پژوهش، مطالعۀ نقوش به کاررفته در کاشیکاری حمام های اصفهان، در محدودۀ زمانی اوایل عصر صفوی تا پایان عصر قاجار، طبق هبندی مضامین و بیان برخی شاخصه های آنها در مقایسه با سایر حما مهای ایران است. نتایج نشان ...

نقوش تزیینی از اواخر قرن هفتم ه.ق. توسط نگارگران ایرانی به شکل متفاوتی در کتب‌ ادبی مصور به کار رفت. این شیوه جدید تذهیب طی قرن نهم ه.ق. تحت تأثیر تیموریان به تدریج فراگیر شد. تذهیب به کار رفته در مهمترین نسخ ادبی قرن نهم و دهم شاهنامه‌ بایسنقری و شاه‌تهماسب نیز نشانگر پیوندهای هنر کتاب‌آرایی میان دو دوره است و وجوه ممیزه آنها زمینه خوبی برای مطالعه ایجاد می‌کند. در این پژوهش با استفاده از مناب...

مسئله پوشاک سنتی همانند دیگر وجوه فرهنگی و هنری ایران، امری انکارناپذیر در مباحث مردم شناسی و آشنایی با زبان هویت ساکنان مناطق مختلف این سرزمین است. مطالعه زوایای گوناگون هنری هر یک از ت نپوش های سنتی مردمان بومی این مناطق، دریچه ای تازه بر کشف هویت ناشناخته فرهنگی و هنری آ نها است. براین اساس سربند گُ لوَنی، یکی از مهم ترین پوشاک سنتی زنان مناطق لرستان و ایلام، جهت انجام پژوهشی هدفمند انتخاب شده...

تحقیق در شاخه های گوناگون هنرهای اسلامی بدون شک امری ضروری است. در سایه چنین پژوهشی می توان معانی این هنرها را دریافت کرد و از ویژگی های هر یک به دیگری راه برد. نوشتار حاضر می کوشد تا وجود معنی و حکمت را در طرح نقوش دوگانه هندسی و گیاهی که مدت ها مورد انکار بوده، دریافته و آن را به پژوهندگان و علاقمندان معرفی نماید. ناگفته نماند که مکاشفه جدی و تجربه ی عملی شخصی نخستین گام در جهت شناخت حقیقت نق...

چکیده محوط? باستانی ملیان در دشت بیضاء در حوز? رود کر در حدود 40 کیلومتری شمال غربی شیراز و در ارتفاع تقریبی 1600 متر بالاتر از سطح آبهای آزاد قرار دارد. ملیان یکی از بزرگترین محوطه های باستان شناسی ایران است، از مجموعه تپه های تشکیل شده است. در قسمت حن.ب شرقی حدود130 هکتار مساحت دارد و از تپه های پراکنده تشکیل شده که حدود 70 هکتار وسعت دارد. در اواخر ده? 1960 ملیان شناشایی شد و در سالهای 1...

نقوش به‌کار رفته در تزیینات معماری ایرانی از جمله مباحث مطالعاتی مورد توجه هنرمندان آثار تاریخی در ایران بوده است. نقوش به کار­رفته در قره­کلیسا، کلیسای سنت‌استپانوس، با الهام و تأثیر از نقوش معماری آیین­ مهری ایران باستان می‌باشد. در این پژوهش، به تجزیه و تحلیل نقش‌مایه‌های خورشید، چلیپا، نیلوفر و درخت سرو در تزیینات معماری کلیسای ارامنه و هنر ایران پرداخته شده است. روش پژوهش حاضر، توصیفی- تحل...

    انسان ابتدایی با به تصویر درآوردن باورهایش و بهره از محیط زندگی خود، نقوشی را بر دیوار غارها و صخره‌ها نقش کردند. این نقوش، روشی برای انتقال پیام و افکار و وسیله­ای برای بیان آرزوها و ترس‌های بشر بوده­اند. به همین دلیل سنگ­نگاره­ها از قدیمی­ترین آثار هنری یافت­شده در جهان هستند که اطلاعات فراوانی در خصوص زندگی و آداب و رسوم نیاکان ما را بیان می­کنند. آفرینندگان این هنر، حکاکی­ها و نقاشی­های...

دین مبین اسلام با بستر فرهنگی وحی و ندای آسمانی قرآن کریم، به شکوفایی و بالندگی زمینه­های علمی و هنری یاری رساند.. قبول دین اسلام در قلمرو وسیع ساسانیان و تغییر فرهنگ از تجمل­پرستی به ساده­زیستی موجب توجه بیشتر به سفالگری گردید. اهمیت سفال تنها به عنوان کهن­ترین صنعت دستی بشر نیست بلکه سفال با نقش و نگارهایی که سازندگانش در پس قرنها به آن داده­اند، تاریخ، فرهنگ و هنر انسانها را نیز به نسلهای بع...