نظریة «اسطوره و آیین» یا نظریة «آیین­گرایی اسطوره» که حیات اسطوره را وابسته به آیین می داند و یکی از رویکردهای اصلیحوزة «نقد اسطوره­شناختی» است، در شکل های جدید خود، بین اسطوره و آیین پارادیمی مشترک پیدا می کند. در این جستار برمبنای این نظریه، تبلور آیین سیاوشان را در اسطورة سیاوش در شاهنامة فردوسی بررسی می­کنیم. سیاوش از ایزدان پیشازردشتی ایرانی مرتبط با اساطیر باروری و فرهنگ کشاوزی است که آیی...

از فرهنگ قرآنی و اسلامی چنین برمی آید که «اسطوره» دارای بار معنایی منفی و فاقد حقیقت خارجی یا حتی واقعیت تاریخی است و براین اساس هر گونه تطبیق روایت ها، آموزه ها، حقایق و اصول قرآنی بر اسطوره ها نادرست است. بنابراین، «اساطیر الاولین» خوانده شدن کلام الهی از سوی مشرکان و معاندان، مورد نکوهش قرار گرفته است. در این مقاله با بررسی و تحلیل مفهوم اسطوره در سنت اسلامی و ریشه یابی این واژه در زبان فارس...

س چکیده سیاوش و سودابه، ‌جفت­گیاهیِ اسطورة ایرانیِ مرگ و باززایی دوباره هستند که در سیر گریزناپذیر اساطیر کهن، سرنوشتی همچون جفت­گیاهی اسطورة مرگ و باززایی بین‌النّهرین برایشان رقم خورده است. بر بنیاد پژوهش‏های نگارندگان، در تصاویر پیوندخورده با این دو جفت­گیاهی، ایزدبانوان آب، سبب مرگ ایزدان گیاهی و هبوط آنان به جهان فرودین مرگ می‌شوند. در این جستار، ‌نگارندگان کوشیده‌اند تا با شیوة نقد اسطوره­...

چکیده پایان نامه (شامل خلاصه، اهداف، روش های اجرا و نتایج به دست آمده): این پژوهش با هدف بررسی تطبیقی هنر مانوی و اسطوره بر اساس دیدگاه پدیدارشناسان? میرچا الیاده انجام شد. در ابتدا آیین و آموزه های مانوی و اساطیر آفرینش و رستاخیز آن بررسی شد. سپس اسطوره و دیدگاه های اسطوره-شناسی مورد بررسی قرار گرفت. از آنجا که هنر مانوی، هنری آیینی است، لذا رویکرد پدیدارشناسی الیاده که رویکردی دینی در تحلیل...

برنامه اسطوره زدایی رودلف بولتمان از عهد جدید یکی از نقاط عطف الاهیات مسیحی در عصر حاضر به حساب می آید و واکنش های مثبت و منفی زیادی را در میان متکلمان و الاهیدانان مسیحی برانگیخته است. اهمیت این برنامه تا آن حد است که برخی الاهیدانان، آن را حاکم بر اروپای بعد از جنگ جهانی دوم می دانند. این رساله به نقد و بررسی این برنامه الاهیاتی اختصاص یافته است. در مقدمه این رساله به طور مختصر، درباره بولتما...

توضیح و تفسیر قصه ها و تمثیل ها در مثنوی مولانا، کلید شناخت این حماسه عرفانی بزرگ است؛ زیرا مولوی، قصه و تمثیل را برای اثبات دعاوی و آشنایی ذهن مخاطب با عقیده و نظر حکمی و عرفانی خود به کار می برد. در مقاله حاضر سعی شده است با مقایسه یکی از حکایات مثنوی به نام «نگریستن عزراییل بر مردی...»  با چند مأخذ دیگر قبل از مثنوی، وجوه برتری قصه پردازی مولانا بر سایرین تبیین شود. ب ههمین منظور، این حکایت ...