سنت‌گرایی یک جریان فکری جدید است که در واکنش به روند رو به رشد مدرنیته در جهان امروز پدید آمده است. بررسی مبانی انسان‌شناختی، معرفت‌شناختی و دین‌شناختی سنت‌گرایی نشان می‌دهد که این جریان فکری فاقد هرگونه ماهیت ایجابی است و صرفاً می‌توان آن را در نسبت سلبی با مفاهیم اصلی مدرنیته نظیر سوژة استعلایی، علم مدرن و عرفی‌گرایی درک کرد. سنت‌گرایی بیش‌ از آن‌که برآمده از اصول و مبانی سنتی و مذهبی باشد، نو...

جامعه شناسان، روانشناسان و معرفت شناسان از مدرنیته تفاسیر گوناگونى کرده اند و در جانبدارى یا انتقاد از آن مواضع مختلفى گرفته اند، انتقادکنندگان، مدرنیته را فاقد بنیادهاى اخلاقى ومبتنى برفردگرایى،علم گرایى ولذت گرایى مى دانند.ازاین دیدگاه مدرنیته فاقد مبانى مشروعیت بخش اخلاقى و نشان دهنده انحطاط و افول انسان است، ولى از دیدگاه هواداران، مدرنیته دستاوردهاى بسیارى داشته که مى تواند کمبودهاى اخلاقى...

این مقاله پس از بررسی تعاریف و برداشت های مهم از بنیادگرایی اسلامی در ادبیات معاصر جامعه شناسی دین، با اتخاذ رویکردی جامعه شناختی و با روش توصیفی- تحلیلی به نقش اساسی تغییرات اجتماعی حاصل از برخورد جامعة مسلمان با پدیدة مدرنیته و مدرنیزاسیون می پردازد. بر اساس دیدگاه و فرضیة انتخاب شده در این مقاله، پیامدهای مدرنیته در جوامع اسلامی یکی از اصلی ترین عوامل بروز بنیادگرایی بوده است. عوامل فرعی دیگ...

تجدد یکی از ویژگی های عصر جدید است. ما در عصر مدرنیته زندگی می کنیم، از این رو مدرنیته روح عصر جدید است. از عمر نوسازی در جامعه ایران بیش از یک قرن می گذرد و از انقلاب مشروطه به این ور رشد و شتاب گرفت. در این فاصله ایران توانسته است از تحولات و دستاوردهای علمی و فنی و اقتصادی و سیاسی و... غرب تاثیر پذیرفته و بر اساس ظرفیت و توان خویش از آن تحولات عظیم دست به گزینش زده است. تحولات غرب به طور مست...

در این جستار تعامل ادبیات (رمان) و سینما با جامعه ی ایرانی در دهه های 30 تا 50، مورد بررسی قرار گرفته است. رویکرد اصلی این پژوهش نیز تاکید بر نقش گفتمانها و ایدئولوژیهای حاکم بر فضای جامعه با تکیه بر جریان روشنفکری بوده است. در این راستا جدال سنت و مدرنیته مهمترین مولفه، به شمار می رود که شیوه های زیست، اندیشه و ادراک حسی را تنوع بخشیده است. متاثر از چنین جدالی، ادبیات و سینما به عنوان شیوه های...

«مدرنیته» یا تجدد برای وصف انسان و یا جوامع و تمدن ها و دوره های تاریخی به کار می رود. این مفهوم عبارت است از حرکت در مسیر متحول ساختن فکر، فن، شیوه زندگی و خلاصه هرآنچه به زندگی مرتبط است و مفهومی اساساً غربی دارد. مدرنیسم در هنرهای بصری، از یک رشته تحولات اجتماعی، فرهنگی و هنری اروپا در سده نوزدهم ناشی شد. تلاش برای رهایی از بن بست هنر آکادمیک – که خود عصاره سنت طبیعت گرایی بود – هنرمندان نو ج...

مقاله حاضر بر اساس تجرب? مدرنیته در سرزمین لک‏ها، به بررسی و تبیین خودکشی زنان و دختران می‏پردازد. پس از مروری بر ادبیات نظری،‏ روش تفسیری برای این بررسی انتخاب و داده‏ها بر اساس مشاهده، مصاحبه و تجربه زیسته گردآوری شده است. نتایج پژوهش نشان می‏دهد که مدرنیزاسیون سریع و شتابان با تمام مظاهر خود در طی دو دهه وارد یک سرزمین کاملاً منزوی،‏ با آداب و رسوم کهن شده و نسل مقارن با این تغییرات، بر اساس ...

دینداری، جامعه امروزی در رویاروی اندیشه‏های مدرنیته و نوگرایی قرار گرفته؛ به نحوی که برخی از افراد مبانی مدرنیته مثل فردگرایی؛ عقل­گرایی و تجربه‏گرایی را با اندیشه‏های دینی آمیخته و به نوعی از نظر دینی نوگرا شده‏اند و بعضاً با مسائل زیادی روبه‏رو هستند. مطالعه­ حاضر با هدف بررسی میزان نوگرایی دینی و شناسایی عوامل جمعیت‏شناختی مؤثر بر شکل‏گیری نوگرایی دینی در بین جوانان شهر یزد انجام شده است. این...

با فرا رسیدن عصر رنسانس و نوزایی در قرن چهاردهم میلادی در جوامع مغرب زمین فلسفه جزم گرایی مدرسی و اسکولاستیکی و نظام کلیسایی حاکم در کل دوران قرون وسطی مورد چالش جدی قرار گرفت. در این واکنش بخش اعظم آنچه تحت عنوان دین و مذهب و متافیزیک قرار داشت به ویزه در حوزه های سیاسی و اجتماعی به کناری نهاده شد و مدرنیته با سرعتی شتابان روند تحولی را آغاز نمود. یکی از فرایندهای چندگانه دوران بعد از قرون وسط...

بسیاری، سرآغاز مدرنیته در جامعه ایرانی را از دوران اجباری پهلوی اوّل عقب تر می برند و نوعی حرکت خودجوش اجتماعی (امّا آرام) به سمت مدرنیته را در جامعه ایران دوره قاجار، مورد بحث قرار می دهند. این سؤال قابل طرح است که کدام یک از دو الگوی فرهنگی سنّت و مدرنیته، در آثار قاجاری، وجه غالب داشته است و اینکه آیا می توان در فضای زیست واقعی مردم قاجاری، ردّپاهای محکمی از الگوی کالبدی ـ فرهنگی مدرنیته یافت؟ د...