چکیده: در نیمه اول دوره قاجار، به علت آشنایی دولتمردان و صاحب منصبان با مدنیت غربی، اصلاحاتی بنیادین در جامعه ایران صورت می گیرد. این روند که ورود مفاهیم نوینی را به بستر جامعه ایران به دنبال دارد، به تحولات سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی منجر می شود. در این میان پژوهش حاضر از طریق مطالعات اسنادی و کتابخانه ای برآنست تا به واسطه ی تحلیل تحولات شکل گرفته به بررسی عوامل ظهور هویت مستقل نقاش ای...

 پرده‌خوانی یکی از گونه‌های نمایش انفرادی ایرانی و یکی از نمونه‌های بسیار قدیمی آن در جهان است. پرده‌خوانی در رده نمایش‌های سنتی قرار می‌گیرد و تلفیقی از هنرهای مختلفی چون نمایش، شعر/ ادبیات، موسیقی/ آواز و نقاشی است. از لحاظ اجرایی، پرده‌خوانی به دو شیوه قهوه‌خانه‌ای و میدانی، و از لحاظ مضمونی به پرده‌خوانی مذهبی یا شمایل‌گردانی و غیر مذهبی که خود شامل حماسی ـ رزمی و بزمی است تقسیم می‌شود. در ...

در عصر قاجار، در پی ورود فلسفهٔ مدرن به ایران، ساختارهای سنتی پیشین شروع به ریزش کرد و اصالت امر ذهنی جای به اصالت امر عینی در چارچوب ابعاد فاهمهٔ انسانی داد. جامعهٔ فکری ایران آن زمان، در مواجهه با دوگانگی فرهنگ پیشین خود و فرهنگ نوین غرب، چند رویکرد مختلف اتخاذ نمود که به‌زعم برخی نظریه‌پردازان معاصر می‌توان آنها را در سه رویکرد کلی غربگرایانه، انطباق‌گرایانه و انتقادی تقسیم‌بندی نمود. هر یک از ...

مدارک تصویری ازجمله مهم ترین مدارک در مطالعۀ تاریخ و به خصوص تاریخ معماری است. مدارک تصویری انواع مختلفی دارد که نقاشی نوعی مهم در میان آن هاست که ظرفیت های آن چندان شناخته شده نیست و کمتر در تحقیقات معماری مورد استفاده قرار گرفته است. این مقاله به شناخت این ظرفیت ها و نکات لازم در استفاده از آن ها می پردازد. این نکات از مرور جامع ادبیات این موضوع، شناخت پیشینه و منابع نقاشی ایرانی و تأمل بر وج...

مجموعه گنجعلی¬خان در کرمان که از زیباترین نمونه های معماری و تزئینات عصر صفوی در ایران می باشد، شامل میدان وسیعی است که به سرای گنجعلی¬خان مشهور است. بناهایی مانند کاروانسرا، مسجد، حمام، آب انبار و ضراب¬خانه در چهارگوشه میدان قرار دارند و گرداگرد میدان را بازار احاطه کرده است. هریک از بخش¬های این مجموعه به نوبه خود اثری ارزشمند از معماری و انواع تزیینات دوره صفوی را به نمایش گذاشته است. کاروانس...

چکیده در سنت نقاشی ایرانی، نقاشی در پیوندی تنگاتنگ با ادبیات فارسی شکل گرفته است، از این رو رابطه نقاش و شاعر رابطه ای قابل تأمل در این سنت محسوب می شود. این رابطه که در گذشته تنها به واسطه متن ادبی بود، در دو دهه پایانی قرن نهم با برپایی مجالس نقد و هم اندیشی فرهنگی با حضور نخبگانی چون کمال الدین بهزاد، نابغه نقاشی ایرانی و عبدالرحمن جامی خاتم الشعرای ادبیات کلاسیک فارسی و رهبر طریقت نقشبندی...

نقاشی گل‌ومرغ در دورۀ قاجار یکی از جنبه‌های درخشان هنر این دوران است که بازشناسی آن کمک شایانی به شناخت قابلیت‌های این هنر و تحولات آن تا دورۀ قاجار می‌کند. مطالعۀ این آثار نشان می‌دهد که این هنر در امتداد نقاشی گل‌ومرغ در دوره‌های قبل یعنی صفویه و زندیه قرار دارد. عناصر تصویری این هنر با هویت و فرهنگ ایرانی خود را هماهنگ می‌سازد. این نوع از نقاشی ارتباط معنایی بسیار نزدیکی با ادبیات منظوم ایرا...

چکیده نحوه ارتباط انسان با محیط پیرامونش مسأله ای است که به عوامل متفاوتی بستگی دارد. یکی از این عوامل میزان شناخت او از محیط و بالعکس میزان شناخت محیط از او می باشد. برای شناخت محیط باید آن را مورد بررسی و مطالعه قرار داد و برای شناخته شدن توسط محیط باید خود را به گونه ای روشن بیان نمود، معماری یکی از شیوه های این بیان می باشد. فرهنگ ما ایرانیان از هزاران سال پیش، با طبیعت سازگار بوده است. آ...

طب سنتی ایرانی، جسم انسان را ترکیبی از موادی به نام اخلاط می شناسد که تغییر در مقدار (کمیت) و چگونگی (کیفیت) آن ها می تواند دسته بزرگی از بیماری ها را موجب شود که درمان شان نیازمند پاک سازی بدن از ماده مسبب بیماری است. در میان داروهای معرفی شده در طب سنتی ایرانی، ماءالجبن یا آب پنیر، دارویی پرکاربرد به شمار می آید. این دارو که از جنبه های غذایی نیز برخوردار است، هم به تنهایی و هم در ترکیب با سا...

طب سنتی ایران یک مکتب علمی با مبانی فکری آزموده شده است که از فلسفه و اصطلاحات خاص خود برای تشخیص و درمان بیماری ها استفاده می کند. یکی از این موارد، واژه «مَسامّ» است (به معنی سوراخ یا منفذ) که مستقیماً یا با واسطه، موجب ظهور بعضی علایم و بیماری ها می شود و نقش اصلی را در درمان بسیاری از بیماری ها ایفا می کند. در این مطالعه با جستجو در مقالات و کتب مرجع طب سنتی، عبارات مرتبط با موضوع مسام، گردآور...