موضوع فرد و جامعه یا عامل و ساختار در جامعه شناسی یا موضوع خرد- کلان در علوم اجتماعی و اقتصادی، همگی به یک مسئله اشاره دارند که از سوی فیلسوفان علوم اجتماعی به نام نوظهوری اجتماعی خوانده می شود. مسئله ی نوظهوری به مطالعه هستی شناختی و روش شناختی پدیدارهایی می پردازد که از کنش و واکنش اجزای یک سیستم حاصل می شود. مسئله نوظهوری اخیرا در زمینه علوم شناختی نیز توسط فیلسوفان ذهن مورد بحث است. تعامل ا...

در نظریه معرفت شناسی ابن حزم اندلسی، هم چون دیگر نظریه­های مبناگروان سنتی در حوزه­ ی شناخت، معارف به باورهای پایه (معارف اوّلیه) و باورهای غیر پایه (معرفت تالیه) تقسیم شده است. او مجموعه­ ای از موادّ قیاس در منطق ارسطویی را، با مصادیقی متفاوت با دیدگاه­ رایج، به­ عنوان معرفت فطری و معرفت حسّی معرفی می­ کند. دیگر معارف (باورهای غیر پایه) نیز در قالب برهان ضروری بر آن مقدمات یقینی ابتنا دارند. در ای...

نظریه گفتمان به [بررسی] نقش اَعمال و عقاید اجتماعی معنادار در زندگی سیاسی می‏پردازد. این نظریه روشی را که نظام‏های معنایی (گفتمان‏ها) طرز آگاهی یافتن مردم از نقش‏هایشان در جامعه را شکل می‏دهند بررسی می‏کند و به تجزیه و تحلیل شیوه تأثیرگذاری این نظام‏های معنایی یا گفتمان‏ها بر فعالیت‏های سیاسی می‏پردازد. گفتمان‏ها را نباید ایدئولوژی، به مفهوم سنتی و محدود آن (یعنی مجموعه عقایدی که به وسیله آن عام...

چکیده: این نوشتار می کوشد نگاهی به تاریخِ منطق، در بخشی از ادوار تاریخی منطق، در دوره قدیم بیاندازد. در دوران قدیم، تاپیش از ارسطو، جریان مباحث منطقی به اقتضاءِ شرایط روزگار خویش در دفاع از بینش نحله های خاص بود، به عبارت دیگر، آغاز منطق با جدل همراه بوده است. در یونان فیثاغوریان درصدد زدودن دروغ و فریب از مناسبات انسانی بودند. رواقیان و اپیکوریان منطق را یکی از شاخه های فلسفه می دانستند. اهمی...

مقدمه و هدف: نظریه ذهن یکی از مهمترین مباحث شناخت اجتماعی می باشد و از آنجا که پیش نیازی برای درک محیط اجتماعی و درگیری در رفتارهای اجتماعی رقابت آمیز است، طی دهه­های اخیر در عرصه روان­شناسی مورد توجه قرار گرفته است. بنابراین، هدف اساسی پ‍ژوهش حاضر بررسی تحول شناخت اجتماعی بر اساس نظریه ذهن و مقایسه نظریه ذهن در سه گروه از کودکان 3، 5 و 7 ساله می­ باشد. روش: برای این منظور 150 نفر از کودکان مذک...

نظریه­ی مسئولیت اجتماعی شکل گیری خود را مرهون یک اقدام، کمیسیون آزادی مطبوعات آمریکا می­داند. این نظریه، مفهومی فراتر از قانون است و به نقشی مربوط می­شود که سازمان­ها در بهتر شدن جامعه انجام   می­دهند. رسانه­ها امروز تا حدی به تار و پود جامعه مبدل شده و تعاملات دیگر نهادها را هماهنگ می­کنند و بعنوان یک نهاد مسئولیت­پذیر و تا حدی مسئولیت­ساز در رشد اجتماعی مؤثر می­باشند. علاوه بر این رسانه­ها با...

نظریة ادراکات اعتباری نظریه ای ابداعی و ابتکاری است که به واسطة لوازم و استلزاماتش در حوزة ادراکات عملی یا به تعبیر سنتی حکمت عملی، سرشت و سرنوشت جدیدی می یابد. این نظریه با مطرح ساختن تبیینی خاص از نحوة شکل گیری دانش های عملی انسان در تعامل با واقعِ زیستی و روانی انسان با محیط طبیعی و اجتماعی او، دست مایه و زمینة فربهی را برای گشایش افق های نظری جدید در فلسفه های به اصطلاح مضافی هم چون فلسفة اخ...

هدف از این پژوهش معرقی مفهومی جدید در قیاس حملی ارسطویی به نام مبناپذیری است؛ به عبارتی ضربی از ضروب 24گانه­ی منتج قیاس ارسطویی مبناپذیر است اگر تنها با مفروض گرفتن یک ضرب به همراه قواعد برهان خلف، تداخل، عکس ساده، نقض محمول و نقض سور بتوان ضروب منتج دیگر قیاس حملی ارسطو را اثبات کرد. بدین منظور در این مقاله نشان داده خواهد شد که تنها 15 ضرب منتج از ضروب 24گانه­ی منتج منطق حملی ارسطو دارای خاصی...

قیاس تلازم در قرآن کریمچکیده قیاسی که کبرای آن شرطیه متصله باشد قیاس تلازم نامیده می شود. این قیاس در دو حالت «وضع مقدم» و «رفع تالی»، منتج و در سایر اشکال عقیم است. قیاس های تلازم ذکر شده در قرآن کریم چند حالت دارد: گاهی شرایط عمومی و اختصاصی قیاس تلازم در آنها کاملا رعایت شده است اما به علت وضوح، برخی مقدمات یا نتایج آنها ذکر نشده و قیاس اصطلاحاً مضمر و مرخّم است؛ اما گاهی ظاهراً شرایط اختصاصی ق...

روش شناسی بنیادین یکی از مبنایی ترین محورهای اصلی بومی سازی علوم انسانی است، که شناسایی آن به نحو دقیق و کاربردی از اهداف اصلی این نوشتار است. این مقاله با روش توصیفی- تحلیلی به بررسی روش بنیادین اندیشه اجتماعی علامه طباطبایی(ره) می پردازد، سپس با توجه به مجموعه اندیشه های اجتماعی گردآوری شده در آثار ایشان، روش ایشان برای ورود به این حوزه را عرضه می کند. روش شناسی بنیادین علامه(ره) با توجه به ب...