در دهة گذشته، جامعة علمی ایران از روش­های تحقیق کیفی، از جمله روش نظریة داده­بنیاد در پژوهش­های علوم مدیریتی استقبال کرده و از آن به‌عنوان یک روش کارآمد بهره برده است. تفاوت­های موجود بین دو بنیانگذار نظریة داده­بنیاد، به شکل­گیری دو شیوة متفاوت از این روش منجر شده است: نظریة داده­بنیاد کلاسیک و نظریة داده­بنیاد استراوسی. علی‌رغم مزیت­ها و برتری­های عمدة روش نظریة داده­بنیاد کلاسیک، محققان ایرا...

طنز که از مهم‌ترین انواع ادبی محسوب می‌شود، پیشینه‌ای طولانی در ادبیات جهان دارد. ادبیات کودک و نوجوان به دلیل نوع خاصّ مخاطب آن، همواره محملی مناسب برای ایجاد طنز بوده است. منتقدان و پژوهشگران متعدّدی در سدة اخیر، دربارة طنز و انواع روش‌های پرورش آن، صحبت کرده‌اند. یکی از این نظریه‌پردازانِ برجسته، ایوان فوناژی است که آراء او در زمینة طنز به ویژه طنز در داستان‌های کودک و نوجوان -اگرچه در ایران، چ...

امروزه «رهبری» مهم‌ترین نقش را در پیشبُرد اهداف سازمان ایفا می‌کند. موفقیت هر سازمانی در گرو داشتن رهبران تحوّل‌آفرین است؛ از سوی دیگر، بخش قابل‌ملاحظه‌ای از آموزه‌های اخلاقی و حکمی مرتبط با اصول مدیریت و رهبری در آثار ارزشمند ادبی نگاشته شده‌است. پژوهش حاضر ضمن بررسی منظومه‌های شرفنامه، اقبال‌نامه و هفت‌پیکر تلاش می‌کند به این پرسش اصلی پاسخ دهد: «مؤلفه‌های رهبری تحوّل‌آفرین در آموزه‌های نظامی گن...

در دورة معاصر، شاعران و نویسندگان مردمی برای دفاع از ارزش‌های انقلاب و ترویج افکار انقلابی، مشکلات، مسائل و ... را با قلم انتقاد بیان کرده‌اند. از میان آن‌ها، راکعی و کاشانی از جمله زنان شاعر منتقد به شمار می‌روند. هدف از این پژوهش، که به روش تحلیلی ـ آماری انجام شده، تحلیل اشعار انتقادی این دو شاعر و هم‌چنین پاسخ به این مسئله است که این‌گونه اشعار در چه زمینه‌هایی سروده و به چه شیوه‌هایی بیان ...

این مقاله با به کارگیری روش‌شناسی پسافرمالیسم باختین و با تأکید بر نظریة زبان‌شناسی اجتماعی، به نقد سنت تحلیلی بوف کور پرداخته است. مؤلفه‌های سه‌گانة «موقعیت‌مندی، کرونوتوپ و منطق مکالمه» در بوف کور خوانده و استدلال شد و برخلاف سنت تحلیلی مألوف و رایج، این رمان فاقد بافت اجتماعی- سیاسی مشخص (از لحاظ زمانی) در جامعة ایرانی است. در نقدهای ادبی مربوط به بوف کور حداقل از دو بافت «جامعة پیشااسلامی» ...

ادبیّات تطبیقی به عنوان یک علم، در دو قرن اخیر در کشورهای اروپایی و عربی و اسلامی ظهور کرد؛ ولی مفهوم تطبیق از قرن­ها پیش در ادبیّات ملل مختلف وجود داشته است و ادبا و ناقدانی بوده­اند که نوعی مقایسه، موازنه و تطبیق را میان ادبا و ادبیّات ملل مختلف انجام می­دادند. بررسی ریشه­های ادبیّات تطبیقی؛ به ویژه در کشورهای اسلامی و عربی، از این رو اهمّیّت دارد که بدون واکاوی میراث اسلامی در زمینه ادبیّات تطبیقی،...

ادبیات به دلیل ماهیت و حوزة گسترده‌اش، با سایر رشته‌های علوم انسانی اشتراک و تناسب موضوعی دارد. از این رو، قابلیت انجام پژوهش‌های بین رشته­ای در آن امکان پذیر است. در این میان رابطة ادبیات و علم روان‌شناسی از اهمیت و عمق زیادی برخوردار است؛ بگونه­ای که نقد و تحلیل اثر ادبی از منظر روانشناسی برای شناخت شخصیت صاحب اثر، یکی از برجسته­ترین روش­های نقدی است. اشعار شاعران یکی از آثار ادبی است که بازت...

پس از اعلام سیاست‏های مبتنی بر گسترش مناسبات سرمایه‏داری و سرکوب سیاسی مخالفان، همگام با آغاز مدرنیزاسیون پهلوی دوم و هم‌زمان با آغاز برنامه‏های توسعة اقتصادی و اجتماعی در دهه ‏های 1330 و 1340 خورشیدی، برخی از سینماگران ایرانی فرم و مضامین متفاوت با جریان فیلم‌سازی تجاری را تجربه کردند. دلایل گوناگونی برای این تحول می‏توان برشمرد؛ از جمله شرایط اجتماعی، ارتباط سینماگران با محافل ادبی، و تحولِ اد...