تبارشناسی به مفهوم امروزی آن، زادة اندیشه‌ورزی‌های فریدریش نیچه و میشل فوکو است. نیچه با جداسازی تبارهای اخلاقی کوشید وجود این تبارها را به رفتارهای طبقات اجتماعی منتسب کند. فوکو ضمن پیگیری کار نیچه، مفهوم تبارشناسی را بر پایة شناخت نقاط انفصال و گسستگی درون تبارها با سیر وارونه از امروز به گذشته بنا نهاد. هرچند نیچه در این‌باره از فقه‌اللغه متأثر بود، هنوز ریشه‌شناسی تبارشناختی پدید نیامده...

چکیده رهیافت فوکویی، بازتولید روش‌هایی است که میشل فوکو در آثار خود از آن‌ها برای تحلیل و نقد دوران مدرن بهره می‌برده است. این روش‌ها بررسی تبارشناسانه و دیرینه‌شناسانه دوران مدرن را از آغاز پی‌گیری می‌کند و گویای واقعیت امروز عالم مدرن با رجوع به گذشته، خصوصاً گذشته تاریخ اجتماعیِ غرب است، البته این فرآیند، بدون تاریخی‌سازی پدیده به کشف روابطِ بازتولید قدرت و سوژه می‌پردازد. کشف روابط قدرتی که رس...

قصیده اولین قالب شعری است که شاعران ایرانی در آن به طبع آزمایی پرداخته­اند. علی­رغم فراز و فرودها، تا عصر مشروطه این قالب (در کنار غزل و مثنوی) همواره قالبی هنجار و مشروع بوده است؛ تا اینکه با ظهور طلیعۀ تجدد و انقلاب مشروطیت به ناگاه قصیده و درونمایۀ اصلی­اش، مدح، با انتقادات تندی از سوی روشنفکران و شاعران این دوره چون آقاخان کرمانی، آخوندزاده، تقی رفعت و... مواجه گردید و یکباره به قالبی ناهنج...

چکیده: نظام های سیاسی گوناگون به حد‌‌‌‌اقل ارتباط در میان مردم و حاکمان سیاسی نیازمندند، این نیاز به صورت مشروعیت و کارآمدی قابلیت مطالعه را پیدا می نماید. با این بیان سرمایه اجتماعی به نوعی با نیازمندی و سود و زیان ارتباط وثیقی پیدا می‌کند. در این میان حلقه مفقوده ای هست که توانایی ایجاد پیوند بین منافع مردم و حاکمیت یعنی دو عامل مشروعیت و کارآمدی را داراست و آن عنصر« اعتماد» است که نام علمی آ...

فرهنگ، تاریخمند است و شناخت عمیق و حلّ مسائل فرهنگی، مستلزم اتخاذ رویکردی است که بتواند تاریخمندیِ فرهنگ را لحاظ کند. عموماً افراد تصور می‌‌کنند که «فرهنگ»، مقوله‌‌ای «طبیعی» و «مسلم» است که همواره به همین شکل بوده و هست، درحالی‌‌که فرهنگ‌ متنوع، سیال و تاریخمند است. تبارشناسی، از جمله سنت‌های نظری ـ روشی است که پدیده‌ها را در تطور تاریخی‌شان بررسی می‌کند و با شناسایی صورت‌بندی‌های تاریخی پدیده‌ها...

نوشتار حاضر جایگاه تبیینی و تفسیری کتاب سیاست/ دانش در جهان اسلام همسوئی معرفت و ایدئولوژی در دوره سلجوقی را از دو منظر ایجابی و سلبی مورد نقد قرار می­دهد. دوران حکومت سلجوقیان، دوران متمایزی را در تاریخ ایران و جهان اسلام رقم زد. وضعیت فرهنگیِ جامعه اسلامی به ویژه از منظر دانش و رابطه آنها با نهاد سیاست در دوره سلجوقی از وجوه ممتاز و کمتر شناخته شده فرهنگ و تمدن اسلامی در این دوره است. مؤلّف کتا...

اهمیت مفهوم سوژه در عصر روشنگری و ایمان به برتری خرد آدمی، در برهه‌های مختلف تاریخ دستخوش تردیدهای متعدد شد. از جمله در پایان دهه شصت و دهه هفتاد در آمریکا با اوج‌گیری مناسبات قدرت در جامعه و نظریه‌های افرادی چون میشل فوکو که نقش محوری سوژه را به نفع وجود گفتمان‌ها تقلیل دادند؛ شاهد خیزش جنبش‌های مدنی‌ای هستیم که خواستار آزادی اقلیت‌ها و کاهش روابط مبتنی بر اقتدار در جامعه هستند. به موازات آن د...

در بخش اول مقاله، آرای ژان‌ پل سارتر، رولان بارت، و میشل فوکو با محوریت مسئله مؤلف بازخوانی شده است. در جهت یافتن پاسخ این پرسش که مؤلف چیست و چه کارکردی دارد و در آینده چه کارکردی می‌تواند داشته باشد، از خلال این بازخوانی پرسش‌هایی در زمینه اثر، مخاطب و رابطه‌ی میان مؤلف، اثر هنری و متن طرح شده و تلاش شده که پاسخ‌های هر کدام از این متفکران، تبیین شود. در بخش دوم، ضمن اشاره به تبیین متفاوت بلان...

مقالۀ حاضر به خوانش روایت‌های کاشی‌نگارۀ ضلع شرقی عمارت اصلی باغ ارم (یکی از زیباترین باغ‌های ایران واقع در شیراز) پرداخته است. کاشی‌نگارۀ سردر ورودی باغ ارم، شامل سه هلالی با فرم خورشیدی است که چهار مجلس "رستم در بارگاه حضرت سلیمان(ع) (هلالی بالا)"، "مدهوش‌شدن ندیمگان از دیدن جمال حضرت یوسف (ع) (هلالی چپ)"، "آبتنی شیرین و نظارۀ خسرو (هلالی راست)" و نگاره‌ای از ناصرالدین‌شاه سوار بر اسب در مرکز...

چکیده ندارد.