ادب رعایت حدود می¬باشد که لازمه¬ی رعایت آن تسلیم در برابر حق است. این اصل، نقش بسیار مهمّی در زندگی معنوی انسان ایفا می¬کند؛ ادب مراتبی دارد که عبارت¬اند از: ادب ظاهر و ادب باطن. ادب ظاهر حفظ حدود و دوری از گناهان است؛ امّا ادب باطن، پاکی قلب است از غیر حق. التزام به ادب در سنت عرفانی هیچ¬گاه از سالک ساقط نمی¬شود، مگر در مقام فنا و اتحاد با معشوق. در این شرایط شرط ادب از سالک ساقط می¬گردد. وی در ...

بحث امامت از زنده ترین و ارزنده ترین بحثهای کلامی، فقهی و اجتماعی است , که پس از رحلت پیامبر عظیم الشان اسلام راجع به برخی مسائل مهم اسلام نظیر:ضروت وجوب امام درجامعه اسلامی، انتخابی یا انتصابی بودن امام، اوصاف و ویژگی های امام، و...،اختلاف نظرها و دیدگاه های مختلفی درمیان مسلمانان به وجود آمد که پاسخ به این مسائل باعث بوجود آمدن مذاهب وفرق مختلفی گردید. لذا بناست دراین تحقیق به حول و قوه الهی ...

یکی از ویژگی‌های اصلی آثار صوفیانه اقتباس آن‌ها از اندیشه‌های صوفیان پیش از خود است، چنانکه تأثیرپذیری نویسنده‌ی کشف المحجوب از رساله‌ی قشیریه این امر را اثبات می‌نماید، این تأثیرپذیری و تأثیرگذاری‌ها سبب ارتباط زنجیره‌ای این آثار با یکدیگر شده است، حال آنکه مرصادالعباد نجم رازی به نوعی انحراف و خروج از این زنجیره و سنت است.نجم‌الدین رازی در تألیف آثار خود به مسائل تاریخی و سیاسی زمان توجه نمود...

پس از ارتحال پیامبر(ص)، اعراب حکومت گریز، واقعیت تمکین به حکومتی متمرکز را پذیرفتند و با تعیین جانشین، سنت پیامبر را ادامه دادند. از این رو اپیستمه و نظامی معرفتی با محوریت مبانی مشروعیت قدرت در اسلام ایجاد شد و اجتماعات، سخنان و آثار، گفتمان هایی در جامعه تولید شد که هر یک تعاریف خاصی از مبانی مشروعیت حکومت ارائه دادند. یکی از مهم ترین صحنه های این رویارویی مواجهه سادات حسنی و عباسی است که در ...

رویای زندگی بهتر و سرشار از خوشبختی و شادی، دغدغه ی همیشگی انسان بوده است. او بر اساس فطرت الهی خویش پیوسته به این می اندیشیده که چگونه می توان از رنج ها و سختی های حیات رهایی یافت و زندگی را عرصه ی لذت های حقیقی ساخت و همین نوع اندیشه های بشری است که به طرح نظریه ی مدینه فاضله و آرمان شهر منتج می شود.از دیگر سو، متون اصیل عرفانی به عنوان گنجینه های مهم معنوی و اندیشه های ناب اسلامی، در راهنمای...

داستان آفرینش آدم و مسائل پیرامون آن در ادب عرفانی بازتاب گسترده­ای دارد. شناخت هدف خلقت و کیفیت پیدایش انسان وجه همت بسیاری از شاعران و نویسندگان قرار گرفته است در این میان، کلام نجم رازی(573-654) در مرصادالعباد و خطیب فارسی(ق.8) در قلندر نامه، حلاوت دیگری دارد. نجم رازی آفرینش آدم را حکیمانه آغاز می کند و در خلقت آدم از مراتب نباتی، جمادی و حیوانی سخن می­گوید سپس روایت خود را بر قاعده عشق و م...

از دیر باز دو مقوله سخن وخاموشی مورد توجه عالمان اخلاق،عرفا واهل طریقت بوده است بسیاری از آنان فضائل خاموشی را بیش از سخن دانسته اند.در این نوشتار تلاشی صورت گرفته تا با دقت وکنکاش در آثار به جای مانده از غزالی،مولانا وامام خمینی(ره)با توجه به اشاراتی به احادیث وآیات قرآن دیدگاه آنان در خصوص خاموشی تبیین شود.این نظرات شامل مراتب خاموشی، حوزه های تحت تاثیر آن ونیز آثار وآفات سخن می شود.ایشان راه...

کتاب «اسطر غیبیه» اثر رشید الدین محمد بیدوازی عارف قرن نهم سلسله ی ذهبیه مشتمل بر شرح اسماء و مباحث توحید و ولایت است. در این پایان نامه ضمن تحلیل افکار و احوال بیدوازی گزارشی از سلسله ی طریقت وی و سیر اجمالی از شرح اسماء نویسی توسط عارفان دیگر ارائه شده است. تصحیح اسطر غیبیه براساس تک نسخه به همراه ارائه منابع تحقیقی(قرآن و حدیث) صورت گرفته است. رشیدالدین محمد بیدوازی مرید و جانشین سید عبدال...

بر اساس این نظریه که عرفان نگاه هنری به مذهب و الهیات است می¬توان پذیرفت که سخنان عارفان و صوفیان از ویژگیهای کلام هنری برخوردار است. یعنی در سخنان صوفیان و عارفان بسامد هنرسازه¬هایی از قبیل سجع و جناس و همحروفی و انواع تشبیهات و استعاره¬ها و رمز و کنایه بیش از سخنان مردم عادی و حتی دینداران زاهد پیشه است. در این تحقیق سعی کرده¬ایم اقوال فارسی عارفان و صوفیان برجسته¬ای را که کلامشان در کتاب کشف...