بخش عمدۀ تعالیم و دستورات قرآنی که مجموعه‏ای است از اندرز‏ها، عبرت‏ها، محکمات و متشابهات، از رهگذر شگردهای ادبی و به ویژه فنون قصه سرایی و حکایت پردازی و به اصـطلاح ، ادبـیات داستانیِ روایی انتقال یافته است. برای شناخت و تحلیل قصص قرآنی، بهره‏گیری از نظریه‏های روایت‏شناسی و تئوری‏های آن مانند: سطوح‏روایی، طرح، داستان، زمان و اقسامش، متن‏روایی، شیوۀ روایی قصص، معانی و مبانی، که ابزاری برای تحلیل ...

بِشر و هند، نام قصّۀ قدیمی از عشّاق عرب است که در مدینه و در عهد پیامبر (ص) اتّفاق افتاده و ابن النّدیم، نام آن دو را در کنار نام دیگر عشّاق معروف عرب آورده است. موضوع آن، عاشق‌شدن زنی شوهردار به نام هند است بر بِشر، عابد یا شاعری که همیشه به مسجد النّبی تردّد می‌کرد . در نهایت، وصال این دو عاشق دست نداد و هردو جان باختند و در کنار یکدیگر به خاک سپرده شدند . این داستان روایت‌های نزدیک به هم در اد...

هدف اصلی این پژوهش مطالعه دیرینه شناسی و چینه شناسی بازوپایان دونین در استان کرمان و مقایسه آنها با سنگواره های گزارش شده از مناطق کرمان ، طبس ، البرز و جنوب غرب افغانستان بوده است . در این تحقیق از یک رخنمون در شمال کرمان به نام علی آباد کاسکوه نمونه برداری صورت گرفته و بدقت مورد مطالعه قرار داده شده است . تعداد 210 سنگواره بازوپا و 5 سنگواره مرجان مورد شناسایی قرار گرفتند . برای تقسیم بندی دی...

روایت¬شناسی از دیدگاه ساختارگرایان به مطالعه¬ی طبیعت، شکل و نقش روایت می¬پردازد و می¬کوشد توانایی و فهم متن روایت را نشان دهد. در نزد ژنت روایت¬شناسی عبارت است از مطالعه¬های روایت¬ها به مثابه¬ی بازنمایی لفظیِ حوادث و موقعیت¬هایی که در زمان نظم یافته است. طبق این تعریف، روایت¬شناسی بر ارتباطات ممکن میان داستان و متن روایی، به¬ویژه زمان، وجه و آوا می¬¬پردازد. هدف از این پژوهش، بررسی و تحلیل شعر نش...

حیدر و سَمنبر از داستان­های عامۀ ایرانی است که در زمان حکومت صفوی شکل گرفته است. این داستان از همان زمان شکل­گیری به صورت شفاهی یا نوشتاری با روایت های گوناگون بین اقوام مختلف ایران رایج بوده است. هریک از روایت­های منظوم این داستان در بلوچی به بیش از 200 مصراع1 می­رسد. یکی از روایات آن را در دورۀ قاجار، شاعری به نام ملک­دینار میرواری سروده و روایت دیگر را نیز به احتمال زیاد در همین زمان شاعری گم...

سمک عیار داستانی است عامیانه، بازمانده از حدود قرن ششم یا اوایل قرن هفتم که فرامرز بن خداداد آن را بر اساس روایت صدقۀ بن ابی القاسم شیرازی گرد آورده است. داستان بر محور اعمال و رفتار یکی از عیّاران به نام سمک می‏چرخد و دست‏کم از سه جهت عناصر عامیانه در آن قابل تشخیص است: اعتقادات و فرهنگ عوام، بعضی جنبه‏های روائی از جمله وجود حوادث تصادفی و واقعه‏های عامه‏پسند و زبان داستان. اشاره به تقدیر در اتّ...

این مقاله به معرفیِ مواد اولیه و اصول حاکم بر «طرح خام» داستان پرداخته است. منظور از «طرح خام داستان»، استنباطی است که خواننده از زنجیره رویدادهای رواییِ نسبتاً کوچک در ذهن خود می¬پروراند. اصول موضعیِ حاکم بر این زنجیره های کوتاه، به خواننده کمک می کند تا بخش های مختلف داستان را «وضعیت»2، «رویداد»3 یا «کنش»4 بداند و همچنین رفتار شخصیت های داستانی را در توالی های هر چه بزرگ تر به یکدیگر پیوند دهد و ...

امیرحسن چهل تن با مجموعه داستان های کوتاه صیغه در سال 1355 ها.ش حضور خود را در عرصه داستان-نویسی ایران اعلام کرد. او در سال های پایانی دوره ای که به «دوره رشد و شکوفایی ادبیات داستانی نوین ایران (از کودتای 28 مرداد 1332 تا انقلاب 1357)» معروف است، به این عرصه وارد شد و آثار بسیاری در نوع رمان و داستان کوتاه تألیف کرد. این پژوهش به تحلیل ساختاری داستان های کوتاه او با تأکید بر نظریه ژرار ژنت، نظ...

روایت شناسی علم مطالعه نظام مند روایت است که از حدود سال 1960 وارد دوره روایت شناسی ساختارگرا می شود. نظریه پردازان این دوره در پی تحلیل ساختاری روایت ها برآمدند و اغلب با الگو قرار دادن دستور زبان و یا کمک گرفتن از مباحث زبان شناسی، حیطه ای برای بررسی برگزیدند و به نتایجی دست یافتند؛ از آن جمله، ویلیام لابوف، طی تحلیل و بررسی حکایت های شفاهی بحران ساز به ساختار شش وجهی دست یافت که به الگوی الم...

ماجرای عشق خسرو پرویز، پادشاه ساسانی به شیرین، برادرزادۀ بانوی ارمن، در میان داستان­های خمسۀ نظامی، به سبب رنگ ملی و برخورداری از زمینه ­های افسانه­ای و غنایی، زیبایی و اهمیت خاصی دارد و این شهرت از آن جهت است که داستان خسرو و شیرین نظامی حکایت مهرورزی آدمی است و در آن سوز و گداز عاشقانه با کلامی دل ­انگیز در هم آمیخته و داستانی خلق کرده که مورد توجه همگان قرار گرفته است. شیفتگی به این داستان ت...