به‌لحاظ تاریخی می‌توان نشان داد که «نظریة انبساط» از ابتکارات و ابداعات منطق‌دانان قرون وسطای متأخر مانند ویلیام شروود، راجر بیکن، پطرس اسپانیایی، ویلیام اکام، و جان بوریدان بوده است. این نظریه با رویکردی کاربردی در دورة معاصر، در آثار آموزشی منطق عمومی، برای تشخیص اعتبار «قیاس ارسطویی» استفاده شده است. در این پژوهش، با تمرکز بر تفکرات منطقی جان بوریدان (1295 - 1361 م)، متفکر برجستة قرون وسطی، ...

در میان آثار منسوب به ابن‌سینا رساله‫ای با نام عیون‫الحکمة، متفاوت با عیونِ معروف وی که فخررازی بر آن شرح نوشته، وجود دارد که تنها در باب منطق و به سبک منطق دو بخشی نگاشته شده است. در تحلیل این رساله، موارد فراوانی دیده می‌شود که می‫توان به‌واسطه آنها صحّت انتساب این رساله به شیخ را مورد انکار قرار داد. مجازی انگاری، دلالت تضمّن و التزام، موصوف و صفت خواندن موضوع و محمول، تعریف ق...

چکیده بشر نیازمند به هدایت الهی است از این رو پیامبران متعددی برای رفع این نیاز از طرف پروردگار مبعوث به رسالت گردیده و حضرت محمد(ص) به عنوان خاتم پیامبران برگزیده شده کار هدایت بشر را به انجام رسانید.این در حالی است که بعد از وفات ایشان جامعه ی اسلامی به دو گروه عمده ی شیعه و سنی تقسیم شده هر کدام به منظور اثبات مدعای خود به احتجاج برخاست. در این میان سهم شیعیان در مباحث احتجاجی ویژه است زیرا...

ابن‌قبه یکی از تأثیرگذارترین معتزلیان در اوایل سده چهارم هجری است که شیعه شد و منظومه معرفتی خاصی در بحث امامت مطرح کرد. این اندیشه‌ها، که می‌توان آنها را در مدرسه بغداد رصد کرد، در برخی جهات، با قرائت مرسوم و مشهور از بحث امامت ـ به‌ویژه در صفات ائمه ـ متفاوت بود و برخلاف جریان حدیثی امامیه، نوعی نگاه حداقلی به ویژگی‌هایی امام داشت. حال با توجه به دیدگاه‌های خاص ابن قبه،به نظر نمی‌توان ابن قبه...

هم‌‌‌‌‌زمان با انقراض پادشاهی صفویان، حکومت شیعی "اوده" به‌‌‌‌‌نحو رسمی در هند شکل گرفت. تعامل علما با حکومت در شرایطی صورت می‌‌‌‌‌پذیرفت که جامعه‌‌ی شیعی هند با سه چالش: استعمار خارجی، تنازعات درون دینی و مذهبی (در قالب نظریه‌‌ی امامت- خلافت)، و نحوه‌‌ی تعامل علمای شیعه با حکومت شیعی اوده روبه‌‌‌‌‌رو بود. در مواجهه با استعمار، هر دو گرایش جهان اسلام با رویکرد انقلابی، اقدام به بازیابی هویت دین...

امامت نخستین مسئلۀ بحث‏برانگیز و اختلاف‏آفرین در تاریخ اسلام است که نخستین دسته‏بندی‏ها و انشعاب‏ها را، پس از رحلت پیامبر اکرم (ص)، در میان مسلمانان به وجود آورد. فرقه‏های اسماعیلیه و زیدیه از مهم‌ترین فرقه‏های شیعه، بعد از شیعۀ اثنی‏عشری، به شمار می‏روند که هنوز حیات سیاسی و اجتماعی دارند، اما دیدگاهشان به مسئلۀ امامت از سده‏های نخستین اسلامی شکل گرفته است. یافته‏های پژوهشی نشان می‏دهد که این ...

آزادی و اقسام آن از دیدگاه متفکران گوناگون همواره موضوع بحث بوده است. در ادبیات اسلامی گاه از واژۀ حریت در مقابل آن استفاده می شود که چندان شفاف نیست. یکی از مهم ترین مباحث این است که حدود آزادی ها کجاست. در میان متفکران اسلامی و ادبیات شیعه به طور عام با توجه به مطرح شدن مقولۀ امامت، پرسشی که شکل می گیرد این است که آیا امامت جلودار آزادی است یا خیر؟ شهید بهشتی در این میان دارای جایگاه ممتازی ...

امامت نخستین مسئلۀ بحث‏برانگیز و اختلاف‏آفرین در تاریخ اسلام است که نخستین دسته‏بندی‏ها و انشعاب‏ها را، پس از رحلت پیامبر اکرم (ص)، در میان مسلمانان به وجود آورد. فرقه‏های اسماعیلیه و زیدیه از مهم ترین فرقه‏های شیعه، بعد از شیعۀ اثنی‏عشری، به شمار می‏روند که هنوز حیات سیاسی و اجتماعی دارند، اما دیدگاهشان به مسئلۀ امامت از سده‏های نخستین اسلامی شکل گرفته است. یافته‏های پژوهشی نشان می‏دهد که این ...

    در این مقاله اصول و مفاهیم مندرج در حوزه­ی دانش جغرافیای سیاسی از حیث معرفت شناختی و فلسفه­ی علم مورد بحث و بررسی قرار گرفته و با دسته‌بندی گزاره‌ها و قضایای موجود در این رشته به دو نوع 1- گزاره اِخباری (وصفی) 2- گزاره­ی انشایی (تجویزی)، نسبت و نحوه­ی ارتباط و همچنین چگونگی تحویل آنها به یکدیگر بیان گردیده است تا از این طریق ضمن برشمردن ویژگی­های عمومیِ معرفت علمی و انطباق آنها بر مفاد جغرافی...

مقاله حاضر به کاوشی پیرامون نظریه امامت درنحله های گوناگون اسلامی می پردازد. مسائلی چون چیستی ، چرایی و کیستی امامت در مشرب های کلامی اشاعره ، معتزله و امامیه مورد بررسی قرار می گیرد. ویژگی های رهبری و چارچوب های نظری مشروعیت قدرت در جامعه مسلمان ، به عنوان نقطه مرکزی پژوهش در این مقاله مطرح شده است. مطالعه نظریه پردازی های دانشیان اهل سنّت درخصوص بایستگی های شخصیتی مقام امامت که برمبنای تصویرتق...