با ورود مغول ها نظام اجتماعی کوچ رویی در ایران غلبه یافت و از آن جا که نسبت به تجربه اجتماعی زندگی کوچ رویی ایرانیان شرایط بسیار ابتدایی تری داشت، پیامدهای اجتماعی ناگواری به بار آورد. در این مقاله با استفاده از روش تحلیل تاریخی، ضمن بررسی ویژگی های اجتماعی و فرهنگی جماعت کوچ رو و یک جانشین، پیامدهای ناشی از گسترش تضاد بین زندگی یک جا نشینی و صحراگردی و مناسبات حاکم بر آن در دوره مغول در ایران ...

یکی از تحولات برجسته در نیمهی دوم سدهی هفتم هجری/ سیزدهم میلادی،برپایی حکومت ایلخانانِ مغول در چهارچوب مرزهای سیاسی ایران است. از ویژگیهایقابل توجه این حکومت، چالشهای مرزی و اختلافات سیاسی- نظامی آنان با همسایهیغربی خود، ممالیک مصر بود. در این میان، نقش گروههای فراری و پناهنده به خصوصافراد و گروههایی که از سمت حکومت ایلخانان مغول به سوی ممالیک مصر میگریختند وبه آنان پناهنده میشدند، در بروز و تش...

هدف این مقاله بررسی اثرگذاری رویکرد حکومتی بر نگرش فقیهان معاصر شیعه در مورد مصرف حقوق امام است، با توجه به اینکه یکی از مسائل مهم در حوزۀ رفتار حکومتی و فقه، اقتصاد مصرف حقوق امام زمان در عصر غیبت بوده و در سدۀ اخیر، شیعه رویکرد حکومتی به فقه پیدا کرده است، این پرسش مطرح می شود که این تغییر رویکرد چه اثری بر مسئلۀ مصرف حقوق امام در زمان غیبت گذاشته است؟ برای پاسخ به این پرسش، تغییر رویکرد مزبو...

در پی دست کشیدن دربار صفوی از حمایت گسترده خود از هنر، نگارگری تبریز روبه افول نهاد و برخی از هنرمندان دربار صفوی به دعوت حکمرانان گورکانی، به هند مهاجرت کردند. حضور این هنرمندان و نظارت آنها بر کارگاه های کتاب آرایی گورکانیان، سبب انتقال و بسط بسیاری از دستاوردهای زیباشناختی نگارگری تبریز در مکتب نوپای نگارگری گورکانی شد. در کارگاه گورکانی به تدریج شیوه ای التقاطی متشکل از عناصر ایرانی، هند و ...

نو شدن هرگز به معنی انکار قدیم و میراث گذشته نیست. هر امر جدیدی بر شالوده بنا می شود. شعر جدید تنها به معنی شکستن قالبتها و بهم ریختن معیارهای ادبی گذشتگان نیست؛ بلکه مضمون و موضوع جدید نیز می خواهد. از طرفی مضمون جدید، بیان نو می خواهد و این با تقلید صرف از گذشتگان همخوانی ندارد. موضوعاتی چون آزادی، مبارزه، عدالت خواهی، بیداری و ... از موضوعات ادب جدید است؛ در حالیکه موضوعات شعر گذشته بیشتر مد...

کتاب حاضر مجموعه چهار مقاله از آثار داگلاس کلنر است که در چهار فصل به رشته تحریر درآمده است. در بخش نخست نویسنده می کوشد با مهارتی شگفت انگیز سیر تکوینی نظریه انتقادی را در ادوار مختلف با ریشه یابی های گاه عمیق و گاه گذرا بررسی کند و به تجزیه وتحلیل رویدادها بپردازد. اگرچه در این بخش فرآیند تاریخی گه گاه از روند طبیعی خارج می شود و اطلاعات درهمی را ارائه می کند، در بخش دوم، روند تاریخی جنبه علم...

تاریخ¬نگاری در عصر ایلخانان مغول رواجی چشم¬گیر یافت و به اوج خود رسید و پیامد آن، ثبت و ضبط بخشی مهم و تاثیرگذار از تکاپو¬های بشری و الهام بخشی به مورخان بعدی بود. یکی از مورخان این دوره علاء الدین عطاملک جوینی بود که خود در دستگاه ایلخانان مغول حضور داشت که مهمترین اثر او تاریخ جهانگشا نام داشت. آنچه در نگاه اول در بررسی تاریخ جهانگشای جوینی به نظر می¬آید این است که نویسنده کتاب به مدّح و ستایش...

در عصر حاکمیت مغول¬ها در ایران، دو گرایش عمده¬ی سیاسی وجود داشت، یکی گرایش گریز از مرکز که بر مبنای ساختار حیات ایلی بی¬توجهی به جامعه و اقتصاد را در دستور کار داشت و دیگر گرایشی که نگاه متمرکزی به سیاست و اقتصاد داشت. گرایش اول از ماهیت نظامی حکومت ایلی مغول و نقش محرز اشرافیت ایلی ناشی می¬شد و گرایش دوم از سنن دیرپای جامعه ایرانی متأثر بود. این گرایش دوم از سوی جریانی هدایت می¬شد که نهاد وزار...

در قرن‌های نخست دورة اسلامی زبان عربی با سرعت زیادی در ایران گسترش یافت و به مرور زمان به زبان سیاسی و علمی و ادبی ایران در حوزة تمدن اسلامی تبدیل شد. در این میان عدة زیادی از ایرانیان اهل ذوق و ادب به آفریدن آثار ادبی به زبان عربی پرداختند. به طوری که بازار شعر عربی در ایران به ویژه در قرن چهارم و پنجم رونقی تام و تمام گرفت. حملة مغولان به سرزمین ایران و بروز تحولات و نابسامانی‌های اجتماعی و س...