عوامل اجتماعی، محیط طبیعی و عوامل فیزیولوژیک (جسمانی) بر موسیقی بیرونی و کناری اشعار مؤثرند. در این مقاله، تأثیر این عوامل بر موسیقی بیرونی و کناری اشعار خاقانی شروانی و مسیح کاشانی بررسی و تجزیه و تحلیل شده است. ابتدا اوزان اشعار این دو شاعر که از دو دوره کاملاً متفاوت انتخاب شده‌اند؛ استخراج و براساس نظر علمای عروض و قافیه، طبقه بندی و بر پایه نظرات جامعه شناسان ادبیات، اوزان و بحور اشعار دو ش...

از موسیقی عصر سلجوقی اطلاعات اندکی در دست است، زیرا نوای موسیقی آن دوره، برخلاف برخیبناها، آثار فلزکاری و دیگر هنرهای دستی و همچنین دیوان اشعار شاعران، برای همیشه از دسترفته و از طرف دیگر به نظر می رسد در دوره سلجوقی (شاید به سبب نبردها و جابه جایی های بسیار)نگارش رسالات موسیقی چندان رونق نداشته است. با این همه گزارش ها و نشانه هایی در منابعمکتوب، از جمله دیوان شاعران آن عصر در دست است که نشان ...

در این جستار، سعی شده عنصر تکرار در شعر نو با تکیه بر اشعار بدر شاکر سیّاب بررسی شود. شیوة پژوهش، توصیفی- تحلیلی و شیوة جمع آوری داده‌ها، کتابخانه­ای است. تکرار، محور اساسی موسیقی درونی شعر و یکی از عوامل مهم آشنایی زدایی در نظر صورتگرایان به شمار می­رود. قاعدة اساسی در تکرار آن است که در خدمت معنای شعر باشد و ارتباط محکم و دقیقی با دیگر اجزای شعر داشته باشد. یکی از بارزترین ویژگی­های شعر نو در ...

خلاقیت ادبی و آثار آنتون پاولویچ جایگاه ویژه ای را در ادبیات جهان به خود اختصاص داده است که این امر مرهون سبک نوشتاری و ادبی‘ شیوایی کلام‘ اختصار‘ موضوع آثار‘ ویژگی های زبانی ‘ پویایی‘ ساختار منحصر به خود و خلاقیت نویسنده می باشد. چخوف را می توان جزء نویسندگانی محسوب نمود که برای اولین بار در ادبیات جهان توانست تراژدی روزمررگی و مستأصل بودن انسان را در موقعیت های مختلف در معرض دید و قضاوت خوانن...

شاید بنیادی ترین وجه مشترک سه منظربنیادین: اثر هنری، هنرمند و مخاطب، هم گرایی آنان در ابراز این قاعده کلی است که “هنر، بیان است”. منش بیانی ذاتی هنر، دربرخی از ادوار و در گستره های فرهنگی متفاوت، می تواند معطوف به “بیانگری” نیز باشد؛ مانند موسیقی اپرا که به طور خودآگاه، بازنمای واقعیت و یا موسیقی رمانتیک سده 19 م که فرانمای احساسات مؤلف آن است. این منش “بیانگری” موسیقی درتلقی بسیاری از متفکران،...

جناس همانندی دو کلمه در لفظ با اختلاف آن ها در معناست. جناس از مهم ترین عناصر علم بدیع است و به وضوح در نهج البلاغه دیده می شود. هدف از به کارگیری جناس تألیف کلام به گونه ای است که بر زیبایی فنی آن افزوده شود، و باعث می شود که متکلم در تعبیر سخن خود به اوج کمال فنی نایل آید. این صنعت در ادبیات عرب و به ویژه در شعر بسیار کاربرد دارد و فنی برای زیبایی لفظی محسوب می شود. جناس باعث ملکه شدن معنا در...

زبان دین چندان که بر اصالت خود بماند، می تواند حاوی ظرفیت های فرهنگی و هنری و از جمله ظرفیت های موسیقایی باشد. موضع «دین» نسبت به «موسیقی» در اغلب موارد با نگاه فقهی بررسی شده و از موضوع هایی که چندان بدان پرداخته نشده، نسبت «دین» و «هنر» موسیقی است. تفصیل حرمت و حلّیت موسیقی موکول به کتا ب های فقهی و نگاه مقالة حاضر، نگاهی تاریخی و هنری به موسیقی آوایی دینی و تغنی و نغمه های برآمده از آن است. د...

خلاقیت ادبی و آثار آنتون پاولویچ جایگاه ویژه ای را در ادبیات جهان به خود اختصاص داده است که این امر مرهون سبک نوشتاری و ادبی‘ شیوایی کلام‘ اختصار‘ موضوع آثار‘ ویژگی های زبانی ‘ پویایی‘ ساختار منحصر به خود و خلاقیت نویسنده می باشد. چخوف را می توان جزء نویسندگانی محسوب نمود که برای اولین بار در ادبیات جهان توانست تراژدی روزمررگی و مستأصل بودن انسان را در موقعیت های مختلف در معرض دید و قضاوت خوانن...