چکیده یکی از مسائل مهم فرهنگی در عصر صفوی، تأثیر هنر اروپایی در ایران است. از دستاوردهای رابطة ایران و غرب در موسیقی عصر صفوی، حضور سازهای اروپایی در دربار ایران است. حضور سازهای اروپایی در ایران، هم در گزارشات سفرنامه نویسان اروپایی و هم در تصاویر به جا مانده از عصر صفوی مشهود است. با این حال سازهای غربی در جامعة صفوی فراگیر نشد و تنها در دربار شاهان و توسط نوازندگان اروپایی به اجرا در می آمد...

موسیقی از سویی به خاطر داشتن مشترکاتی مفهومی با هنر های بصری در بسیاری از زمان ها هنرمند را بر آن داشته است تا به اصطلاح، بیانی بصری از آن چه ادراک می کند را ارائه دهد. از سویی دیگر موسیقی به خاطر دارا بودن خاصیت همانندی با حالات و حرکات روحی انسان ، می تواند تداعی گر موقعیت های خاص ذهنی و انگاره های متفاوت ناخودآگاه باشد. بدین صورت که مثلاً صدای سوزناک ویولن می تواند ما را به یاد صدای سوزناک آه...

در میان قالبهای شعر فارسی، غزل جایگاه ویژه ای دارد و در میان شاعران غزلسرای معاصر هوشنگ ابتهاج از جایگاه و شهرت ویژه ای برخوردار است. غزل او یادآور غزلهای حافظ است. از آنجا که یکی از مهمترین عوامل توفیق ابتهاج در حوزه غزل موسیقی می باشد در این رساله به بررسی موسیقی در غزلهای ابتهاج پرداخته ایم تا ضمن آشنایی با جهان پر رمز و راز و موسیقی از جان برآمده شاعر، با موشکافی انواع موسیقی راز زیبایی و ت...

چکیده: شعر کلامی است با بیانی تخیّلی و عاطفی. سیمین بهبهانی از جمله هنرمندان توانای معاصر ایران است که برای بیان اندیشه ها و انتقال احساس و عاطفه ی خود زبان شعر را برگزیده است. او افکار و احساسات لطیف خویش را در قالب چهارپاره و بخصوص غزل، به زیبایی مطرح می سازد. پژوهش حاضر به بررسی ساخت هنری شعر این شاعر ارجمند در سه مجموعه ی شعر او، "جای پا" ، "رستاخیز"و"یکی مثلاً اینکه" ، از نظر نوع زبان و بر...

این پژوهش جستاری پیرامون رابطه میان "معماری" و "موسیقی" است که در دو وادی ارتباط بین این دو هنر در بستر زمان و نیز کشف ارتباط دوبعدی و سه بعدی حاکم بر موسیقی در معماری صورت پذیرفته است. با مبنا قرار دادن تغییر نگرش نسبت به تعریف "هنر و هنرمند" در دوران رنسانس، این دوره به عنوان سرآغاز تاریخی مبحث مقایسه معماری و موسیقی انتخاب شده و این مقایسه تطبیقی تا دوران معاصر صورت گرفته است. آنچه به عنوان ...

چکیده منابع موسیقی اصیل ایرانی عمدتاً جنبه های روحانی و عرفانی داشت هاند و بسیاری از ویژگی های آن مانند کمال، حال، قرینه سازی و تکرار و جز اینها، با شعر عجین اند و دارای پیوند تنگاتنگ با عرفان اسلامی. این موسیقی مبتنی بر نظامی به نام «ردیف » است، و دستگاه ها و آوا زهایی را در بر می گیرد که هر کدام از آنها بیا نکننده حالات و مضامین روحانی و عرفانی خاصی است. در این مقاله، به چگونگی بیان مضامین...

ادبیات «انتظار» از بنمایههایی است که بویژه از اوایل دهه شصت، توسط شاعران ونیز منتقدان ادبی مورد توجّه قرارگرفت؛ امّا رویکرداهل نقد به آن بیشتر شکل مطبوعاتی و ژورنالیستی داشته تا آکادمیک و از این رو، جای پژوهشهای جدّی و علمی از این دست، بسیارخالی است. برای دستیابی به پژوهشی پیرامون این گونه ادبی، شایسته است آن را از دریچههای گوناگون، بازشناخت و بررسی کرد. پرسش بنیادی این مقاله، چگونگی کارکرد موسیقا...

در این مقاله سعی بر آن است که تاثیر موسیقی عامه‌پسند غربی بر موسیقی ایران مطالعه و تحلیل شود. موسیقی عامه پسند ایرانی امروزه با مخاطبان میلیونی خود سعی می کند تا یک «موسیقی جهان- وطن; باشد. اینکه در این راه به چه میزان موفق بوده است و مسیر آینده آن به کجا ختم خواهد شد، تاثیر مهمی در تاریخ هنر ایران خواهد داشت. موسیقی عام‌ترین (popular)شکل هنر است که در تمام طول تاریخ با بشر بوده و بار فرهنگی عظ...

گیاه در ایران همواره مورد توجه بوده است و استفاده از آن در نمادها و استعارات و کنایه‏ها از قدمتی طولانی برخوردار است. نمادهایی چون درخت زندگی، باغ بهشت، رستاخیز گیاهان و ... در آثار هنری به جا مانده از قبل و بعد از اسلام به وفور استفاده شده است. چنین نمادهایی بیانگر ابعاد مختلف حیات مادی و ذهنی ایرانیان بوده است. این پژوهش ضمن بیان پیشین? حضور گیاه در اساطیر و هنر و ادب و عرفان ایران، به استفاد...

هدف مقالۀ حاضر، پاسخ دادن به این فرضیه است که می‌گوید: «موسیقی کلامی ایران، یعنی موسیقی ایرانی پیوندخورده به شعر فارسی، «محدود» و «محزون» است». در این جستار تلاش شده تا بر پایۀ زیبایی‌شناسی خنیا (= سرود) و تصنیف (= ترانه)، نمونه‌هایی ـ از راه نقد کاربردی ـ بررسی گردد و ثابت شود که موسیقی آوازی و کلامی ایران ـ درست مانند موسیقی آوازی و کلامی دیگر کشورهای جهان ـ به همان نسبت که می‌تواند غمگین باش...