موضوع جنگهای ایران و اعراب در آغاز اسلام هنوز جای بحث و گفتگو دارد. زمان قطعی جنگ ها مسئولیت شاهان و دولت ساسانی در قبال آنها دقیقا" مورد بررسی قرار نگرفته و هنوز روشن نشده است که چرا اعراب از تعقیب پادشاه ساسانی (یزدگرد سوم) سرباز زده و خود را در مرکز و شمال ایران مشغول کرده اند. رساله به این مسائل پاسخ می دهد.

تحقیق پیرامون چگونگی و چرایی گسترش نسبتا سریع دیانت اسلام در ایران در قرون اولیه هجری از جمله مباحثی است که هنوز مورد توجه و عنایت پژوهشگران عرصه تاریخ است. آگاهی از چند و چون اوضاع سیاسی, مذهبی ایران در آستانه ورود اعراب مسلمان ما را در فهم علل و عوامل ترک آئین قدیم و گروش به سوی اسلام از سوی ایرانیان رهنمون می سازد. مدعای مقاله حاضر این است که حاکمیت ساسانی در آخرین ایام خود گرفتار بحران در س...

با توجه به پویایی‌های سیاسی، اجتماعی و اقتصادی دنیای معاصر، بازگشت مهاجران و پناهندگان در سال‌های اخیر اهمیتی فزاینده یافته است. با این حال، علیرغم بازگشت‌های جمعی بزرگی که رخ داده است، پایداری این بازگشت‌ها هیچ‌گاه از پیش تضمین شده نیست. این مقاله به بررسی پایداری بازگشتِ پناهندگان افغانستانی به کشورشان از ایران و اثر عوامل جمعیتی، زمینه‌ای و ساختاری بر تصمیم آنها به ماندن در افغانستان یا مهاجر...

در آغاز عهد صفوی، برخی از دانشمندان و ادیبان به دلایل مختلف از ایران به هندوستان، عثمانی و دیگر سرزمین های مجاور مهاجرت کردند. مهاجرت آن ها، حیات فرهنگی آن دوران را تحت تأثیر قرار داد. پژوهندگان در پی آنند که دریابند این مهاجرت چه علل و نتایجی داشت. در این مقاله، آثار دو تن از مهاجران ، معین الدین محمد و عمادالدین محمود، معروف به دهدار بررسی شده است. مطالعه ی موردی این دو شخصیت می تواند بر حیات...

اعراب القرآن از دانش‌هایی است که در راستای فهم و تفسیر استدلالی قرآن کریم شکل گرفته و در آن، آثار ارزشمندی تالیف شده است. در میان قرآن‌پژوهان، معرِبان در کتاب‌های «اعراب القرآن» و مفسران در آثار تفسیری خود به خوبی اهمیت این دانش را دریافته و از آن بهره برده‌اند اما برخی از مترجمان با تساهل از این دانش گذر کرده و به یافته‌های دانش اعراب القرآن به عنوان یکی از بایسته‌های مقدماتی ترجمۀ قرآن کمتر تو...

از آن‌جا که نیروی کار یکی از مهمترین عوامل تولید است و خروج آن از کشور متضمن هزینه فرصت اقتصادی برای جامعه خواهد بود، در این مطالعه تلاش شده است تاثیر نهادهای حکمرانی و عوامل اقتصادی مؤثر بر مهاجرت نیروی کار ایران طی سال‌های 2002 تا 2012 مورد بررسی قرار گیرد. در بررسی مساله از مبانی نظری الگوی جاذبه و روش تخمین داده‌های تابلویی استفاده شده و در تخمین روابط از نرم افزار استتا بهره گرفته شده است....

حضور اعراب در ایران و دوام این حضور تا حدود سه قرن در این سرزمین، تأثیرات فوق‌العاده‌ای بر زبان و ادبیات ایرانیان و اعراب گذاشته است که اغلب پژوهش‌گران این امر را از زاویه‌ای منفی بازکاوی کرده‌اند؛ اما در این مقاله سعی بر آن است با دلایل کافی و از زاویه‌ای مثبت نشان داده شود که اگرچه شعر و ادبیات فارسی نمود بارزی در این دوران (قرون نخستین هجری) ندارد، نمی‌توان این مسئله را دلیلی بر سکوت و خاموش...

در حال حاضر سر نوشت خانواده های مهاجر افغانی از حیث بازگشت یا ابقای آنان در ایران مساله نگران کننده این خانواده ها و دل مشغولی دولتمردان ایرانی در اتخاذ تصمیم مناسب در مورد آنهاست مهاجرت مردم افغانستان به کشورهای همسایه خاصه ایران نوعی مهاجرت اجباری ناسالم است که با آسیب و تخریب روحی و روانی اعضای خانوادهای مهاجر توام بوده است مقاله حاضر بر اساس یافته های حاصل از مطالعه ای پیمایشی در باب علل و ...

خراسان از قدیم‌الایام تاکنون‌، بستر فعالیت‌های بشری‌ و یکی از مراکز پر‌اهمیت جمعیتی ایران و مستعد تغییرات اجتماعی بسیار ‌بوده‌ است. تغییرات جمعیتی از دگرگونی‌های محسوس در تاریخ این منطقه محسوب می‌شود. این منطقه به‌دلیل موقعیت ویژة جغرافیایی (منطقه‌ای مرزی) و امکانات اقتصادی بیشتر نسبت‌به همسایگان خارجی، نقش مهمی در روند مهاجرت برون‌مرزی ایران و مهاجرت اقوام کشورهای همسایه به ایران داشته است. در...