پیدایش دولت صفوی در آغاز قرن دهم هجری قمری (شانزدهم میلادی) در ایران نه تنها برای این کشور و دولت های همجوار آن بلکه برای اروپا، رویداد تاریخی مهمی بود. با ظهور دولت صفوی قسمت بزرگی از ایران قدیم دوباره تحت دولت واحدی درآمد. این دولت علاوه بر تأثیر فراوانی که در صحنه ی سیاست داخلی داشت، سبب شناسائی بیشتر ایران در محافل خارجی و ممالک اروپائی شد. اهمیت این موضوع به این دلایل است که: اولاً سلاطین ص...

این پژوهش به بررسی تحلیلی نقش گیلان در روند تحولات (سیاسی- اقتصادی) عصر صفوی تا پایان حکومت شاه عباس اول می پردازد. در این پژوهش مسائلی پی گیری می شود که عمده ترین آنها عبارتند از:یک،بررسی نقش گیلان در روند تحولاتی که منجر به تشکیل حکومت صفوی شد. دوم، بررسی خاندان حکومتگر محلی در شرق و غرب گیلان عصر صفوی و رابطه آنها با حکومت صفوی و این که چه تأثیراتی در روند تحولات سیاسی- اقتصادی منطقه گذاشتند...

مورخین جهت مرتب­سازی وقایع از نظام­های گاهشماری رایج بهره می­گرفتند تا به وقایع خود بعد زمانی بخشیده و به اصطلاح انها را تاریخگذاری کنند. الگوهای تاریخگذاری وقایع و انگیزه­های پشت پرده انها مسئله تحقیق حاضر است.   زمینۀ این تحقیق تاریخنگاری سلسله­ای عصر صفوی است، که در آن می­توان سامانه­های مرتب­سازی وقایع را به دو دسته اصلی موضوعی و سالنگاری تقسیم کرد. نگاه ما به دنبال تحولاتی است که در این دو...

پس از ورود اسلام به ایران و فروپاشی نظام ساسانی تحصیل علم از انحصار طبقه ممتاز خارج و عمومیت یافت. با توجه به تاکید دین اسلام و نیاز جامعه ایرانی مسلمان به عالمان و مبلغان دینی و اشاعه دین و احکام آن، به امر حکام مسلمان در سراسر کشور مدارس علوم دینی بسیاری تاسیس گردید. شهر یزد به سبب موقعیت جغرافیایی و اقتصادیش نسبت به سایر شهرهای ایران و برخورداری از امنیت نسبی، مدارس علوم دینی متعددی در آن تا...

از نظر بسیاری ازمتفکران علوم سیاسی، حکومت ایران در عصر صفویه در طبقه بندی حکومت های استبدادی قرار می گیرد. این پژوهش به دنبال تحلیل علل و عوامل استبدادی بودن این حکومتمی باشد. تکیه اصلی تحلیل داده ها بر سفرنامه ژان شاردن سیاح و جهانگرد فرانسوی می باشد که در دوران صفویه به ایران مسافرت­ نموده، بنابر آنچه که از این اثر مهم استنباط می­شود و با مقایسه آن بااندیشه­های متفکران ایرانی در دوره مورد بحث...

تشکیل دولت‌های متعدد در تاریخ ایران اسلامی و دوام حاکمیت آن‌ها، به عوامل مختلفی بستگی داشته که تشکیلات اداری و دیوانسالاری، مهم‌ترین آن‌ها بوده است. در این تشکیلات، ایرانیان و خاندان‌های معتبر و مشهور دیوانی نقش پررنگی داشته‌اند. تشکیل دولت صفوی موجب شد تا بار دیگر، ایرانیان در تشکیلات اداری حضور یابند؛ به‌دنبال‌آن، خاندان‌های جدیدی نیز وارد عرصه دیوانی شدند که شایستگی و توانمندی چشمگیری را از ...

براساس آگاهی های تاریخی، شاملوها از بزرگترین و پرجمعیت ترین طوایف قزلباش بودند که در تأسیس دولت صفویه نقش چشمگیری داشته و در روند حیات دولت صفوی نیز با تصدی مناصب و مقامات اداری، امور فرماندهی نظامی، اداره ایالات، عهده داری امر لَلَگی شاهزادگان صفوی و غیره به ایفای نقش پرداختند. با این وجود در برهه هایی قدرت این طایفه دچار ضعف شد که رقابت های ایلی و سیاست های پادشاهان صفویه بر این نوسان قدرت تأثی...

دوره طولانی سلطنت شاه‌تهماسب اول، دوره تثبیت وارامش طولانی جهت صفویان به‌ویژه پس از صلح اماسیه است.پس ازمرگ شاه‌تهماسب اول،اختلافات بر سر جانشینی او، بین گروه های مختلف قزلباشان، منجر به سلطنت شاه اسماعیل دوم شد. دوره سلطنت شاه اسماعیل دوم هر چندکوتاه، ولی باحوادث فراوانی همراه بود. به سلطنت رسیدن محمد خدابنده(995-985) وضعف بینایی و انزواطلبی این پادشاه ،همراه بااختلافات درونی حکومت صفویان بین ...

صفویان تا روزگار شاه‌عباس اول نظارت مناسبی بر اوضاع ایالات دور دست مانند مکران (بلوچستان) نداشتند؛ از این رو آنان بعد از تسلط بر این نواحی، با واگذار کردن ادارة بخشی از بلوچستان به والی کرمان و قسمت دیگری از آن به ملوک سیستان، به صورت نیابتی به حکومت با واسطه در این مناطق پرداختند. تأثیرات منفی این روند که به طور نسبی بر نظارت غیرمستقیم ایالات استوار بود، در کوتاه مدت هویدا نشد اما در بلند مدت ...

قالی‌های دوره صفویه گستره وسیع و متنوعی از نقوش گیاهی و حیوانی و گاه انسانی را در برمی‌گیرند. سیمرغ و اژدها ازجمله نقوش بکار رفته در این قالی‌ها هستند که غالباً همراه با یکدیگر حضور می‌یابند و دربردارنده معانی نمادین و مفاهیم عرفانی‌اند. در مقاله حاضر کوشش شده است تا با استفاده از روش توصیفی و تحلیلی، این دو نقش‌مایه ازنظر فرم و محتوا بررسی گردد؛ و به پرسش‌هایی ازاین‌دست نیز پاسخ گوید: سیمرغ و ا...