نگاره های متعددی با موضوع معراج پیامبر اسلام (ص)، در نگارگری ایران خلق شده است؛ اما آثار تولیدشده با توجه به ویژگی های سبکی نگارگری ایران و متأثر از شرایط فکری زمانه و دیدگاه حامیان، ازنقطه نظر شیوه، کیفیت و روایت با یکدیگر متفاوت اند. در این زمینه، از دوره صفوی دو نگارۀ معروف و شاخص با ویژگی های منحصربه فرد و برجسته ، موجود است که عبارت اند از: نگارۀ معراج نسخۀ خمسه اثر سلطان محمد و نگارۀ معرا...

شهاب الدین سهروردی ملقب به شیخ اشراق، حکیم و عارف بزرگ قرن ششم و شهید راه حقیقت ومعرفت را که بنیان گذار حکمت اشراقی در جهان اسلام است، م یتوان احیاگر حکمت خسروانی یاحکمت فهلویون ایران باستان دانست. وی با دسترسی به منابع زرتشتی و تدبّر در حکمت ایرانی ویونانی، آموزه های بنیادین این دو شاخۀ شرقی و غربی حکمت را در حکمت و عرفان اسلامی بهظهور رسانده است. شیخ اشراق علاوه بر ای نکه در آثار مهم عربی خویش...

سخن از درآمیختگی سخن غیر معصوم با معصوم در تفسیر مجمع البیان است. نگارنده دو حقیقت تلخ درباره تفسیر ثمین مجمع البیان را که عبارتند: از بی دقتی نسخه نگاران منابع روایی و حدیثی تفسیر مجمع البیان در نقل شخصیت های واقع در سند روایات و نقل اقوال که سبب بی راهه روی علامه طبرسی )ره( در نقل سخن غیر معصوم به عنوان روایت شده است و نیز عدم مطابقت نسخه های موجود از تفسیر مجمع البیان با آنچه مؤلف نگاشته است...

چکیده ساختار زمانی نو و به ویژه روایت شبک های فیلم در سینما، شیوه ای برای بیان روایت داستان فیلم است که با دستکاری در ساختار زمانی خطی روایت فیلم، تماشاگران را  با ساختن دوبارة فیلم در ذه نشان  به تعامل با آن وامی دارد. کارگردان این دسته از فیلم ها، با ارائه داستان های پیچیده یا ایجاد پیچیدگی در زمان روایت، نوعی از سینمای اندیشمندانه و تفکر برانگیز را خلق میک ند. رویکرد نظری این تحقیق بر پا...

روایت یکی از معمول ترین نوع نثر شفاهی است که در همۀ دوره ها در فولکلور تاجیک موقعیت استوار داشته است. محققان در توصیف خصوصیت های اساسی روایت بر این باورند که روایت ها «تصویر خبری» مردم دربارۀ این یا آن شخص، حادثه، یا هدف بوده است که گوینده (یا شنونده) به حقیقی بودن آن ها اعتماد دارد و در آن ها فکر مردم افاده می یابد. روایت ها دارای حجم، شکل و ساختار معیّن اند که این خصیصه برای تمایز آن ها از ژان...

اسکندر شخصیتی تاریخی است که زندگی و کشور گشایی های او، در شاهنامه فردوسی و منظومه های شرفنامه و اقبالنامه نظامی دستاویزی شده است برای نقل روایت. روایت های جهان بی شمارند اما علی رغم گوناگونی شکل های روایت، هر متن روایی نیاز به واسطه ای دارد که آن را روایت کند. این واسطه راوی است و دیدگاه و شیوه های روایتگری او یکی از مهم ترین عواملی است که باعث تمایز شکل های گوناگون روایت می شود. در این نوشته، ...

یکی از مسائل مهمی که در نظریه ساختارگرایی بدان پرداخته شده، رابطه میان زمان و روایت و چگونگی تبلور زمان در روایت است. یکی از راه‏هایی که باعث ملموس و عینی شدن این امر انتزاعی می‏شود، کنش روایت است. به طور کلی بر مبنای تحلیل ساختارگرایان، به ویژه بارت و ژرار ژنت، زمان یکی از مؤلفه‏های اصلی پیشبرد هر روایت است که به همراه علیّت، خط داستان را به پیش می‏برد. در این مقاله انواع مختلف زمان در داستان‏ه...

شهریارنامه یکی از منظومه­های پهلوانی نسبتاً مفصل پس از شاهنامه­ فردوسی است که آغاز و انجام آن افتاده است. این منظومه تنها منظومه­ پهلوانی پس از شاهنامه است که به یکباره و بدون هیچ مقدمه­ای آغاز می­شود و بی­فرجام به پایان می­رسد و چندان توفیقی در میان عامه­ مردم نداشته است. به نظر می­رسد دشواری ابیات، گسستگی پیوند معنایی میان بخش­های مختلف داستان، افتادگی­های روایت به ویژه در آغاز و پایان داستان ...

در سده‌های پنجم و ششم هجری، تجارت خلیج‌فارس با ر‌‌‌کود مواجه شد، در عوض مرکزیت تجارت بین‌المللی دریایی آن دوره به دریای سرخ و دریای مدیترانه منتقل‌گردیده بود. بر‌آمدن جزیر? کیش به‌عنوان یک مرکز تجاری مهم در خلیج‌فارس به نیم? سد? ششم هجری باز می‌گردد. تلاش خاندانی محلّی به‌نام بنی‌قیصر، هم برای نخستین‌بار، کیش را به مهم‌ترین مرکز تجاری خلیج‌فارس تبدیل کرد و هم مرکزیت تجارت دریایی را پس از دو سده ...

بنابر مشهور امام حسن† در اواخر صفر سال 49 یا 50 هجری قمری، توسط جعده بنت اشعث و به تحریک معاویه به ‌شهادت رسیدند. بیشتر اسلام‌شناسان غربی، حکم به ساختگی بودن این روایت داده و ادعا کرده‌اند که تنها شیعیان کیفیت وفات امام را در منابع خود بدین صورت ضبط کرده‌اند. در این مقاله تلاش شده است تا با رویکردی توصیفی، دیدگاه‌ها و دلایل آنان استقصا و با منابع اسلامی مقایسه شود؛ تا از این ره...