امروزه بسیاری از محیط های طراحی شده که هزینه های اجرا و نگهداری فراوانی را به نهادهای اجرایی تحمیل می کنند، توانایی جذب طیف وسیعی از افراد با سلایق و علایق گوناگون را ندارند. این در حالی است که میدان نقش جهان اصفهان که از بارزترین نمونه های شکل گرفته بر اساس قواعد و مفاهیم شهرسازی و معماری مکتب اصفهان است، از اقبال عمومی فراوانی برخوردار بوده است و با وجود گذشت چهار قرن از ساخت آن، مکانی واجد ه...

بدون شک یکی از دلایل عمده سیر قهقرایی معماری امروز ایران را می توان جدا افتادن معماری ما از اصل و هویت ایرانی دانست. ما در ایران، معماریی به وسعت تاریخ داریم. اصول و مفاهیم معماری ایران را با مطالعه معماری ایران می توان استخراج نمود و از آنها برای هویت بخشی به معماری امروز استفاده نمود. معماری امروز ما به واسطه پیروی دانشگاه های ما از غرب و آموزش معماری به شیوه آنها، سبک و سیاقی تقلیدی و مصرف گ...

اهمیت جادۀ قم ـ قصرشیرین به دوره‎های قبل از قاجار برمی‎گردد، اما در زمان قاجاریه و بهبود روابط ایران و عثمانی اهمیتی دوچندان به خود گرفت. این جاده زمینۀ مبادلات محصولات کشاورزی را به اروپا فراهم‎می‎کرد. نوشتار حاضر، به تأثیرات سیاسی، اقتصادی، راه قم ـ قصرشیرین می‎پردازد. برای پاسخ به این پرسش، با استفاده از شیوۀ تحلیلی ـ توصیفی و بهره‎گیری از منابع این دوره، به بررسی این موضوع پرداخته‎ایم و به ...

به سبب تمرکز حمام های تاریخی شاخص عصر صفوی و قاجار در شهر اصفهان و تزیینات معماری منحصربه فرد در آنها، این شهر بهترین کانون پژوهش دربارۀ تزیینات وابسته به معماری در حمام های تاریخی است. هدف این پژوهش، مطالعۀ نقوش به کاررفته در کاشیکاری حمام های اصفهان، در محدودۀ زمانی اوایل عصر صفوی تا پایان عصر قاجار، طبق هبندی مضامین و بیان برخی شاخصه های آنها در مقایسه با سایر حما مهای ایران است. نتایج نشان ...

پس از سرنگونی محمد علی شاه قاجار،بار دیگر مشروطیت برقرار گردید.بختیاریها،در فتح تهران و احیای‌ مشروطیت نقش زیادی ایفا کردند؛لذا پس از پیروزی در دولتهای مشروطیت نفوذ بسیاری به دست آوردند و در رأس مناصب مهمی قرار گرفتند.یکی از این مناصب،حکومت اصفهان بود که از شهرهای ثروتمند ایران محسوب‌ می‌گردید.از زمانی که بختیاریها در راستای حرکت بر ضد استبداد محمد علی شاه،اصفهان را فتح کردند تا زمانی‌ که رضا ش...

آموزش دانشگاهی نوعی از آموزش است که در دورۀ جدید به حوزۀ معماری وارد شده است، این نوع آموزش فرض ها و مقتضیات خود را به طور ضمنی بر معماری حمل می کند. یکی از فرض های اساسی آموزش دانشگاهی معماری فهم «معماری به منزلۀ یک رشته یا دیسیپلین دانشگاهی» است. ساخت گشایی از این فرض اساسی برای فهم موقعیت امروزین معماری بسیار مهم است. مطالعۀ تاریخی مفهوم دیسیپلین نشان می دهد که این مفهوم، ضمن حمل معنای انضبا...

بسیاری از بناهای ایران در طی روزگاران به سبب های گوناگون از میان رفته یا «نوع» آنها منقرض شده است. خانقاه یکی از این انواع است. از راه های شناخت معماری خانقاه بررسی بناهایی است که بر سر نوع آنها اختلاف است. بنای معروف به «مسجد جامع رشت خوار» در راه زاوه به خواف در زمرۀ این بنا هاست. تحقیق هایی که دربارۀ این بنا انجام گرفته متکی بر اصول معماری خانقاه و کاوش های باستان شناسی نبوده است. این مقاله ...

برای بررسی هنر اسلامی در تمدن و فرهنگ اسلامی دو رویکرد عمده، تاریخی و فراتاریخی وجود دارد. پیروان مکتب تاریخی معتقدند که هنر اسلامی در بستر زمانی و مکانی مشخص به وجود آمده و هنر چیزی جز صورت و ظاهر نیست، ولی گروهی دیگر از محققان از این حقیقت سخن می¬گویند که آثار هنری، مظهر حقایق متکی بر وحی و مکاشفات عارفان است و ماهیتاً در قالب زمان و مکان نمی¬گنجد و فراتاریخی است. بنا بر این رویکرد، نیاز به تف...

برخی از آثار تاریخی با وجود تغییرات گسترده در سطح اجتماعی و کالبدی بستر قرارگیریِ خود، در طول دوره های مختلف، با داشتن کالبدی ثابت همچنان به حیات خود ادامه می دهند. پل خواجو نیز این گونه است. این پل در زمان صفویان به جای پل قدیمی تری ساخته شده است. پل جدید (پل خواجو فعلی)، برای پاسخگویی به نیازهای جدید، علاوه بر دارا بودن ویژگی های پل های پیشین دارای جان مایه جدیدی بود که تنوع، کارایی، شکل گیری ...

مسجد یکی از مهم ترین و تاثیرگزارترین کاربری های تاریخ معماری ایران است. این اهمیت و تأثیرگذاری را شاید بتوان مدیون نقش شاخص گونه آن در بافت اجتماعی پیرامونش دانست. این نقش برجسته در رویکردی تعاملی شروع به تأثیرگذاری نموده و به نوعی مخاطب خود را آموزش می دهد. در طول تاریخ شکل گیری شهرهای اسلامی، مساجد همواره به عنوان فضاهای عمومی مهم و مردمی دارای عملکرد متعدد اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و کالبدی بو...