مقالة حاضر تأملی است بر گفتار بهاءولد مندرج در کتاب مشهور او معارف بهاء ولد (که به همت استاد فروزان‌فر در سال 1333 به زیور طبع آراسته شد) و مقایسة ویژگی‌های معشوق در سخن بهاء ولد با آن‌چه مولانا بویژه در طول غزلیات خود از مراد ومحبوب خود ـ شمس تبریز ـ تصویر می‌کند. نویسنده  از ره‌گذر این تطبیق و قیاس، شیرازة اشتراکی را در برگ‌های اندیشة پدر و پسر می‌جوید و نقطه افتراقی را نیز در نقطة عزیمت فکر...

هدف این مقاله بررسی و تحلیل نوآوری های ابن نصوح شیرازی، شاعر قرن هشتم و نقش پیک ها در منظومه ی محبت نامه است. محبت نامه از منظومه هایی است که زیرمجموعه ی ده نامه ها قرار می گیرد. ده نامه؛ منظومه ای عاشقانه و روایی است در قالب تلفیقی غزل و مثنوی که بر اساس تبادل نامه میان عاشق و معشوق شکل می گیرد. الگوی اصلی اغلب ده نامه سرایان، ده نامه ی اوحدی مراغه ای است اما ابن نصوح در این عرصه ، دست به نوآو...

عشق یکی از مبانی اساسی زندگی انسان است که بینش های متفاوتی را، در میان اندیشمندان و فلاسفه پدید آورده است. این بینش ها که بیشتر براساس امیال و خواسته های جامعه ی مردسالار شکل گرفته است، به وضوح می توان علائم آن را در ادبیات غنایی فارسی مشاهده کرد. بر این اساس، هر یک از ادیبان و نویسندگان، با تاثیر پذیری از نگرش های حاکم بر روزگار خود، به پردازش شخصیت معشوقه های خود در آثارشان پرداخته اند. رمان ...

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده: شمس مغربی از جمله عارفان نامی در حیط? ادبیات و عرفان است که بیشترین دلیل اشتهارش تفصیل و ترویج مکتب وحدت وجودی ابن عربی است. منحصر دانستن اندیشه های عرفانی عارفی چون شمس مغربی به موضوعی کلی چون وحدت وجود ناشی از درکی عجولانه و گاه سطحی از دیوان اشعار اوست. استخراج اندیشه های عرفانی مغربی مستلزم بررسی دقیق اشعار او در چهارچوب میزان پایبندی او به اصول و مبانی عرفان است. با بررسی اشعار عار...

سخن گفتن از عشق هم دل انگیز و دل نشین است و هم سخت و دشوار‘دل انگیز از آن جهت که حدیثش زخمه بر تار دل می زند و نغمه بی قرار جان را به فراسوی زیباترین مطلوب به پرواز درمی آورد و فضای روح رابا شمیم خوشبوی آن عطرآگین می سازد و دشوار از آن رو که عشق پدیده ای نفسانی و روحانی است که جز به وسیله خود عشق به تعریف درنمی آید و محصول تجربیات شخصی است . غزل های جمال الدین عبدالرزاق اصفهانی بیانگر حالات درو...

عرفای بزرگی چون غزالی، سنایی، عطار و مولوی، عشق را موهبتی بزرگ از سوی معشوق ازل، در حقّ عاشقان می‌دانند و با وجود مجاهدت و ملازمت شریعت، بر کشش و جذبه، به عنوان بهترین و نزدیک‌ترین راه وصول به معشوق پا می‌فشارند. «فیض کاشانی» نیز با وجود علم به مشکلات و موانع بی‌شمار از جمله فراق، درد و رنج، ملامت زهّاد ریایی، غیرت معشوق و نظایر آن‌ها، و نیز با اعتقاد به سیر و سلوک عملی و انجام عبادات واجب و حتی،...