اسماعیل صفوی که به مقام مرشد کامل در طریقت صوفیانه صفوی نائل آمده بود، با تکیه بر مریدان قزلباش خود توانست پس از جنگ و نبردهای بسیار، سلطنت مقتدر و درازآهنگی را در سرزمین ایران پایه‌گذاری کند و رسمیت مذهب تشیع را در سراسر کشور اعلام نماید. قزلباشان یا همان نیروهای نظامی شاه اسماعیل اول که عمدتاً خاستگاهی قبیله‌ای داشتند، به‌شدت به سازمان و تشکیلات صوفیانه پایبند بودند. این نیروها، تشیع غالیانه‌ا...

فعالیت نهضت‌ها و جنبش هایی با گرایش‌های شیعی و متصوفه اهمیت بسیاری در تاریخ دارد. از عرصه­های حضور اجتماعی عرفا، توجه آنها به مناسک حج است؛ زیرا این مراسم، عرصه­ای را فراهم می­کند تا عرفا و صوفیان علاوه بر تعقیب امیال معنوی خویش، مناسبات خود با حاکمان و توده­های مردم را به  نمایش بگذارند. سفر حج جامی، به عنوان نمونه­ای از سفر حج عرفا و صوفیان و همچنین به عنوان تنها سفرنامه­ حج موجود از دورة­ تی...

نظریه ذره حاصل تحقیقات فیلسوفان یونان باستان است و محققانی چون لوکیپوس و دموکریتوس آن را پرورده اند.این نوشتار به تحلیل یکی از اندیشه های محوری عطّار؛ یعنی تاّمل در ذرّات و اسرار آن و مقایسه ذّره با نظریّات فیلسوفان یونان باستان و دانشمندان پرداخته و سپس آن را با ایده فلسفی عرفانی عالم کبیر در عالم صغیر تحلیل نموده است. این مقاله در نظر دارد تا ضمن بازخوانی ذره در شعر عطار، از منظر ارتباط آن با آموز...

یکی از کارهای مهم عالمان تصوف و عرفان اسلامی، تدوین و نوشتن کتاب هایی برای آموزش یا پاسخ به سؤالات مریدان و رهروان و در مجموع برای راهنمایی اهل طریقت و جویندگان این راه بوده است. در این کتاب ها بنا به اعتقاد نویسنده و سلیقة او، مباحث مهم اصولی و عملی عرفان و نیز سرگذشت ها و سخنان بزرگان و پیشوایان طریقت گردآوری می شده است. کشف المحجوب هجویری غزنوی، نخستین متن تألیفی به زبان فارسی در زمینه های گ...

تحلیل­گفتمان­انتقادی، نوعی از تحقیقات تحلیل­گفتمان و رویکردی به زبان است که به مؤلفه­های گفتمان­مدار و پیامدهای سوءاستفاده از قدرت توسط افراد، گروه­ها و نهادهای مسلط، توجه می­کند. قدرت، یکی از مفاهیم عمدة مطرح در این رویکرد است که در این مقاله، سعی بر آن است تا یکی از عناصر زبانی­ای، که منعکس­کنندة قدرت در نامه­های مولانا هستند، بررسی شود. هدف از انجام این پژوهش، که روش تحقیق آن از نوع توصیفی-ت...

چکیده یکی از راههای خودباوری هر ملت، آگاهی آنها از گذ شته ی پربار و سابقه ی تاریخی درخشان خود است . بی تردید حفظ و تقویت فرهنگ و تمدن ایرانی – اسلامی نیز در گرو احیا و پاسداشت میراث مکتوب گذشته ی این سرزمین است. یکی از کارهایی که در راستای این امر صورت می پذیرد، تصحیح نسخ خطی و تحلیل آنهاست، این رساله به معرفی و تصحیح یکی از این نسخ می پردازد. این نخسه با و « شاه میر محمد نورالله احراری د...

نقش علمای اعلام شیعه در انتقال و گسترش اندیشه ها و معارف شیعی در بین پیروان این مذهب بر کسی پوشیده نیست. اما چه عاملی موجب شده است که از میان خیل عظیم طلاب علوم دینی در دوره تاریخی مورد تحقیق فقط عده معدودی به عنوان "اعلام شیعه" شناخته شوند و در انجام این رسالت موفق تر باشند. آیا درجه علمی آنها در رسیدن به این عنوان و موفقیت در انجام مسیولیت شان آن ها را یاری نموده یا جدیت و پشتکار آن ها و یا ز...

با همه نامهربانی که توسط حکومت و عوامل آنها بر علیه تصوف صورت می گرفت روز به روز برپیروان تصوف افزوده می شد.در دوره غزنویان نیز مانند هر دوره دیگر تاریخی تصوف دارای پیروان و دشمنانی بود. دشمنان تصوف در این دوره بیشترفقها و علمای سایر مذاهب دوره غزنویان،بودند که به دلیل رشد وگسترش روز افزون تصوف در این دوره جایگاه خود را در خطر می دیدند به همین دلیل بر ضد تصوف توطئه می کردند و سعی داشتند حکو...

تحقیق جامع و دقیق در منابع مذهبی و غیر مذهبی اهل سنت وسایر منابع فرق اسلامی به لحاظ تاریخی،رجالی،روایی وتفسیری به روشنی نشان می دهد، حسین حلاج فرزند منصور بن محمد حلاج یک شخصیت فلسفی و در عین حال یک صوفی بزرگ است.حسین در یک خانواده ایرانی در تور از توابع بیضاء شیراز به دنیا آمد و در اوان به همراه پدر در واسط رحل اقامت افکند. همزمان با ظهور جوانه های دین باوری در ذهنش به تصوف گرایش یافت،در میان ...