چکیده همة هم و غمِ فوکو در کتاب تولد زیست سیاست پایان دادن به بسیاری از بدفهمی ها و سوءِتعبیرها از برخی از مفاهیم اندیشۀ سیاسی، برای مثال نئولیبرالیسم، است. آن چه فوکو در این کتاب پیش روی ما می نهد، بیش از آن که توصیف یا تفسیری از سیر تطور مکاتب سیاسی و فکری باشد، شرحی مبسوط از اصولِ کلیِ هستی شناختی، معرفت شناختی، و روش شناختی آن هاست. بنابراین، کتاب تولد زیست سیاست را باید در چهارچوب کلی نظریۀ فو...

چکیده مباحثات زمان و مکان عموماً حول محور مطلق گرایی و نسبی گرایی شکل گرفته است. براساس مطلق گرایی زمان و مکان هستی های واقعی و مستقل از اشیاء محسوب می شوند. در مقابل نسبی گرایان بر این باورند که زمان و مکان نسبت بین اشیاء و تعینات آن ها هستند. هرچند نیوتن و کانت هر دو، زمان و مکان را اموری مستقل از اشیاء می دانند، اما زمان و مکان نیوتنی وابسته به وجود خدا است و زمان و مکان کانتی وابسته به ذهن ا...

با توجه به ناشناخته بودن رهیافت طبیعی گرایانه به اخلاق در ایران، در این مقاله ضمن تبیین چیستی و مضمون طبیعی گرایی در قلمرو فلسفه اخلاق، مزّیت ها و کاستی های آن بررسی شده اند. برای نشان دادن چیستی طبیعی گرایی، چند نظریه اخلاقی طبیعی گرایانۀ برجسته بررسی شده و نشان داده می شود که از میان دو قسم طبیعی گرایی هستی شناختی و روش شناختی، قسم نخست بیشتر چالش برانگیز است، اما قسم دوم که پیوندی وثیق با علم...

بررسی تفاوت عشق‌شناسی سینوی و افلاطونی از آن رو حائز اهمیت است که ریشه­ی اختلاف عشق‌شناسی فلاسفه­ی غرب و مسلمان به آثار این دو بر می­گردد. افلاطون عشق را گاه اشتیاق دارا شدن خوبی و گاه تقاضای تملک زیبایی می­داند پس عشق افلاطونی نیازمند زیبایی و کمالات معشوق است و عشق او وجه انسانی دارد و نمی‌تواند وصف واجب تعالی باشد از این رو در همه کائنات سریان نیز ندارد؛ پس تبیین آن نیازمند مباحث انسان شناخت...

شناخت هویت امور پیچیده اولین قدم برای ساخت و مطالعه علوم پیچیده است. در هر دوی علوم طبیعی و اجتماعی عموماً از عناصر گوناگونی برای معرفی امور پیچیده نام برده می شود. طبق یکی از رایج ترین نظریات، عناصر «نوخاستگی»، «کل گرایی» و «تکاملی بودن» به عنوان سه عنصر برای هستی شناسی سیستم های پیچیده معرفی می شود. این در حالی است که کل گرایی و تکاملی بودن را می توان با تبیین و تحلیل های فلسفی داخل در عنصر نو...

جریان فکری سلفی گری را می توان از منظرهای گوناگون و متفاوتی تحلیل و بررسی کرد و پیش فرض های اتخاذشده در این تحلیل در ساختار نهایی تحقیق مؤثر است. سلفیه با اتخاذ موضع حس گرایی در هستی شناسی، نقل گرایی مبتنی بر ظاهر در بحث معرفت شناسی و روش شناسی و مرجع قرار دادن فهم، قول و فعل سلف از یک سو و ناکارآمد جلوه دادن عقل و احکام و تأملات عقلی از سوی دیگر در حوزۀ معرفت دینی، به دام چنان مهجوریتی گرفتار ...

فلسفه تفکرِ عقلی روش مند و نظام مند دربارۀ هر موضوعی است. یکی از موضوعات مورد علاقۀ فیلسوفان در طول تاریخ، عرفان یا تجربۀ عرفانی بوده است. عرفا در فرهنگ ها و سنت های گوناگون مدعی راه یافتن به باطن عالم و اسرار هستی بوده اند. برخی عارفان یافته های خود در تجربه های عرفانی را بیان کرده، تصویر خود از جهان و انسان را عرضه داشته اند. اینجاست که فیلسوفان وارد معرکه می شوند و به کنجکاوی و کاوش در چیستی ...

در این مقاله به مرور کلی فلسفه اثبات گرایی و رئالیسم انتقادی پرداخته می شود. بررسی این الگو های تحقیق با شناسایی انگیزه هایی که منجر به کشف رئالیسم انتقادی شده اند آغاز می گردد. این امر از طریق بررسی مواردی همچون هستی شاختی، معرفت شناختی، روش شناختی و روش ها و فلسفه های رایج در تحقیقات حسابداری صورت می پذیرد. مبنای نظری فلسفه رئالیسم انتقادی و مفروضات مربوط به هستی شناختی و معرفت شناختی آن در ج...

مسأله کلیات یکی راز مهمترین مسائل فلسفی است و در کثیری از دیگر مسائل فلسفه دارای نقش و تأثیر است. کلیات ممهمترین نقش را در معرفت شناختی و هستی شناختی ایفا می کند. به همین دلیل، هدف این پژوهش بررسی چگونگی برخوردها و تلقیات گوناگون در باب کلیات در فلسفه غرب و فلسفه اسلامی است. برشمردن راه حلهای ارائه شده برای حل مشکلات ، مقایسه و تطبیق مسائل راجع به این موضوع به منظور دستیابی به فهم کلی درباره نح...