خداوند متعال نعمت بینایی را به انسان عطا نمود و مبصرات بسیاری در مسیر زندگی وی قرار داد تا به وسیله درک آن‌ها هدایت یابد. از منظر قرآن، انسان فقط از آن جهت که صاحب چشم است بصیر خوانده نمی‌شود، بلکه تفاوت عمیقی بین بصر با بصیرت وجود دارد. در واقع بصیرت نوعی درک عمیق از مبصرات است که همگان صاحب آن نمی‌گردند مگر آنان که از نشانه‌ها عبرت گرفته و اهل تذکر، ایمان و یقین باشند. مقاله حاضر به منظور شنا...

در بعضی از کتب روایی و تفسیری، برای سوره ها و برخی آیات قرآنی، خواصی را آورده اند؛ برای شماری از آنها خاصیت اخروی و برای شمار دیگری خاصیت دنیوی و گاه خاصیت اخروی و دنیوی را توأمان نوشته اند. تردیدی نیست که قرآن کتاب دنیا و آخرت است؛ نسخه هدایتی است از جانب پروردگار عالم که راه رستگاری و سعات دنیوی را به انسان می نمایاند و در آخرت، بندگان صالح و رهروان خالص را به درجات و پاداش هایی چندین برابر ...

ملاصدرا علاوه بر اینکه وجود را امری بسیط و دارای مراتب تشکیکی می‌داند، معتقد است انسان نیز هویتی واحد دارد که در عین بسیط بودن، دارای مراتب و مقامات متعدد است. از نظر وی مراتب نفس آدمی با مراتب ادراکی او و مراتب هستی در ارتباط است. در نتیجه هر ادراکی از ادراکات آدمی با مرتبه‌ای از هستی مرتبط است. به باور ملاصدرا، در حصول علم، عالم با معلوم متحد می‌شود؛ چنان‌ که با عقل فعال نیز اتحاد می‌یابد. پس...

انواع تأکید در قرآن به همراه نمونه قرآنی، آن به تفصیل آمده است. »تأکید« و کاربرد آن در قرآن، از جمله مباحث علوم قرآنی است که مفسّران و بلاغت شناسان بدان پرداخته اند. در این زمینه دو دیدگاه عمده مطرح شده است، گروهی بر این باورند که تأکید در قرآن و روایات وجود ندارد، زیرا بازگشت تأکید به تکرار است و تکرار، لغو است. برخی دیگر معتقدند از آنجا که قرآن به زبان قوم خود نازل شده و خارج از سبک و روش عرب ...

هدف از این پژوهش بررسی مفهوم هوش معنوی در رویارویی با مسایل اجتماعی از دیدگاه دین مبین اسلام می باشد. در این راستا با تکیه بر روش تحقیق توصیفی-تحلیلی مطالعات گسترده ای بر روی منابع کتا بخا نه ای و بویژه قرآن و نهج البلاغه ا نجام گرفت و روش تجزیه و تحلیل داده ها شیوه توصیف، تحلیل و ا ستنتاج نظری بوده است. در این پژوهش پنج پرسش اساسی مطرح می گردد؛ به ترتیب در ا بتدا ویژگی های ا نسان های معنوی، مو...

اعتقاد به سریان کمالات وجودی از قبیل حیات، علم، قدرت، اراده، تکلم و... در تمام مراتب هستی اعم از مادی و مجرد از اصول مسلم و پذیرفته شده در «حکمت متعالیه» است. در دوران معاصر، دانشمندان علوم تجربی با تحقیقات گسترده در مورد برخی مواد و اشیای ظاهراً بی جان مانند آب، وجود نوعی شعور و آگاهی را در آنها به اثبات رسانده اند، این در حالی است که قرن ها پیش اندیشمندان و حکمای مسلمان مانند صدرالمتألین شیراز...

فضای نزول از موضوعات نوپدید در عرص? علوم قرآن است که با سبب نزول که از دور? نزول قرآن مطرح بوده است؛ متناظر بوده و در طول آن می ایستد. این اصطلاح برای نخستین بار توسط آیه الله جوادی آملی در تفسیر تسنیم تعریف شد و چندی از جوانب و زوایای آن روشن گردید. این پژوهش بر آن است تا تعریف ارائه شده را به مطالعه و بررسی بگیرد و فضای نزول را به عنوان یک اصطلاح قرآنی متناظر با «سبب نزول» و «جو نزول» اثبات ک...

    : امام خمینی، احیاگر بزرگ قرآن در عصر حاضر، در مکتوبات و سخنرانی‌ها، اندیشه‌های قرآنی خود را در مورد منزلت و عظمت قرآن تبیین نموده است. ایشان در بیانات خویش که طی سال‌های متمادی در مناسبت‌های مختلف آمده است، جامعیت و فراگیر بودن، عظمت، انسان ساز بودن اعجاز در معارف و محتوی، گستردگی مخاطبین، رابطة قرآن و احادیث و ادعیه، مهجور...

بحث «ظاهر و باطن قرآن کریم» یکی از مباحث تأثیرگذار در تفسیر به‌شمار می‌آید. به ویژه بُعد باطنی آن که به سبب فراتر بودن از فهم عرفی از ظرافت‌ها و پیچیدگی‌های خاصی برخوردار است. سید محمدحسین طباطبایی از جمله دانشمندانی است که در زمینه ماهیت باطن قرآن کریم نظری درخور تحلیل و تأمل ارائه کرده است. از این‌رو در این مقاله تلاش شده تا معناشناسی بطون قرآن و زوایای آن و همچنین ارتباط بین ظاهر و باطن از دی...