بیش از هزار سال پیش، ابونصر محمد فارابی به ترسیم نظامی فلسفی- سیاسی مبتنی بر پیوند عقل و شرع دست یازید که حاصل آن (مدینة فاضله) از چنان اتقان نظری برخوردار گردید که در آثار اکثر فلاسفة بعدی بازتولید شد، اما در مقام عمل، هیچ مدینه یا جامعه‌ای را سراغ نداریم که براساس مدینة فاضلة فارابی در طول این هزار سال سامان عینیت یافته باشد. دشواری‌های تحقق عینی چنین جامعه‌ای چیست؟ (سؤال) مد...

در این مقاله تلاش شده است تا با بررسی زبانی آثار فارابی، رابطۀ میان ریاست و دوستی یا به بیان دیگر، میان شیوۀ حکومت (یعنی نوع نظام) و سبک روابط بین اشخاص، مورد بررسی قرار گیرد. دوستی از جمله مقولاتی است که در تاریخ اندیشه سیاسی،‌ همواره جایگاه ویژه‌ای را به خود اختصاص داده است. این مقوله از دیرباز در یونان با مقولات دیگری چون عدالت،‌ برابری و برادری، جزء فضائل انسانی محسوب می‌شده است و در ساخت ج...

تربیت اخلاقی بخش های مختلفی هم چون، ارتقای معرفتی، تعالی عاطفی- انگیزشی، تقویت اراده و شکل دهی ملکات فاضله اخلاقی دارد. در این میان، تحکیم مبانی معرفتی از جایگاه پایه  ای برخوردار است و اصلاح سایر مولفه ها نیز بدون اصلاح شناخت های متربی امکان پذیر نمی باشد. برای معرفت بخشی کارآمدتر متربیان، می توان از روش قرآن برای تعلیم و تفهیم مطالب بهره جست؛ روشی که می توان آن را، روش "تبیین" نامید. این پژوه...

در فلسفه سیاسی اسلامی دستیابی به هدف تاسیس نظام سیاسی مطلوب و تربیت انسان مدنیِ رشد یافته و با فضیلت از طریق تعاملات مدنی عادلانه امکان پذیر می باشد. سوال آن است که چگونه می توان حیات سیاسیِ آمیخته با انواع شرور و بی عدالتی ها را به حیات و نظام سیاسی مطلوب مبدل ساخت . ادعا آن است که اعتدال مدنی این امکان را فراهم می سازد که انسان و حیات مدنی با حاکمیت حکمران خوب و مدیریت میدانیِ واقع نگرانه معطوف ...

بن مایة آثار نجیب محفوظ، رمان نویس معروف مصری، طرح مسائل اجتماعی ‌از جمله، مسائل مربوط به زندانیان سیاسی است؛ آثاری که دیدگاه انتقادی او را به نظام سیاسی و حکومت مصر نشان می دهد. رمان کوتاه «الشحاذ» (گدا) نمونه‌ای از رمان‌های نمادین ‌وی دربارة روشنفکران جهان سوم است که در جوانی از انقلابیون تندرو و ‌آرمان خواه بوده‌اند؛ اما در میانسالی ناامید شده و دچار عذاب وجدان و‌ آشفتگی خاطر گشته اند. شخصیت...

هدف:با توجه به اعتقاد خواجه نصیر به تباین کامل نفس و بدن و عرضی دانستن رابطۀ بین این دو، تبیین رابطۀ نفس و بدن و بررسی تأثیر دیدگاه علم‌النفسی خواجه نصیرالدین طوسی بر دیدگاه اخلاقی وی شایان توجه است. روش: روش تحقیق در این مقاله، توصیفی- تحلیلی است. یافته‌ها: خواجه به تأثیر دوسویۀ بدن و قوای فیزیکی در کسب ملکات اخلاقی و نیز تأثیر کسب ملکات نفسانی بر بدن و کنترل قوای بدنی اعتقاد دارد. تأثیرگذاری ...

  چکیده   شهرهای جدید در کشورهای مختلف برحسب ضرورت‌ها و کارکردهای‌ آنها احداث می‌شود و این سیاست می‌تواند از کشوری به کشور دیگر و حتی از منطقه‌ای در یک کشور به منطقه دیگر در همان کشور تفاوت داشته باشد و ضرورت یا عدم ضرورت آن متناسب با شرایط اقتصادی اجتماعی و فرهنگی مردم مشخص می‌شود. امروز، هدف از ایجاد شهرهای جدید، تحقق ایده سکونت‌گا‌ههای ایده آل یا مدینه فاضله نیست، بلکه تمرکززدایی از مراکز شه...

وحدت و کثرت یکی از مسائل مهم در تاریخ فلسفه‌ی سیاسی است که گرایش فیلسوف سیاسی به هریک از آنها می‌تواند در تمام ابعاد فلسفه‌ی سیاسی‌اش تأثیرگذار باشد. در طول تاریخ، فیلسوفان سیاسی دیدگاه‌های مختلفی را در مواجهه با این دو مساله بیان نموده‌اند. جایگاه فیلسوفان سیاسی مشاء، همچون: فارابی، ابن‌سینا و خواجه نصیرالدین طوسی در تاریخ فلسفه‌ی اسلامی ما را بر آن داشت تا این مساله و پیامدهای سیاسی آن را در ...

در میان اندیشمندان، متفکّران و ادیبان همواره دو نگاه واقع‌بینانه و آرمان‌گرایانه به مسائل اجتماعی و سیاسی وجود داشته است. در نگاه آرمانی، توجّه به صور خیال و سیر در ملکوت و عالم عرش معطوف است و رنگ واقعیّت‌های زمینی در معادلات و محاسبات ذهنی آرمان‌گرایان بازتاب ندارد؛ بنابراین نگاه آرمان‌گرا، نگاهی ذهنیّت‌گرا و غیر کاربردی است. درمقابل آرمان‌گرایان، می‌کوشند از توانایی‌های فردی و موقعیّت اجتماعی خود...

علامه طباطبایی اخلاق را ملکات فاضله می‌داند که تحصیل آن با تکرار عمل صالح به دست می‌آید. و اساس و معیار فعل اخلاقی را ذات مقدس خدا و عشق به او و کارکردهای اجتماعی اخلاق را تأمین سعادت دنیوی و اخروی، تأمین بهداشت جسمی و روحی انسان، اصلاح جامعه، ایجاد وحدت و همبستگی اجتماعی، تنظیم زندگی اجتماعی انسان، شکوفایی تمدن و فرهنگ، و... می‌داند. از دیدگاه ایشان جامعه برخوردار از عینیت و حیثیت حقوقی بوده و...