طی بروز انقلاب فضایی­ـ کمی در علم جغرافیا، تحول‌هایی در اندیشه و روش­شناسی این علم به‌وجود آمد. این دیدگاه بر شاخه­های تخصصی جغرافیا به شکل‌های گوناگون تأثیر گذاشت. جغرافیای سیاسی در دهه­های 1950 و 1960 همچنان جهت‌گیری سنتی یعنی دیدگاهی محیطی و ناحیه­ای داشت، اما پس از وقفه‌ای طولانی، انقلابی در آن ایجاد شد. درواقع، زمانی دیدگاه فضایی­ـ کمی در پژوهش­های جغرافیای سیاسی به‌کار گرفته شد که روند تک...

جغرافیای تاریخی سواحل خلیج فارس، با وجود پژوهش‌های صورت گرفته، هنوز جنبه‌های ناشناخته‌ای دارد که پژوهش در آن‌ها، به کسب آگاهی‌های تازه درباره تاریخ تعاملات فرهنگی و تمدنی این منطقه می‌انجامد؛ مانند اصطلاح سیف (sīf) که در تعدادی از متون جغرافیای تاریخی، برای توصیف بخش‌های بزرگی  از سواحل شمالی خلیج فارس به کار رفته است و فرهنگ‌های لغت آن را واژه‌ای عربی فرض کرده‌اند. مقاله حاضر با این پیش فرض که...

ادبیّات اقلیمی به‌عنوان شاخه‌ای از ادبیّات که به بیان شاخصه‌های جغرافیای طبیعی و انسانی منطقة خاصّی می‌پردازد، هم در ادبیّات فارسی و هم در ادبیّات عربی از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است. دولت‌آبادی در حوزة‌ مکتب خراسان و مارون عبود نیز در لبنان آثاری دارند که در حوزة ادبیّات اقلیمی قابل بررسی است. در ابتدا به ارائة تعریفی اجمالی از ادبیّات اقلیمی، پیشینه و جایگاه آن در دو ادب فارسی و عربی پرداختیم. سپس ب...

دولت سرزمینی مدرن به حاکمیت سیاسی یکپارچه و متمرکز در درون مرزهای سیاسی معینی اطلاق می شود که در آن افراد، گروه ها و نهادها، تابع حکومت مرکزی اند. روی‌هم رفته به رغم تصور رایج، دولت سرزمینی مدرن از حیث ریشه ها و زمینه های شکل گیری، پدیده سیاسی جغرافیایی عام و جهانشمولی نیست، بلکه شکل خاصی از نظام جغرافیایی مغرب‌زمین است. از همین رو این پدیده در جوامع شرقی، به ویژه ایران، هیچگاه در یک فرایند طبی...

دولت سرزمینی مدرن به حاکمیت سیاسی یکپارچه و متمرکز در درون مرزهای سیاسی معینی اطلاق می شود که در آن افراد، گروه ها و نهادها، تابع حکومت مرکزی اند. روی‌هم رفته به رغم تصور رایج، دولت سرزمینی مدرن از حیث ریشه ها و زمینه های شکل گیری، پدیده سیاسی جغرافیایی عام و جهانشمولی نیست، بلکه شکل خاصی از نظام جغرافیایی مغرب‌زمین است. از همین رو این پدیده در جوامع شرقی، به ویژه ایران، هیچگاه در یک فرایند طبی...

این مقاله کاربرد بهینه سازی مبتنی بر جغرافیای زیستی برای پیدا کردن محل مناسب و تنظیم پارامترهای کنترلی عنصر کنترل کننده یکپارچه ی توان به منظور حداقل نمودن هزینه های تولید و تلفات توان حقیقی در یک سیستم قدرت را نشان می دهد. یکی از کامل ترین و جامع ترین ادوات می باشد که محققان زیادی برای کنترل پخش بار و کاهش تلفات سیستم از آن استفاده کرده اند. یک الگوریتم تکاملی جدید است که بر اساس ریاضیات جغراف...

عقلانیت مدرن براین مفروض استوار است که عقل انسان لامکان و لازمان بوده و ماهیتی استعلایی و جهانشمول دارد. استمرار معنای « لوگوس » یونانیان قدیم در گرایشات عقل گرایی مدرن سبب این جهت گیری در اندیشه ورزی غرب بوده است. شالوده شکنی این بنیاد فلسفی توسط جریانات فکری جدید به این امر ختم شده است که دیگر عقل یکتا و یگانه محلی از اعراب نداشته واین اجماع نسبی فراهم آید که بایست از عقلا نیت ها یاد کرد. یکی...

در فرایند مونتاژ، دو قطعه فیلم در کنار کیدیگر قرار می‌گیرند و به گونه‌ای اجتناب‌ناپذیر به یک ایده جدید شکل می‌دهند. مونتاژ، مفاهیم سنتی رابطه بدن فضا را دگرگون کرد و به سینما این توانایی را بخشید که فضا، زمان، و بدن انسانی را قطعه‌ قطعه کند. کولشف یکی از نخستین سینماگرانی بود که با مونتاژ کردن اعضای بدن‌ها، فضاها و لند‌اسکیپ‌های مختلف، و سپس شکل‌دهی به ساختاری دلخواه میان آن‌ها، توهمی از پیو...

هرحکومتی برای اداره قلمرو سرزمینی خود ناگزیر است که کشور را به واحدهای ا داریِ کوچک تر تقسیم کند. این تقسیم متاثر از ساختار حاکمیت سیاسی است. تمرکزگرایی شاخصه اصلی اکثر نظام های سیاسی ایران در دوران پیش و پس از انقلاب 1357 بوده است. در ایران پس از انقلاب، مرجع واجد صلاحیت جهت تغییر تقسیمات کشوری در سطح استان ها، مجلس شورای اسلامی است. هدفِ مقاله حاضر، پژوهشی بین رشته ای میان جغرافیای سیاسی و علوم...