طنز بخش قابل توجهی از آثار ادبی را به خود اختصاص داده است. خیزش این نوع ادبی خصوصاً در قرن¬های ششم تا هشتم که جامعه تحولات عمیقی را پشت سر می¬گذارد، در جای خود، چشمگیر به نظر می¬رسد. این دوران که همزمان با اوج¬گیری عرفان و تصوف است، طنز در بیان دو گروه از شاعران نمودی قابل توجه به خود گرفت؛ گروهی از این شاعران که بیشتر با جنبه¬های واقع¬گرایی پیوند می خوردند و آرمان¬های اجتماعی را دنبال می¬کردند،...

ابوالفتح محمدبن ابوالقاسم عبدالکریم بن ابوبکراحمد شهرستانی متَکلّم شافعی اشعری فقیه اصولی، فیلسوف وملقب به افضل، حجة الحق وتاج الدین، ازاندیشمندان بزرگ تاریخ علوم درایران است که بیشتر به سبب نگارش کتاب ملَلونحل(آیین هاوکیش ها) شهرت دارد .ملل و نحل مروری جامع ومفصل برادیان، فِرق، مذاهب، مکاتب ونحله های فلسفی گوناگون است. این مقاله سعی دارد تا شهرستانی وملل ونحل اورامعرفی کرده و برخی ادعاهای آن دربار...

تمثیل از انواع ادبی است که کاربردی دیرینه دارد و بلاغت نویسان از گذشته‌های دور تاکنون دربارۀ آن نظرات گوناگون و متفاوتی ارائه کرده‎اند. یکی از این بلاغت نویسان محمود بن محمّد بن احمد قندزی، ادیب ایرانی قرن نهم هجری و نویسندۀ اثری به نام بلاغت است. از این رو در پژوهش حاضر سعی بر این است که تمثیل از نگاه قندزی و دیگر بلاغت نویسان معاصر و کلاسیک بررسی و مقایسه شود. برای رسیدن به این منظور پس از معر...

بهاء الدین محمد بن حسین عاملی (953-1030ق) بشناخته به «شیخ بهایی» در تفسیر گران‌سنگ العروة الوثقی آرای مفسران در تفسیر سوره حمد را گزارش کرده، پس از تحلیل و نقد، هر یک را در ترازوی صحت‌وسقم نهاده، دیدگاه خویش را بازتابانده است. ارائه و تحلیل گزارش‌ها و نقدهای شیخ بهایی دربارۀ استقلال یا اتحاد سوره‌های «ضحی و شرح» و «فیل و قریش»، نیز «جزئیت یا عدم جزئیت بسمله» از مهم‌ترین اهداف این مقاله...

امیر عجم الدین حسن علاء سجزی، که از اصل و ریشة سیستان است ،در شهر بدیوان(هند) در سال651 هجری قمری متولد گردید. پس از تحصیلات ابتدایی به دهلی مهاجرت نمود و در سلکِ خدمتکارانِ شهزاده محمد بن بلبن(والی ملتان)درآمد. در حلقة احباب حسن سجزی نابغة آن عصر امیر خسرو دهلوی و مورخ با استعدادِ آن زمان ضیاء الدین برنی قرارگرفت. به برکت معیّت و مصاحبت و دلالت امیر خسرو، حسن سجزی نیز در زمرة مریدان یکی از خدمت گز...

کشف المحجّه از آثار بسیار مهم سیدبن طاووس است. ایشان در این کتاب فرزند هفت ساله اش محمد ودیگر علاقه مندان به شنیدن سفارش ها، خاطرات، پندها ووصایای کتاب را مخاطب قرار می دهد. وی با یادآوری این نکته که سلامت خاندان از طعن وپاکیزگی آنان از پستی وناکسی، بزرگ ترین نعمت خداوند است وخداوند متعال دستور داده است که از نعمت هایی که به او عطا شده سخن بگوید: وامّا بنعمة ربّک فحدّث  خود را در آغاز کتاب چنین معر...

حضرت رقیه3 یکی از جلوه‌های احساسی و عاطفی قیام امام حسین(ع) است. از سده‌های اولیه تا پایان قرن هفتم علما و بزرگان در آثار خود از حضرت رقیه(س) و سرگذشت او یاد کرده‌اند. هدف این تحقیق، بازخوانی آثار دانشمندان تا پایان قرن هفتم برای یافتن مؤیدها و مستندات تاریخی برای تقویت فرضیه وجود حضرت رقیه در روز عاشورا و شهادت او در شهر شام است. این نوشتار با روش توصیفی و شیوه کتابخانه‌ای برای رسیدن به هدف فو...

رسالۀ نفایس الکلام و عرایس الاقلام از آثار منثور قرن هفتم است که به دست رضی الدّین خشّاب- احمد بن محمود سمرقندی- در سال 643 ق تألیف و تدوین شد. به شهادت دیباچۀ این رسالۀ منشآت گونه، رضی الدّین که در همان سال صدرنشین مسند انشا بود؛ به فرمان افتخار جهان -از سران آل برهان­- برای جلوگیری از تضییع و انهدامِ آثار باقیماندۀ این سلسله، نفایس را تدوین کرد. این رساله مجموعه­ای از مفاوضات و امثلۀ مربوط به آل ...

0

تحلیل صحیح الفاظ و وجوه اعرابی آنها، تأثیر مستقیم بر درک و فهم معنای آیات دارد تا آنجا که در مواردی اعرابگذاری نادرست کلمات در آیات، به استنباط ناصواب از سخنان خدا منجر میشود. با توجه به اینکه الفاظ، ظروف معانی هستند شناخت دقیق و صحیح معانی و فهم درست آنها فقط با درک دقیق رابطه میان الفاظ و اجزای تشکیلدهندة کلام میسّر است که کشف این رابطه، سبب درک پیام آن میشود. در برخی آیات قران، تعدد معانی ...