روایت شناسی شاخه ای از نشانه شناسی است که با هر نوع روایت، اعم از ادبی یا غیرادبی، کلامی یا دیداری داستانی یا غیرداستانی، سروکار دارد و به دنبال آن است که واحدهای کمینه روایت و به اصطلاح «دستور پیرنگ» را مشخص کند. یکی از نکات مهم در بررسی روایت تفسیر رمزگان متنی است که بر اساس آن می توان به بسیاری از معانی پوشیده پی برد. مولوی در مثنوی نکات عرفانی را در قالب روایت هایی بیان می کند. اگرچه در اول...

در مقاله حاضر، پژوهشگر درصدد برآمده است تا هم آوایی دو نابغه ادبیات جهان، مولانا جلال الدین محمّد مولوی و جبران خلیل جبران را بشنود و آن را به گوش مشتاقان برساند. نیلبکی که جبران در پیامبر از آن یاد م یکند، همان نی است که مولانا مثنوی معنوی را سعی دارد عوامل سنگینی گوش « المواکب » با آن آغاز می کند. جبران در قصیده زیبای بشر در مقابل فریادهای نی الهی را بیان کند. در پیامبر، جبران خود را چنگی می د...

فرهنگ ایرانی یکی از فرهنگ های اصیل و پایدار جهانی است و مثنوی معنوی از پایه های استوار فرهنگ ایرانی است و باورهای عامیانه به عنوان یکی از پایه های اصلی فرهنگ هر ملت، از پرکاربردترین موضوعاتی است که در مثنوی بازتاب داشته است. هدف از این پژوهش: مبانی باورها چیست؟ آیا میان باورها و اساطیر و رابطه وجود دارد؟ و چه رابطه ای میان باورها و کهن الگوها وجود دارد؟ در این پژوهش مشخّص گردید که باورها در ...

چکیده ی پایان نامه نام خانوادگی دانشجو : مهدی زاده فرد نام: بهروز عنوان پایان نامه : ریخت شناسی قصّه در مثنوی استادان راهنما : دکتر نصراله امامی – دکتر محمد غلامرضایی درجه ی تحصیلی : دکتری رشته : زبان وادبیات فارسی گرایش: زبان و ادبیات فارسی محل تحصیل : (دانشگاه ) شهید چمران اهواز تاریخ فارغ التحصیلی : 31 /6/1388 تعداد صفحات: 240 کلید واژه ها : قصّه، واقعیّت داستانی، روایت، شخصیّت، توصیف...

مولانا، در کاربرد آیات در مثنوی خود، نوآوری‌های مهمی دارد که تا کنون دربارۀ آن پژوهش برجسته‌ای انجام نشده است. قرآن خود معجزۀ بلاغت است و زمینه‌ای برای آفرینش واژگان و ترکیباتی بدیع و هنری در مثنوی قرار گرفته است. بر این اساس، در این پژوهش، خلاقیت مولانا در کاربرد آیات بررسی شده است. روش مطالعه، تطبیقی-تحلیلی و مبتنی بر بررسی تمامی شواهد، تطبیق آیات و ابیات مثنوی و تبیین تفاوت روش مولانا و در ع...

    چکیده مأخذیابی و ریشه­شناسی حکایات مثنوی، به طور رسمی، سابقه­ای به قدمت تألیف کتاب مآخذ قصص و تمثیلات مثنوی دارد و بدون شک، این پژوهش کم­نظیر، بسیاری از ابهامات موجود در این زمینه را مرتفع کرده­است. با این همه، مطالعات انجام­یافته در این باره، حکایت از آن دارد که در ریشه­یابیِ قصّه­های مثنوی، نمی­توان به مأخذی واحد ارجاع داد. مثنوی مولوی، حاصل ارتباط و تعاملِ فکری مولانا با خیل کثیری از منابع ...

مولانا در تصاویر هنری خود از آرایه‌های بیانی و فنون بلاغی در مثنوی ‏معنوی بهره بسیار برده است؛ از جمله کنایه به عنوان ابزاری کارآمد در علم بیان، ‏مورد توجّه او قرار گرفته، بسیاری از سخنان خود را در قالب این شیوه بیانی مطرح ‏ساخته است. ‏ در این پژوهش کنایه و کارکردهای تصویری آن، در مثنوی معنوی به ‏شیوه توصیفی - تحلیلی مورد بررسی قرار گرفته و سعی شده است رابطه کنایات ‏مثنوی با کنایه‌های عربی مشخّص...

      گونه‌شناسی کشف صوری در مثنوی     سید مسلم مدنی [1]     تاریخ دریافت: 15/2/92   تاریخ تصویب: 18/9/92     چکیده   کشف و شهود همچون بنیان شناخت‌های عرفانی به شمار می‌رود. عارفان از رهگذر کشف، رویارویی بی‌واسطه با حقیقت را تجربه می‌کنند؛ از همین‌رو پرداختن به گونه‌های کشف و اندازۀ توان معرفتی هر یک، همواره در کانون تأمل‌های عارفانه بوده است. جلال­الدین محمد مولوی به مثابه عارفی اندیشه­مند، بر...

این پژوهش با هدف مقایسه اثربخشی «شناخت‌درمانگری گروهی» با و بدون استفاده از حکایت‌های مثنوی در «سلامت روان» زنان دارای تعارض زناشویی انجام گرفت. بدین منظور با استفاده از روش نمونه‌گیری در دسترس از میان زنان داوطلب، 25 نفر براساس معیارهای ورود _ خروج، انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه شناخت‌درمانگری با و بدون استفاده از حکایت‌های مثنوی جایگزین شدند. آزمودنی‌های دو گروه، قبل و بعد از ارائه مداخل...

«قوس قزح» از زبان و فرهنگ عرب جایگزین آزفنداک و تیراژه در زبان فارسی شد و در معنای رنگین کمان به کار رفت، این ترکیب در طول زمان با اسطوره ها و باورهای عامیانه و مذهبی پیوند خورد و نویسندگان و شاعران عرب زبان و ایرانی آن را در آثارشان به کار بردند. یکی از این نویسندگان مولانای رومی است که در مثنوی معنوی از آن بهره برده است. مثنوی معنوی متنی است عمیق که مولانا با وسعت دید و علم فراگیر آن را خلق ک...