بررسی و تأمل در مثنوی مولانا جلال الدین از ابعاد گوناگون می تواند به درک بهتر این کتاب شریف کمک کند. از مهم ترین موضوعاتی که از دیرباز درباره مثنوی مطرح بوده و هست، چگونگی سرایش آن است. آنچه مشهود است این است که مولانا، مثنوی را فی البدیهه سروده است امّا کم و کیف آن، آن گونه که باید و شاید معلوم نیست. مقاله حاضر می کوشد تا با بررسی مثنوی، نکاتی را که می تواند به چگونگی شکل گیری مثنوی و عوامل سرا...

عرفان عنصری قدیمی در تاریخ تفکر و حیات آدمی است و همچون آئینی در جستجوی حقیقت و در پی تامین خواسته همیشگی آدمی - دستیابی به سعادتی فربه و والا و حقیقی است. مولوی به هیچ اغراقی در شمار این خادمان بزرگ بشریت است . وجود او از فردیت خود رسته و به ارگانیسم بزرگ معنوی هستی - خدا - پیوسته و از این منظر با همه متحد گشته است.پژوهش حاضر مثنوی را با هدف تدوین یک فلسفه تربیتی مورد بررسی قرار داده است.

با آن­که مثنوی معنوی یکی از جامع­ترین و بزرگ­ترین آثار عرفانی ادبیات فارسی محسوب می­شود، سراینده آن آشکارا بیان می­کند که از گفتن برخی مطالب و آموزه­های عرفانی سر باز زده­است. هدف این مقاله بررسی این ناگفته‌های مولوی در مثنوی است. مطالعه‌ی حاضر با بهره­گیری از شیوه­های علمی، نخست بر اساس «نظریه‌ی ارتباط» یاکوبسن به چگونگی انتقال پیام و نحوه‌ی برقراری ارتباط فرستنده و گیرنده پرداخته­است. سپس دلا...

یکی از مباحث عمده و محوری در عرفان اسلامی بحث «وحدت وجود و ریشه های آن در تصوّف» است که در باب آن محققان ایرانی و غربی نظرات متفاوتی ارائه داده اند. بحث وحدت شهود هم از مباحث بسیار نزدیک به وحدت وجود است که گاه با وحدت وجود یکی شمرده شده است. همچنین بحث حلول و اتّحاد که جنبه تفریطی وحدت وجود است در آثار و تعالیم بعض از صوفیه انعکاس یافته است. مولوی در تمثیل های گوناگون خویش در مثنوی معنوی به تبیی...

چکیده:عرفان روشی است که برای یافتن حقیقت عقل و استدلال را کنار گذاشته است و به کشف و شهود تکیه دارد. از قرن چهارم به تدریج مفاهیم عرفانی در قالب کتاب های مستقل ارائه شد و در قرن ششم سنایی گونه ی مستقل شعر عرفانی را تشخّص بخشید. در این میان مولوی که بخش مهمی از زندگی خود را به شاعری گذرانده و شعر عرفانی سروده است، تحت تأثیر شمس تبریزی عرفان مستقل و ممتازی ارائه می دهد که بر مبنای عشق بنا نهاده شد...

مثنوی معنوی مولوی یکی از والاترین آثار عرفانی زبان و ادبیات فارسی است که امروزه نه تنها مردم ایران زمین ، بلکه مردم دهکده ی جهانی نیز با او و اثر گرانقدرش آشنا هستند . یکی از دلایل این شناخت و به تبع آن علاقه و انگیزه ی مردم ، دید او به مسائل اخلاقی ، اجتماعی و عرفانی می باشد . همچنین نگاه روانشناسانه و به ویژه ، خوش بینانه ی او و در عین حال واقع گرایانه ی او به زندگی ، عامل مهم تری در افزایش ا...

انتقاد در لغت به معنی خرده گیری و در اصطلاح بینشی برخاسته از احساس مسوولیت و جوهره ی تعهد است که شاعران و نویسندگان از آن درجهت گسترش فضایل اخلاقی و بهبود اوضاع سیاسی و اجتماعی بهره گرفته اند. مولوی پرورده ی زمانه-ای است که به ویژه به دلیل تهاجم خونین مغولان و سلطه ی حاکمان مستبد و عشرت طلب تاتارها از دوره های خفقان آور و آشوب زده ی سیاسی، فقر و فلاکت اقتصادی و تظاهر و ریای دینی محسوب می گردد. ...

مسئله شرور یکی از بارزترین موضوعاتی است که بسیاری از منکران خداوند آن را چالشی جدی در برابر خداباوران می دانند و مدعی هستند در برابر این پرسش که با وجود خدای مهربان و قادر مطلق، چرا چنین شروری وجود دارد یا باید داشته باشد؟ نمی توان پاسخ شایسته ای نهاد و این دلیل محکمی بر ضعف مدعای خداباوران مبنی بر رحمت و قدرت مطلق خدا می باشد و نتیجه آن نفی وجود خداوند است. این مقاله پس از اشاره ای کوتاه به پا...

مثنوی متنی است قاعده گریز و ساختارشکن که در سطوح مختلفِ صوری، زبانی، روایی و معنایی، ساختارهای ذهنی و زبانی خواننده و پیش فرض های متعارف و مقبول او را برهم می ریزد. اولین نکته ای که در برخورد با جهان قصه های مثنوی توجه مخاطب را جلب می کند، ساختار نوآیین قصه هاست. این مقاله پس از نگاهی اجمالی به شالوده شکنی، ضمن مقایسه متن اصلی قصه ها و حکایات مثنوی با مأخذ آنها، بدون توجه به گریزها و گسست های را...

چکیده مولانا در شش جلد مثنوی در قالب چهارصد و یازده داستان به بیان عمده ترین موضوعات و اندیشه های مورد نظر خود پرداخته است. این داستان ها همچون حلقه های زنجیر به یکدیگر متّصل هستند، چنان که در دل هر داستان، داستانی دیگر می آورد. نام دیگر داستان در داستان اپیزود است. تعریف لغوی اپیزود چنین است: «داستانی است ضمن داستان که هدف از آوردن آن دادن تنوّع به داستان اصلی است. واقع? جالبی است که بر داستان ...