مسألۀ خیال نزد دانشمندان مسلمان از ثم رات معرفتی در مسائل متنوعی چونهستی شناسی، وحی و نبوت، مفهوم سازی و کارکردهای هنر برخوردار است و در نظامفلسفی شیخ اشراق نیز در رابطه ای تلازمی با سایر مسائل ایفای نقش می کن د.شاخص ترین مبانی سهروردی در پردازش نظریۀ خیال قاعد ۀ ابصار است که شیخاشراق آن را در مواضع متعدد بسط داده و براساس آن خیال را به مثابۀ اشراق نفستبیین کرده است. صرف نظر از دلیل شهودی، استد...

ابن سینا یکی از بزرگترین فیلسوفان جهان اسلام است که درباب آفرینش، مبدء و منتهی با دقت به تأمل پرداخته است و امور مرتبط با این مطالب را مبین و مستدل نموده است. یکی از این موراد چگونگی سریان عشق و حکومت عقل در نظام آفرینش است. او اصل پیدایش هستی را از مبدء اول حاصل عشق و عقل می¬داند و مبدء اول را فاعل بالعنایه(فاعلی که خیّر، عاشق و عاقل لذاته است و عنایت¬اش چیزی جز صدور خیر از ذاتش نیست) معرفی می¬...

چکیده: برهان نظم یا برهان طرح و تدبیر argument from design theعمومی ترین و قابل فهم ترین برهان بر وجود خداوند است. و از ازمنه باستان تا کنون مورد توجه متفکران و فیلسوفان قرار گرفته است. به همان اندازه که این برهان مورد توجه و اقبال فیسلوفان و عامّه مردم بوده است، مورد نقد و ردّ بسیاری از متفکران و فیلسوفان نیز قرار گرفته است. به همین سبب برای فرار از اشکال ها، تقریر و روایت versionهای متفاوت و گ...

برخی نظریه های اخلاقی به ویژه نظریه هایی که تبیینی توحیدی از ارزش اخلاقی ارائه داده اند به فاصلۀ عمیقی میان حیث معناشناختی و حیث وجودشناختی مقولات ارزشی دامن زده اند. اما به نظر می رسد ارائۀ هرگونه تبیین وجودشناسانۀ موفق از مقولات ارزشی به همسو بودن آن تبیین با ارتکازات مفهومی و شهودات معناشناختی ما بستگی دارد. در این مقاله، با انجام برخی کاوش های معناشناسانه دربارۀ خوبی و بدی امور به این نتیجه...

در این مقاله آرامش توحیدی در خانواده  به‌عنوان یک راهبرد تربیتی در قرآن بررسی گردیده است. در آیات قرآن هدف از تشکیل خانواده آرامش معرفی شده است و خدای متعال آینه تمام‌نما، واقعی و انحصاری آرامش است. انسان در جستجوی گمشده خویش به‌سوی او شتافته و آرام می‌گیرد. آرامش این نماد کمال از  طریق حکمت تحقق می‌یابد. آنگاه که تزکیه و تعلیم صبغه بینشی و بصیرتی پیدا کند، آرامش با معرفت توحیدی تجلی و در قلب و...

چکیده: مسئله مورد بررسی در این پژوهش، بررسی فرآیند صدور فعل از انسان می باشد و اینکه چه مبادی و عوامل معرفتی و غیرمعرفتی ای در آن فرآیند دخیلند؟ انسان برای تحصیل اغراض طبیعی و غیر طبیعی خود، گریزی غیر از انجام یکسری از افعال ندارد.در تمام شئون زندگی انسان، «فعل» از جایگاه ویژه ای برخوردار است. چنین چشم اندازی از جایگاه فعل انسان در زندگی، و همچنین، جایگاه متعالی ملاصدرا در میان اندیشمندان اس...

از آنجا که رشد و تعالی یک جامعه بر اساس طرز فکر و فلسفه ?رایج آن است، شناخت درست و تبیین دقیق مکاتب فلسفه? اسلامی در عصر حاضر خدمت بزرگی به جامعه? اسلامی است. یکی از مکاتب فلسفی اصیل اسلامی ایرانی، فلسفه? اشراق است. از این رو تبیین و بررسی عوامل تاثیرگذار در پیدایش و شکل گیری مکتب فلسفی سهروردی به لحاظ معرفتی و غیر معرفتی بسیار حایز اهمیت است.

مقاله حاضر به بررسی جعل‌‌‌‌‌‌باوری معنای زندگی در دیدگاه سورن کرکگور می­پردازد. کرکگور، مفهوم «معنا» را به معنی «هدف» می­داند و به «زیست دینی» به عنوان عالی­ترین زیست باور دارد. بر اساس شواهدی که از آثار وی برداشت می­شود، معتقد است هدف در زیست دینی قابل کشف نیست بلکه قابل جعل است. سه شاهد بر این نظر وجود دارد: اول اینکه هدف در نظر کرکگور، پارادوکسیکال است و پارادوکس، امر واقعی نیست بلکه امر ذهن...

چکیده هدف تحقیق: ارائة تقریری مناسب از فرایند تهذیب و تکمیل علوم موجود، به گونه ای که نقدهای ملکیان و باقری بر آن وارد نباشد. روش تحقیق: در گردآوری اطلاعات از روش کتابخانه ای و در ارزیابی آرا از روش تحلیل فلسفی استفاده شده است. یافته های تحقیق: 1. می توان قرائتی مناسب از رویکرد تهذیب و تکمیل علوم موجود ارائه و از آن در چارچوب وظیفه گرایی معرفتی دفاع کرد. 2. در شرایطی که رویکردهای تأسیسی علم دین...

یکی از مسائل بسیار ضروری در ساحت معارف عرفانی و معالم شهودی، این است که آیا منابع وحیانی (وحی قرآنی ـ بیانی) ظرفیت تولید عرفانی که در آسمان ریشه دارد و به‌طورمستقیم و مستقل از کتاب و سنت استنباط و اصطیاد شود را داراست؟ به بیان دیگر آیا می‌توان با روش اجتهادی، معارف باطنی و انفسی را از متون دینی اکتشاف کرد تا به‌تدریج دانش عرفان وحیانی تولید شود؟ پرسش یادشده با عنایت به عرفان مصطلح موجود که ...