ﺗﺤﻮﻻت ﺟﻬﺎن ﻣﻌﺎﺻﺮ ﺑﺨﺼﻮص اﻧﻘﻼب‌ها، ﮐﻮدﺗﺎﻫﺎ و ﺟﻨﮓﻫﺎ در ﺳﺪة اﺧﯿﺮ منجر به ﺑﺴﻂ و ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻧﻈﺮﯾﺎت متعددی در باب ﺟﻨﺒﺶ‌ﻫﺎی اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ شده است. ﺷﺎﯾﺪ ﺑﺘﻮان ﮔﻔﺖ ﯾﮑﯽ از ﻣﺘﺄﺧﺮﺗﺮﯾﻦ ﻧﻈﺮﯾﺎﺗﯽ ﮐﻪ در ﺳال‌های ﭘﺎﯾﺎﻧﯽ ﻗﺮن ﺑﯿﺴﺘﻢ ﺑﺴﯿﺎر ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﺪل ﻣﻨﺎزﻋﺎت ﺧﺸﻮﻧﺖ ﭘﺮﻫﯿﺰ در ﺟﻬﺖ اﯾﺠﺎد ﺗﻐﯿﯿﺮات ﺳﯿﺎﺳﯽ و اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ در ﺟﻮاﻣﻊ است. از جمله رهبران سیاسی که از روش عدم خشونت در مبارزات سیاسی خویش استفاده نمودند امام خمینی...

ادبیّات دردو شاخة نظم و نثر از دیر­باز روایت­گر وقایع و حوادث جامعه، به ویژه مبارزات و مقاومت­های مردان و زنان نستوه و مبارز در برابر ددمنشان ستم­پیشه بوده­است که در این میان، ادبیّات­اسلامی و دفاع مقدّس در روایت و تصویرِ مقاومت­های زنان، نقشی پر­­­رنگ و مؤثّر داشته­­اند؛ لذا اهتمام به ­ادبیّات پایداری با نگاهی­اسلامی از مهم­ترین رویکردهای فکری نویسندگان معاصراست؛ آنانی که از نزدیک در جریان جنگ حضور ...

رضاشاه در شرایطی روی کار آمد که حکومت ایران دچار ضعف و بازیچة قدرت‌ها‌ی شمال و جنوب کشور، یعنی روسیه و انگلیس، بود. از طرفی ایلات در منطقة خود دارای قدرت و نفوذ بودند. رضاخان از همان زمان وزارت جنگ، با توجه به این مسائل، برای تشکیل حکومت مقتدر مرکزی تلاش می‌کرد و برای رسیدن به این هدف، باید قدرت ایلات را کاهش می‌داد. این مسئله با اجرای فرمان خلع سلاح، سرکوب، ارعاب، تبعید و تخته قاپوی ایلات شورش...

تفویض غالیانه از جریان پیدایش تا سده ششم هجری؛ با تأکید بر منابع اعتقادی ـ روایی و فرق‌نگاری نیره دلیر[1] چکیده هدف این پژوهش، بررسی چگونگی معرفی مفوضه و عقاید آن‌ها در منابع اعتقادی ـ روایی و فرق‌نگاری و نیز بررسی تطور تاریخی رویارویی و مبارزات علمای شیعی از سده سوم تا ششم و مشخص کردن نقطه اوج آن است. از این‌رو، این پرسش مطرح است که رویکرد و رویارویی علمای شیعی نسبت به تفویض غالیانه از آغاز م...

هدف این مقاله بررسی ابعاد داخلی، منطقه‌ای و بین‌المللی مداخله انگلستان در مناطق بلوچ‌نشین ایران در ۱۹۱۶ در جریان جنگ جهانی نخست است. کتاب مهاجمان سرحد ژنرال رجینالد دایر فرمانده عملیات نظامی انگلستان در رویارویی با سرداران بلوچ ایرانی تنها شرح مفصل بجای مانده از این رویداد مهم محلی در ایران است. بااین‌همه روایت دایر تصویر کاملی از این رویارویی‌ها به دست نداده و پرسش‌های زیادی را درباره این روید...

تحولات اخیر جهان عرب و پرسش در خصوص مفهوم بندی این پدیده ضرورت نگاهی دوباره به تئوری های انقلاب را دو چندان ساخته است. خیزش، قیام، شورش، ... و نهایتاً انقلاب نامیدن رخدادهای جهان عرب جملگی، حکایت از نوعی سر در گمی مفهومی در این باب دارد.  با نگاهی به ادبیات موجود در باب انقلاب مشاهده می شود که برخی صاحب نظران چنان این مفهوم را موسع تعریف کرده اند که هر کشمکش می تواند بدین مفهوم راه یابد، حال آنک...

انقلابات معمولا آثار سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی مهمی در کشوری که در آن واقع شده اند، در منطقه مربوطه و حتی در سطح جهانی می گذارند. انقلاب اسلامی به عنوان انقلابی شگفت انگیز و بزرگ اجتماعی، نتایج بسیاری در سطح داخلی و منطقه ای و جهانی گذاشته است. یکی از نتایج انقلاب اسلامی اثری است که در نظریه پردازی های انقلاب گذاشته است. در این مقاله اثر انقلاب اسلامی در نظریه های مربوط به علل وقوع انقلا...

حروفیّه از گروه های متصوفه شیعه بودند که در روزگار استبداد و خونریزی و کشتار امیرتیمورگورکان به پا خاستند، یعنی در روزگاری که ارزش و کرامات انسانی زیر پای سم اسبان این کشورگشای سنگدل و سربازان خونریز او بی محابا بر زمین ریخته می شد. در چنین فضایی دفاع از فلسسفه ی وجودی انسان و به گونه ای مبارزه ی منفی در برابر اعمال ضد انسانی آن سپاه خونخوار، اقدامی بسیار مخاطره آمیز به نظر می رسید و از جان گذشت...

بازخوانی در تحولات سیاسی و اجتماعی دوره مشروطیت باعث توجه برخی از پژوهشگران تاریخ معاصر ایران به چهره‌هایی می‌گردد که کمتر مورد اعتنا قرار گرفته‌اند. یکی از این رجال شیخ‌الرئیس قاجار است. شیخ الرئیس دل مشغولی بسیار زیادی به اندیشه‌ی اتحاد اسلام داشت به همین جهت سایر محورهای فکری و مبارزاتی وی در دوره مورد بحث تحت الشعاع این امر قرار گرفته است. در نوشتار حاضر تلاش می‌گردد تا با اتکاء به منابع و...

در تاریخ دوران مشروطه، شاعران و نویسندگان در آگاه سازی گستره ی وسیعی از جامعه نقش بسزایی داشتند. این اندیشمندان که رهایی ملت ایران را در آگاهی اقشار فرودست جامعه می دانستند، برای جذب مخاطبان خود به ساده نویسی روی آوردند و شعر را در راستای مبارزات اجتماعی کارکردی دیگرگونه بخشیدند. شعری که برای مردم سروده می شد، از ساز و کار مردمیِ زبان وام گرفت و رفته رفته توانست حصار تنگ شعر کهن را بشکند و در با...