چکیده از اوایل قرن نوزدهم میلادی علمای شیعه با اعلان جهاد علیه روس‏ها عملاً به عرصه سیاست ایران وارد شدند و این حضور در طول قرن نوزدهم و بیستم نیز ادامه یافت. این مقاله با یادآوری منازعات دوران مشروطه به بررسی پیامدها و آسیب‏های احتمالی حضور روحانیت در منازعات سیاسی بر دو عرصه سیاست و حوزه عمومی از یک سو و جایگاه دین و روحانیت از سوی دیگر، در جامعه ایرانی پرداخته است. این مقاله  مدعی اس...

جامعه­شناسی تفکر رویکردی نسبتاً جدید به مطالعۀ اندیشۀ سیاسی است که ظهور و افول و نیز محتوای اندیشه­ها را براساس مطالعۀ زمینه­های اجتماعی آنها توضیح می­دهد. در این مقاله، با استفاده از الگوهای تحلیلی دو تن از جامعه­شناسان معاصر (روبرت ووسنو و رندال کالینز) تلاش می­شود الگوی مرکبی برای تحلیل جامعه­شناختی ظهور تفکر سیاسی نوین در دهه­های پیش از انقلاب مشروطۀ ایران طراحی می‌کنیم. سپس با استفاده از ای...

با نگاهی بر تاریخ و ادبیات فرانسه می توان دریافت که انسان قرن هجدهم میلادی سرشار از شوق گردشگری، اکتشاف، ماجراجویی سفر و بالاخره جستجو در ناشناخته ها و سرزمین ها و افق های دوردست بوده است. همین امر موجب شد تا دامنهء انتشار سفرنامه ها و مجموعه آثار حاصل از تجربیات و مشاهدات سفر در سطح جوامع اروپایی گسترش یابد. بدیهی است ادبیات داستانی بستر بسیار مناسبی برای به تصویرکشیدن تأثیر پدیدهء سفر در توسع...

در قرن 19 کشور ایران در وضعیت نیمه استعماری، که حاصل رقابت و کشاکش دو نیروی متخاصم استعماری بود، قرار گرفت این وضعیت آثار و نتایج پراهمیتی از نظر ماهیت تحولات اجتماعی و اقتصادی در کشور ایجاد کرد که می توان آنها را مهمترین علل اقتصادی نهضت مشروطیت دانست و چنین برشمرد: رشد تجارت خارجی به نفع بیگانه، تخصص در تولید و صدور مواد خام، رکود صنایع دستی، پاشیدگی بازارهای کوچک محلی، گرایش به صمرف مصنوعات ...

پیدایش مفهوم حقوق شهروندی به زمان طرح نظریه های جدید پیرامون حاکمیت در اواخر قرن نوزدهم میلادی ـ همزمان با انقلاب کبیر فرانسه ـ و پس از آن نیز به زمان صدور اعلامیه جهانی حقوق بشر از سوی سازمان ملل متحد در سال 1948 باز می گردد. بر مبنای این نظریه ها مردم دیگر «رعیت» به شمار نیامده و به عنوان «شهروند» در برابر حکومت از حقوقی برخوردار شدند. در ادبیات سیاسی کشور ما نیز نگاه جدید به مفهوم حاکمیت که...

اول، فلسفه‌های علوم خاص، پرسشها و پاسخهایی خاص دارند. فلسفة زیست‌شناسی نیز از این قاعده مستثنا نیست. دوم، در جامعة فلسفی ما پرسشها و پاسخهایی مطرحند که فلسفة زیست‌شناسی به هر دو می‌تواند کمک کند. و سوم فلسفة زیست‌شناسی پرسشها و پاسخهایی جدید هم مطرح می‌کند. در این مقاله به برخی از مباحث هر سه دسته اشاره شده است. ارسطو، مسلمانان، نظریة تکامل در قرن نوزدهم و دو مسأله در قرن بیستم، برای این مقصود ...

ظهور علوم میان رشته ای و تخصص طلبی بعد از تحولات علمی در قرن 19 محصول شرایط تاریخی بود. فقدان نظریه های عام و فراگیر، زمینه ساز تجزیه علوم اجتماعی و به تبع آن جغرافیا گردید. علم جغرافیا نیز در گذر زمان به دو رشته جغرافیای طبیعی و جغرافیای انسانی تقسیم شد. هرکدام از این رشته ها از علوم مشابه و همجوار به منظور غنی سازی مبانی نظری و توسعه قلمرو مطالعاتی خود استفاده کردند. جغرافیای انسانی در قرن نو...

توپولوژی عمومی ریشه در آنالیز حقیقی و مختلط دارد، یعنی جایی که در آن از مفاهیم درهم تنیدۀ مجموعۀ باز، مجموعۀ بسته و نقطۀ حدی استفاده هایی مهم شده است. در این مقاله، به بررسی چگونگی پیدایش و تکامل این سه مفهوم در اواخر قرن نوزدهم و اوایل توپولوژی عمومی ریشه در آنالیز حقیقی و مختلط دارد،  در این مقاله، به بررسی چگونگی پیدایش و تکامل این سه مفهوم در اواخر قرن نوزدهم و اوایل قرن بیستم می پردازیم که...