حق و تعهد همواره از مهمترین موضوعات زندگی جامعه انسانی بوده اند . حتی می توان ادعا کرد که این موضوع، حد فاصل بین انسان و سایر مخلوقات می باشند، چرا که حق به مفهومی که در مورد انسان جاری است و همچنین تعهد، در هر نوع آن، ویژه اشرف مخلوقات است. ویژگی بیشتر حقوق و تعهدات، خصوصاً انواع مالی آن عدم زوالشان می باشد که در اثر فوت ذی حق و یا متعهد، از بین نمی روند. حقوق و تعهداتی که متوجه مورث بوده بعد...

فاعده لا ضرر از جمله قواعدی است که پویائی و جامعیت سیستم حقوقی اسلام را تامین کرده است و می تواند راهگشای مشکلات نو پیدا باشد. در طول تاریخ فقاهت این قاعده همواره مورد توجه فقها بوده است و اجمالا تشریع بسیاری از احکام عبادی و معاملی بر اساس ان صورت گرفته است.همچنین تاثیر این قاعده در در قوانین مدنی ایران غیر قابل انکار است. با این وجود تا کنون پژوهش مستقلی جهت احصاء احکام و قوانینی که مبتنی ب...

والدین به عنوان دارندگان سمت ولایت و حضانت در مقابل فرزندان تکالیفی برعهده دارند که بخشی از این تکالیف مربوط به دوران قبل از تولد و بخشی دیگر ناظر به بعد از تولد است. اهمیت اجتماعی و حقوقی این وظایف و رعایت حقوق فرزندان ایجاب می¬کند که والدین با دقت و احتیاط لازم, رسالت مهم الهی را نسبت به فرزندان انجام دهند. لیکن ممکن است آنان به جهت تقصیر یا قصور نتوانند به تعهدات خود عمل کنند . بدیهی است نقض...

اصل تأدیب(تنبیه) به عنوان آخرین روش تربیتی درجهت رشدوتعالی فرزند،درفقه وحقوق اسلامی مورد پذیرش قرارگرفته و مشروعیت دارد.وبه ضرورت آن درقرآن نیزاشاره گردیده است.البته طبق نظر فقها بنابراصل اوّلی تنبیه کودک جایز نیست وبه عنوان یک روش ثانوی در جهت اصلاح رفتار کودک جایز می باشد و اختلاف آنان تنها درکمیت وکیفیت تنبیه است.با توجه به مطالعات انجام شده درپایان نامه حاضر،آنچه به آن دست می یابیم این است ک...

امروزه فقه اسلامی با این پرسش اساسی روبه رو است که آیا ظرفیت پاسخگویی به مسائل سیاسی و اجتماعی روز را دارد تا قادر به پشتیبانی فقهی حکومت اسلامی باشد؟ در پاسخ به این پرسش دیدگاه های متفاوتی وجود دارد. برخی با رویکرد برون دینی پاسخ منفی به این پرسش داده اند. اما برداشت رایج فقیهان آن است که فقه اسلامی موجود قادر به پاسخگویی به همۀ مسائل است. در کنار برداشت رایج، دیدگاه دیگری وجود دارد که معتقد ا...

از نگارش های جدید در زمینه دانش اصول فقه، تألیف آثار علمی گرانسنگ در باب اصول فقه تطبیقی یا اصول فقه مقارن است که در آن به تقریب و تطبیق دیدگاه های عالمان و دانشمندان بزرگ شیعه و سنی، که در عرصه اصول فقه دست به نگارش زده اند و نظریه پردازی کرده اند، پرداخته می شود. کتاب نبراس الأذهان مفصل ترین اثر علمی است که یک عالم معاصر شیعی در این باب نگاشته و به صورت یک کتاب درسی مهم در مباحث تطبیقی میان ع...

علم فقه، از آغاز پیدایش تاکنون، فرازها و فرودهایی داشته و دوره‌های متعدّدی را پشت سر گذاشته است امّا اَدوارنگاری فقه، علمی نوپا می‌باشد. آگاهی از تاریخ فقه و ادوار آن و اطّلاع بر چگونگی اوضاع تفقّه در دوره‌های متعدّد، به درک بهتر علم فقه و شناختن عوامل فراز و فرود فقه، کمک شایانی می‌کند. دانشمندان اهل سنّت، زودتر از علمای شیعه، مستقلّاً در زمینه تاریخ فقه، کتاب نوشته ولی تاریخ فقه شیعه را بطور مستقل، طر...

چکیده شبیه‎سازی از پدیده‎های نوینی است که زمینه به وجود آمدن انسان‎هایی با خصوصیات وراثتی مشابه را فراهم می‎کند به گونه‎ای که بین شبیه‎ساز و شبیه‎ساخته تطابق تقریباً کاملی وجود خواهد داشت. به این ترتیب، شبیه‎سازی این امکان را فراهم می‎کند تا هر انسانی با انتخاب سلولی از جسم خود بتواند اقدام به ایجاد فردی شبیه خود کند. به تبع تولید انسان از رهگذر شبیه‎سازی بحث تمتع یا عدم تمتع مولود از حقوق مطرح...

فقه، در ادبیات اسلامی، دانش زندگی است. بنا براین، فقه سیاسی چونان رابطِ ایمان و سیاست در جامعه اسلامی تلقی شده است. در این مقاله، ضمن اشاره به تعاریف رایج فقه و نیز جایگاه فقه سیاسی در دسته بندی علوم اسلامی به ویژه بر دو نکته اساسی تأکید شده است: نخست؛ مبانی و محدودیت های فقه سیاسی به عنوان دانش معطوف به عمل، و دوم؛ کالبد شناسی فقه سیاسی به مثابه یک دستگاه دانایی و مکانیسم تولید احکام سیاسی در...

دانش فقه مبتنی بر نوعی انسان‎شناسی و عقل شناسی است، زیرا موضوع اصلی فقه انسان مکلف و مهم‎ترین منبع آن عقل می‎باشد و اساسا انسان و عقل‌محور و مقوم تشریع اسلامی است. اما از آنجا که شناخت انسان و عقل بحثی کلامی و از مبادی فقه به حساب می‎آید،  به طور متمرکز و مستقیم در دانش فقه و اصول فقه مورد بررسی و تحقیق قرار نمی‎گیرد، از همین رو  عقل‌شناسی و انسانشناسی فقیه در خارج از دانش فقه و اصول شکل می‌گیر...