بررسی و کسب دانش از نحوه تغییرات اجتماعی شهر در دوره‌های تاریخی متعدد بالاخص در اوایل توسعه و گسترش شهر، از اهمیت به سزایی در جامعه‌شناسی شهری برخوردار است. لذا هدف این مقاله، بررسی تغییرات اجتماعی شهر تهران در دوره پهلوی اول (1304-1321) است. در ارتباط با روش تحقیق، تحلیل تاریخی و تحلیل هرمنوتیک تفسیری به موازات یکدیگر در اینجا استفاده شده است. یافته‌های این تحقیق نشان می‌دهد که: شهر تهرانی که ...

معمولاً نخستین چیزی که فرایند نوگرایی در جامعه­های سنتی نابود می­کند، لباس سنتی است. امروزه غرب با تکیه بر رسانه­های فراگیر و صنعتِ فرهنگ، دنیا را به سوی همسان سازی پیش می­برد که یکی از تجلی­های آن، پوشش مردم است. در جامعه امروزی از یک سو جهانی شدن و گسترش فرهنگ مصرفی و فرهنگ عامه پسند به دلیل ورود فرهنگ بیگانه، از سوی دیگر ورود زنان به عرصه­های عمومی ،  مسئله پوشش را مسئله­ای  غامض و مجادله بران...

تاریخ جهان اسلام در دو قرن اخیر، روایتگر جدال سنت‌های بومی مسلمین و فرهنگ نوپای غربی است. در این میان مصریان، به سبب حضور سه ساله‌ی دولت فرانسه، جزء پیشگامان مواجهه با فرهنگ غربی هستند. هرچند کارنامه‌ی فعالیت‌های فرانسویان در مصر به تاریکی تجربیات دیگر استعمارگران در خاورمیانه نبود، اما غرب‌ستیزان و مخالفان مظاهر تجدد محمدعلی پاشا را که بلافاصله پس از خروج فرانسویان در مصر بر سر کار آمده بود، غ...

پژوهش حاضر شامل دو مرحله ی کمی و کیفی می باشد. بخش اول مرحله ی کمی به منظور تعیین کردن سازه های پرسشنامه ی وابستگی به فرهنگ خودی و تأیید کردن این سازه ها از طریق مدل سازی معادلات ساختاری، اجرا شده است. برای پیش برد این اهداف، پرسشنامه ی وابستگی به فرهنگ خودی در میان 374 زبان آموز در موسسات خصوصی آموزش زبان در مشهد توزیع شد. برای بررسی روایی سازه ای این پرسشنامه، تحلیل عاملی اکتشافی اجرا شد. نتا...

نسبت خود و دیگری به‌مثابه یک امر هویتی، در جامعه‌شناسی طنین خاصی داشته و لذا به‌عنوان یک مفروض در ذیل تعریف از فردگرایی عارضه‌ای برای روح مدرنیته غربی تلقی شده است. در این باب ایده‌های مهم در جامعه‌شناسی غربی (مارکسی، دورکیمی، وبری و زیملی) هر کدام به‌نوعی خواسته‌اند طرحی برای مواجهه با آثار نامناسب «تقابل خود و دیگری»‌ در فرهنگ مدرنیته غربی ارائه دهند. از وجه مقایسه بیناتمدنی و بینادینی نیز با...

هدف: فرهنگ، مفهومی پیچیده و مبهم است و در کشور ما بخشی از این ابهام به دلیل ترجمة نادرست منابع غربی و مفهوم‌سازی غیر دقیق برای آن در نتیجة معادل قرار دادن آن با کالچر به وجود آمده است. این مقاله با بررسی نقاط اشتراک و افتراق دو مفهوم فرهنگ و کالچر، به آسیب‌شناسیِ معادل تلقی کردن این دو و ارائه راهکارهایی برای حل این مسئله پرداخته است. روش: روش تحقیق حاضر، مطالعة تطبیقی؛ روش گردآوری داده‌ها، مطال...

خدا، انسان و جهان سه محور اساسی اندیشه‌ی بشری است. در طول تاریخ پرسش‌های مهمی درباره‌ی آنها طرح شده و همه‌ی تلاش فکری انسان متوجّه این سه کانون و یافتن پاسخ‌های درست و مناسب برای آن پرسش‌هاست. در این میان، شناخت انسان اهمیّت ویژه‌ای دارد. در آموزه‌های قرآن، پس از خدا، انسان اساسی‌ترین موضوع به‌شمار آمده است. ارسال پیامبران و کتب آسمانی، برای رسیدن انسان به سعادت نهایی‌اش صورت گرفته است. قرآن با ج...

این مقاله بررسی تعاریف، مبانی و لوازم و ارکان توسعه را به عهده دارد. توسعهی مورد نظر در این نوشتار توسعهای است نه غربی، نه صوفیانه و نه دنیا زده، بلکه الگوی چهارمی را مورد کند و کاو قرار میدهد که با فرهنگ ایرانی و اسلامی مرتبط است؛ در تبیین این مدل سعی شده است از رهگذر نگاهی مقایسهای و از منظر علوم انسانی، مبانی توسعهی غربی و توسعهی ایرانی - اسلامی در محورهای فلسفی (معرفتشناسی، هستیشناسی، انسان...

در حوزة مطالعات تاریخی، سفرنامه‌ها به دلیل محتوای اجتماعی و فرهنگی خود از اهمیت بسیاری برخوردار هستند، لذا مقالة حاضر در پی تبیین چگونگی و چرایی نگاه سفرنامه‌نویسان و سیاحان اروپایی به فرهنگ عامة مردم خراسان و وضعیت اجتماعی آنان در عصر قاجار میباشد. این مقاله با استفاده از شیوة کتابخانه‌ای و با مراجعه به سفرنامه‌های سیاحان اروپائی و با روش توصیفی- تحلیلی به بررسی و نقد آراء این سیاحان دربارة ان...

تحلیل گفتمان انتقادی، گرایشی از رشتة تحلیل گفتمان در مطالعات زبان‌شناختی است که به رابطة زبان، قدرت و ایدئولوژی در جامعه می‌پردازد. هدف این مقاله بررسی نمونه‌های از متون و تصاویر کتاب امریکن اینگلیش فایل با استفاده از الگوی ون دایک(1998) و الگوی کرس و ون لیوون(1996) است. نتایج نشان می‌دهد کتاب مذکور مملو از عوامل گفتمانی، مؤلفه‌های اجتماعی و شناختی از جمله نظام‌های ارزشی اجتماعی ـ فرهنگی اس...