برداشت نادرست از آموزه ظهور یا بازگشت منجی موعود، نظر به جایگاه و اهمیت این آموزه در ادیان ابراهیمی، از جنبه های مختلف در طول تاریخ، نقش مهمی در پیدایش فرقه های متعددی در این ادیان داشته است. در اسلام، فرقه شیخیه و در مسیحیت فرقه مورمون ها از این دسته اند. در اسلام، پیروان شیخ احمد احسایی با ادعای کشف و شهود و طرح نظریه رکن رابع به عنوان نایب خاص امام عصر (عج)، موجب جدایی فرقه شیخیه از بدنه اصل...

داعی الدعاه شیعیان اسماعیلی، مؤیدالدین شیرازی هرچند مخفیانه به قاهره می رفت، اما وجود همراهان ناپایدار بساسیری و تغییر پیاپی مواضع آنها بین بساسیری و سلاجقه، و عدم وفاداری کامل آنها به شیعیان اسماعیلیه، به همراه مشکلات ایجادشده برای یازوری، وزیر مستنصر فاطمی، بن مایه قطع ارتباط داعی الدعاه با بساسیری می شود. بساسیری نیز اگرچه اختصاصات خلیفه را به مصر می فرستد و به نام مستنصر خطبه می خواند، اما ...

ورود بابریان به عرصه‌ی سیاسی هندوستان با حضور و نفوذ صوفیان نقشبندی در آن خطه مقارن بود.دیدگاه‌های خاص بزرگان فرقه‌ی نقشبندی در لزوم نزدیکی به امراء وسلاطین از یک طرف ، و ارادت اجدادی تیموریان و اخلاف آنان (بابریان) در هند از طرف دیگر ،زمینه‌ی حضور و نفوذ آنان را در مسایل این عصر بیش از پیش فراخ تر نمود. از این رو، رد پای فکری و سیاسی صوفیان این فرقه به طور آشکار و نهان در حوادث عصر تیموری هو...

رساله ی حاضر با موضوع «وضعیت اسماعیلی هندوستان در صدسال اخیر» با یک مقدمه و کلیات، در چهار فصل تدوین شده است. در فصل اول، بحث تاریخچه ی اسماعیلیه و انشعابات اولیه از قبیل انشعاب به فاطمیون و قرامطه، انشعاب به نزاریه (خواجه ها) و مستعلویه (بهره ها)، با ذکر منابع بررسی شده است؛ و نیز اجمالاً از عقاید مهم آنان معرفی شده، از قبیل: باطنی گری، تأویل، بحث امامت و ادوار تاریخ و در ذیل ادوار تاریخ به مب...

تصوف یکی از گرایش های اسلامی است که از بدو پیدایش تاکنون تحولات و تطورات زیادی را تجربه نموده است. تصوف در قرن اول هجری به این نام شناخته نمی شد و اولین کسی که صوفی نامیده شد، ابوهاشم صوفی (150 هجری) بود. تصوف در قرن دوم و سوم هجری، به اسم زهد و عبادت شناخته می شد و در اواخر قرن سوم دارای حدود و تعاریف شد. سپس در اثر تنوع مباحث و تفاوت آراء مرزبندی هایی میان صوفیان به وجود آمد که در ادوار بعدی ...

حکیم ناصرخسرو قبادیانی از حکما و شعرای بزرگ قرن پنجم ایران است که تحول روحی عجیبی درسن 45 سالگی در وی ایجاد شد به گونه ای که تمام دنیا و مظاهرش را رها کرده، به سفری طولانی پرداخت و در این سفر پرماجرا ضمن ملاقات با فاطمیون مصر به عقاید اسماعیلیان (= فاطمیه) گرایش پیدا کرد و ضمن پیشرفت فراوان در این مذهب به عنوان حجت خراسان برگزیده شد و به تبلیغ عقاید خود پرداخت. اسماعیلیه که در اصل، پس از امام ش...

یکی از مهمترین عوامل موثر در رفتار انسانی که علم سیاست آن را تجزیه و تحلیل می-نماید بحث مذهب می باشد، همانطور که از تاریخ جهان بر می آید بزرگترین و بی رحمانه ترین جنگ ها به دلیل مسائل مذهبی صورت گرفته است و امروز نیز ما در عراق، سوریه، پاکستان و سایر ملل اسلامی درگیری های فرقه ای را می بینیم. اگر بتوان اختلافات مذهبی را بخوبی مدیریت نمود و جلوی گسترش فرقه گرایی در جامعه گرفته شود جامعه می تواند...