شهر بابلسر در سالهای اخیر تحولات سریعی را تجربه کرده است. این تحولات به معنای از دست رفتن مکان‌های حافظة شهری است. اهمیت از دست رفتن حافظة جمعی از آن روست که حافظة جمعی می‌تواند نقش مهمی در احساس تعلق به مکان داشته باشد و موجب شود شهروندان در قبال شهر احساس مسئولیت کنند. وجود ساختمان‌های متروکة قدیمی در شهر نشان‌دهندة اختلال در حافظة جمعی، و در نوع حاد آن، فراموشی است. این پژوهش از این منظر به ...

  سفرنامه­ها منابعی هستند که با استفاده از آن­ها می­توان به بررسی مسائل سیاسی، اقتصادی، اجتماعی، دینی، تاریخی، جغرافیایی، نوع لباس، خوراک و آداب و رسوم و غیره پرداخت. در میان سفرنامه­های فارسی، سفرنامۀ ناصر خسرو را شاید بتوان دقیق­ترین منبع در نوع خود به شمار آورد. توصیف ناصر خسرو در این اثر از مکان­ها،  جوانب مختلف را در بر می­گیرد. یکی از این جنبه­­ها توجّه به وضعیّت اقتصادی مناطق است. وی با دقّ...

معماری و تزیینات بنا، از جمله هنرهای مهم در عهد صفوی بوده است. هنرمندان و معماران، آثار بسیار نفیسی را در این دوره بر جای گذاشته‌اند که همه به دستور پادشاهی هنردوست به اجرا درآمده است. کاخ «عالی‌قاپو» - که یکی از بناهای مهم این دوره می‌باشد- در غرب میدان نقش جهان اصفهان، واقع و دارای تزیینات و گچ‌بری‌های بسیار چشم‌گیری است که در طبقه‌ ششم، اتاق صوت آن به اوج خود می‌رسد. عمارت عالی‌قاپو، همواره ...

محله‌های شهری، کوچک‌ترین واحد کالبدی، اجتماعی، فرهنگی و قومی در نظام شهرسازی سنتی ایرانی‌ـ اسلامی به شمار می‌روند. محلات شهرهای اسلامی، روزگاری محل تبلور پویایی اجتماعی و اقتصادی در حیات شهری بوده‌اند و اکنون به سبب عدم معاصرسازی کالبد و فعالیت‌های موجود، با آسیب‌های متعددی روبه‌رو شده‌اند. محلۀ محتشم یکی از هفت محلۀ تاریخی کاشان است که در این تحقیق، به بررسی و معرفی آن و ویژگی‌های کاربری زمین ...

امروزه طراحی برمبنای ساماندهی الگوهای رفتاری افراد، معیاری مهم است؛ تا جایی­که در طراحی فعالیت و رفتار، نقشی تعیین‌کننده در کیفیت فضای شهری دارد. مسئله این است که توجه یکجانبه به شاخص‌های کالبدی خیابان کافی نیست و هم­پیوندی میان شاخص‌های مختلف کالبدی و غیرکالبدی باید به­عنوان سازوکاری مناسب برای ساماندهی فعالیتی و رفتاری محورهای شهری اتخاذ شود. در این نوشتار، با هدف به­کارگیری فرایند برنامه‍ریز...

محمود خان صبا از معدود هنرمندان دوره قاجار است که با قوهٔ فصاحت و بلاغت هنری‌ای که داشت، بدون اینکه به‌مانند دیگران صحنهٔ فرنگ را درک کند، به نوآوری و تجدد در هنر خود پرداخت. هنر او در حقیقت فرزند زمانه خویش است و پیداست که وی در پی صحبت با ارباب هنر و کمال به این بداعت دست‌یافته است. به‌کارگیری شیوهٔ «پرداز» و ترکیب آن با عناصر جدید هنری زمانه در قلمرو نقاشی جلوه‌ای از اهلیت و شایستگی هنری اوست. ...

ده مجلس کاشی‌نگاری هفت‌رنگ عهد قاجاری گرمابة تاریخی نوبر تبریز مجموعه‌ای منحصر به فرد است که البته به لحاظ روایات تاریخی و ادبی و همچنین حضور عناصری چون سبک منظره‌پردازی اروپایی و نشانه‌های سلطنتی با تزیینات رایج یک گرمابة عمومی در بافت بازار در تعارض‌اند. و چنین می‌نماید که گویا اصالتاً به این گرمابه تعلق ندارند. بنابراین، نوشتار تحقیقی حاضر با پرسش دربارة کانتکست یا بافت- بستر اصلی این کاشی‌نگ...

معماری قاجار فصل دگرگونی آرمان‌ها و ارزش‌ها و عرصه تنوع و تضاد در شیوه‌ها و گرایش‌های معماری و شهرسازی ایران است. این دگرگونی، همزمان با رنگ باختن تدریجی مبانی هویت اجتماعی گذشته مانند قومیت، مذهب و زبان و نیل آن به سوی مفاهیمی همچون فرادستان (خواص)، و فرودستان (عوام) نمود بسیار برجسته‌ای در حوزه معماری مسکونی پیدا کرد و ساختار همگون و یکپارچه محلات سنت‌محور سابق را به عرصه چالش میان سنت و تجدد...

موضوع این تحقیق بررسیِ توصیفات و وقایع چهارباغِ مشهد در متون تاریخی از زمان بنای آن در دوران شاهرخ تیموری تا تخریب آن در اوایل دورة قاجار است. در همین راستا ابتدا در رابطه با مفهوم و پیشینة چهارباغ مقدمه‌ای ذکر می‌گردد و در ادامه مطالبی که در مورد چهارباغِ مشهد در کتب تاریخیِ ادوار تیموری، صفوی، افشاری و قاجار نقل شده، مورد بررسی قرار می‌گیرد تا بدین وسیله ابعاد تاریخی و مهمترین وقایع رخ داده در چه...

چکیده آغاز هزاره سوم و ورود به عصردنیای چندجهانی، تحول و توسعه زاده شده در زمینه تمدن بشری را دارای پیامدهای مثبت و منفی بسیاری نموده است. از این پیامدهای چالش برانگیز می توان به مداخله انسان درطبیعت، کاربرد نادرست تکنولوژی، دگرگونی های زیست محیطی ناشی از این دو عامل و الگوبرداری ناشیانه ازتئوری های وارداتی اشاره کرد. پیامدهای مذکور ضمن اینکه در ذهن ما شک، تردید و نگرانی های بسیار جدی را به وج...