در کلمات صدرالمتالهین در خصوص حصولی یا حضوری بودن علم پیشین حق تعالی به مادیات دوگونه سخن رفته است: او در پاره ای عبارت­ها به گونه ای سخن می گوید که گویا از قایلان به حصولی بودن این علم است و در پاره ای دیگر سخن وی گویای حضوری بودن این علم نزد وی می باشد. به نظر می رسد که نظر حقیقی او حضوری بودن این علم باشد ولی نه آن گونه که شیخ اشراق اعتقاد داشت، بلکه ملاصدرا نحوة تعلق این علم را از طریق وجود...

نقد علوم انسانی مدرن و ضرورت تولید علوم انسانی و اجتماعی اسلامی از موضوعاتی است که با پیروزی انقلاب اسلامی به صورت جدی در ایران مطرح شد و در این اواخر اهمیت پرداختن به این موضوع بیش تر احساس شده است. تاکنون در حوزه های مختلف علوم انسانی اسلامی و به ویژه علوم اجتماعی اسلامی مباحثی هر چند اندک مطرح شده که نیازمند بررسی و ارزیابی است. بر این اساس، این تحقیق درصدد بررسی رویکردهای علم اجتماعی اسلامی...

در دهه های اخیردر غرب، ادراک انسانی مورد کاوش دقیق قرار گرفت و در بعضی زمینه های معرفت انسانی تشکیک کردند. طباطبایی موضعی رئالیستی در معرفت شناسی اتخاذ کرد و برای دفاع از موضع خود بیشتر از گذشتگان، به بررسی علم و ادراک پرداخت و برای گریز از شک گرایی، به علم حضوری اهمیت زیادی داد و مبنای معرفت انسانی را بر آن بنا کرد. علم حضوری را علم نفس به خود، قوا، فعل و انفعالات آن، علم حضوری علت به معلول و ...

اگرچه مشهور است که فلسفه ی علم دانشی جدید و محصول قرون نوزدهم و بیستم است، اما ایننوشتار بر آن است که پیشینیان نیز به تناسب و فراخور علومِ خود، نوعی علم شناسی را بنا کرده اندکه نسبتش با علوم آن زمان با نسبت فلسفه ی علم با علوم جدید قابل تطبیق است؛ و می توان آن رامنطق علم یا فلسفه ی علم پیشینیان خواند. این نوشتار این دانش را در آثار ارسطو و بسط آن را درنزد حکمای مسلمان جستجو می کند. نخست چهار مسأ...

مقاله حاضر متشکل از سه بخش اصلی است. در بخش نخست با بهره گیری از شماری از تفکیک های فلسفی، منطقی و تجربی، دیدگاه های پوزیتیویستی و هرمنیوتیستی درباره علم و فناوری که طی دو قرن اخیر از دامنه تأثیر زیادی برخوردار بوده اند مورد نقادی قرار می گیرند. از رهگذر این نقادی توضیح داده می شود که برخلاف نظر پوزیتویست ها، اولاً همه علوم به فیزیک و ریاضی قابل تحویل نیستند و ثانیاً علم و فناوری از سنخ واحدی به ...

تأکید بر هم‏جوشی علم و فناوری، جامعه و طبیعت، بین، فرا و چندرشته‏ای بودن تولید دانش و ناسودمندی تمایز بین پدیده‏ها و علوم انسانی و غیرانسانی (طبیعی) و دیگر تمایزات و دوگرایی‏های رایج در جامعه‏شناسی و مطالعات علم و فنآوری، مهم‏ترین مختصات و ویژگی‏های جامعه‏شناسی علم بعد از مرتن و کوون یا جامعه‏شناسی علم فناوری است. در این نوع جامعه‏شناسی، کار اصلی علم فناوری خلق شبکه‏های بزرگتر، قوی‏تر و مفصل‏تر...

علم و دانش از مسائل مورد توجه قرآن کریم است. قرآن کریم بر اساس نگرش هدایت گرانه ی خود تعریفی ویژه از علم دارد.از دیدگاه قرآن کریم دانش تنها اندوختن اصطلاحات علوم و فنون نیست بلکه ابزاری برای رشد و تعالی انسان ها و حرکت آن ها به سوی سعادت است و هر آن چه در بردارنده این ویژگی باشد، جزء علم است. تبیین چگونگی تأثیر علم در سعادت انسان می تواند عامل مهمی در گرایش انسان ها به علم و دانش باشد. بررسی آی...

چکیده : اصل اساسی در معرفت شناسی اشراقی ، خودآگاهی است. از نظر سهروردی نفس انسانی یک نور مجرد می باشد که به دلیل نور بودنش ذات خود را بدون واسطه ادراک می کند و این علم به ذات مقدمه ای می شود برای اینکه سایر اشیاء و پدیده ها را نیز به نحو حضوری ادراک کند . پس تمام معارف ما حضوری می باشند . همچنین نفس انسانی از طریق مشاهده ی انوار بالاتر می تواند به معرفت دست یابد ، لذا نفس از طریق زهد و ریا...