در قرن چهارم و پنجم هجری، در دورة سلطة امیر الامراها بر دستگاه خلافت عباسی، حکومتهای کوچکی مقارن با دولتهای بویهی و سلجوقی شکل گرفت که یکی از آنها خاندان بنی مزید بود که با تمایلات شیعی خود توانستند پس از ویرانی مراکز علمی و فرهنگی شیعیان در بغداد و کوچ علمای شیعه به نجف، با بنای شهر حلّه، حوزة علمی پرباری برای شیعیان احداث کنند که آثار و برکات آن تا امروز تداوم دارد. در این مقاله بویژه زندگی سی...

حدیث به عنوان مفسر و مبین قرآن کریم، دومین منبع استنباط احکام اسلام می‌باشد. بنابراین بحث پیرامون چگونگی نقل و کتابت حدیث، از زمان رسول خدا(ص) تا کنون از اهمیت بسزایی برخوردار بوده و محدثین اسلامی در این‌باره تحقیقات گسترده‌ای انجام داده‌اند و اکثر آنها بر مرسوم بودن نقل شفاهی حدیث در زمان رسول خدا تأکید کرده‌اند. اکثر علمای شیعه با بررسی دلایل روایی، تاریخی و عقلی، بر این باورند که حدیث در زما...

تغییر جنسیت در مفهوم عام دو دسته از اشخاص را در بر می گیرد : دسته نخست که در کتب فقهی از آنان تحت عنوان « خنثی » نام برده می شود ، بیمارانی هستند که علائم جنسی هر دو جنس مونث و مذکر را دارا بوده و با عمل جراحی ، جنسیت نهفته آنان ظاهر می گردد . بر همین اساس به نظر برخی از علمای فقهی و حقوقی عبارت تبدیل جنس یا اصلاح جنسیت در خصوص آنان دقیق تر می باشد و فقهای اسلامی اعم از شیعه و سنی ضمن پذیرش آن ...

مقاصد شریعت یا مصالح احکام عناوینی است که در فقه شیعه به علل و ملاکات احکام معروف است. این عناوین در فقه اهل سنت با عنوان مقاصد شناخته شده است. پژوهش مقاصد در میان اهل سنت بسیار گسترده است هر چند در فقه شیعه نیز کاربرد دارد تا جایی که فقهای بزرگی چون امام خمینی (ره)، صاحب جواهر و ... مقاصد را در استنباط و نظرات خود به کار گرفته و حتی در بعضی موارد با توجه به مقاصد، روایات را توجیه یا رد کرده ان...

تاریخ حکومت خاندان صفوی در ایران، با ایراد خطبه به نام ائمه اثنی عشر (ع) از سوی شاه اسماعیل اول در مسجد آدینه تبریز (907ه) آغاز شد. این نقطه ی آغازین با تلاش پی گیر حکام صفوی برای ترویج تشیع در ایران تداوم یافت تا آنجا که آن را به یکی از ویژگی های برجسته هویت بخش برای حکومت صفوی تبدیل کرد. تلاش صفویان برای استقرار شریعت امامیه، علمای شیعه را به نحو بی سابقه ای به عرصه های گوناگون اجتماعی و سیاس...

چکیده ادوار فقه و تحول در روش فقاهت شیعه رابطه ی مستقیمی با اوضاع اجتماعی ـ مذهبی جوامع شیعی دارد؛ به طوری که می توان آن را منعکس کننده ی خصوصیات یک عصر تاریخی و در عین حال مؤثّر در شکل گیری عناصر عصر بعد دانست. این تحوّلات فقط تفریع فقه و بیان احکام را دربر نمی گیرد، بلکه شامل روش استنباط و نقش فقها در کاربرد احکام نیز می گردد. دو دوره مهم از ادوار فقه شیعی، مقارن با دوران حکومت ایلخانی و تیموری...

آیه 33 سوره احزاب به آیه تطهیر معروف است. خداوند سبحان در این آیه، اهل بیت را از هر گونه پلیدی و پلشتی و ناپاکی مصون معرفی فرموده است. مصداق های دقیق اهل بیت کیانند؟ همه دانشمندان شیعه و گروهی از علمای اهل سنت این آیه را درباره اصحاب کساء می دانند و برخی دیگر از آنان، زنان پیامبر ص را نیز از مصادیق آن گمان می کنند. اما اینکه کدام گروه در رای و اعتقاد خود بر راه صواب هستند و کدام گروه بر طریق خط...

سنّت و بدعت دو واژه عربی هستند که شناخت هر یک به شناخت دیگری بستگی دارد. هدف از انجام این تحقیق توصیفی و تحلیلی، شناسایی مرزهای سنّت و بدعت و مسائل مربوط به هر کدام می باشد. نگارنده این پایان نامه به دنبال رسیدن به جواب سوالاتی همچون سنّت و بدعت چیست؟، مهمترین علل دور شدن از سنّت ها و گسترش بدعت ها در گذشته و حال در جامعه اسلامی چه می باشد؟، معیار نهج البلاغه در مورد بدعت چیست؟، مصادیق بدعت های آشک...

«بحار الانوار الجامعه لدرر اخبار ائمه الاطهار (علیهم السلام)» بزرگترین مجموعه ی روایی اسلامی است که دایره المعارف نقلی شیعه ی اثنی عشری محسوب می شود. این اثر بزرگترین اثر «علامه مجلسی(ره)» از علمای پر کار و خدوم تشیع است که از معروفترین علمای شیعه در عهد صفوی به حساب می آید . از جمله کسانی که بر کتاب با عظمت بحار تعلیقه دارند «علامه سیدمحمدحسین طباطبایی(ره)» است که در زمره ی بزرگترین علمای مع...

در دوران پرآشوب و سراسر دسیسه قاجاریه که ارزش های دینی از سوی مکاتب نوظهور غربی و شرقی و عقاید انحرافی و توطئه های فراماسونرها به شدت تهدید می شد ، آنان که خود را از علمای شیعه می پنداشتند ، چیزی جز وامداران القاب و سنت تزویر مآبان? صفوی نبودند . ایشان در کشاکش کارزار سیاسی و فرهنگی جامعه یا به کنج عزلت عافیت خود خزیده بودند و یا بر سلک دراویش ، منفعلانه عده ای را در خانقاهی گرد خود مشغول داشته...