یکی از مهم ترین مباحث در تفسیر قرآن کریم، مبحث واژه پژوهی است. از آنجا که یکی از برجسته ترین تفاسیر امروزی تفسیر شریف المیزان است و در مباحث واژه پژوهی این تفسیر، به صورت قابل توجهی از مفردات راغب بهره برده است، در این نوشتار به بررسی میزان و نحوه استفاده علامه طباطبایی(ره) از کتاب مفردات راغب در مباحث واژه پژوهی و بیان برخی از ابتکارات علامه طباطبایی(ره) در برخورد با مفردات راغب خواهیم پرداخت....

قرآن کریم در آیه «إِنْ کُلُّ نَفْسٍ لَمَّا عَلَیْها حافِظ» (طارق،4) به یکی از ویژگی­های نفس انسانی (که حافظ داشتن نفس است) اشاره می­کند، امّا مفسرین در تفسیر این آیه دارای نظرات متنوعی هستند، جمع زیادی از مفسرین منظور از نفس مورد اشاره در آیه را روح انسانی و منظور از حافظ را ملائک الهی می­دانند، ولی برخی تفاسیر به یک اعتبار نفس را بر ماسوی الله تعمیم داده­اند و از این جهت، منظور از حافظ را خداوند دانسته­اند و ...

در این پژوهش به تبیین سبک رهبری توانمندساز چرخه دانش در دانشگاه های کشور پرداخته شده است. جامعه آماری تحقیق را اعضای عیات علمی دانشگاه های علامه طباطبایی و پیام نور تشکیل می دهند. روش تحقیق از نظر هدف کاربردی و از حیث شیوه گردآوری داده ها توصیفی- همبستگی است. برای بررسی رابطه بین متغیرها  و مدل معادلات ساختاری از نرم افزار pls استفاده شده است. یافته های تحقیق حاکی از آن است که بین سبک رهبری توا...

اعتباریات از مسائل مهم فلسفه جدید اسلامی و نیز علم اصول است. در فلسفه اسلامی سنتی «اعتباریات» به صورت مستقل مورد بحث قرار نگرفته است؛ تا این که علامه طباطبایی در کتاب «اصول فلسفه و روش رئالیسم» آن را مطرح می کند. در علم اصول هم، صرفاً مجموعه مباحثی پراکنده در این زمینه وجود داشته و تحت عنوان واحدی مطرح نشده است و آن مباحث هم عمق کافی ندارد. در سلسله بحث های «فلسفه علم اصول» بحث اعتباریات را به ص...

در برابر «تقدیرگرایان کلامی»، که معتقدند علم پیشین الاهی با اراده آزاد انسان در تعارض است، «سازگارگرایان» بر این باورند که علم پیشین خداوند با اراده آزاد انسان سازگار است. «علامه طباطبایی» و «ویلیام کریگ» به گروه اخیر تعلق دارند و برای حل این مسئله راه حل ارائه می دهند. در این مقاله به بررسی تطبیقی «نظریه علم میانه»، به منزله راه حل نهایی کریگ و دیدگاه علامه طباطبایی در باب این مسئله، می پردازی...

یکی از سؤال های اساسی در اندیشه پژوهشگران حوزه دین این است که آیا همه پیروان ادیان، اهل نجات هستند یا فقط عده ای خاص به نجات و رستگاری می رسند و مستضعفان ـ که جمعیت پرشماری از انسان ها را تشکیل می دهند ـ چه سرنوشتی در این زمینه خواهند داشت؟ منابع دینی و عالمان دین در این زمینه چه نظریاتی دارند؟ این مقاله به تبیین رابطه استضعاف دینی و نجات با مقایسه دیدگاه علامه طباطبایی و شهید مطهری می پردازد. ...

از آن جایی که انسان، تنها موجودی است که امکان نیل به برترین جایگاه در عالم امکان را دارد؛ از طرفی، وجوه ممتاز انسان از سایر موجودات، ساحت های وجودی اش است که شکل دهنده ی شخصیت او و منشأ سعادت وی تا رسیدن به مرتبه ی جانشینی خداوند هستند، به ویژه ساحت معنوی و بُعد غیر جسمانی او؛ ضروری است که در این مسأله نظر دو حکیم معاصر، علامه طباطبایی و استاد مطهری را جویا شویم. علامه طباطبایی برآن است که ساحت ...

علامه طباطبایی از متفکران بزرگ اسلامی است که با بیان نظریه اعتباریات، تحول بزرگی در حوزه معرفت‌شناسی ایجاد کرد که بر حوزه‌های مختلف علوم انسانی، به‌ویژه فلسفه اجتماعی تأثیر بسزایی گذاشت. ایشان با بحث درباره اعتباریات اجتماعی، به بررسی مفاهیم و مقوله‌هایی پرداخته است که از جمله عناصر مطرح در حوزه فلسفه اجتماعی و بیانگر دیدگاه‌شان درباره مباحث اجتماعی است. از این رو، پرسش بنیادین پژوهش حاضر این ا...

هدف پژوهش حاضر بررسی رابطه بین اعتماد اجتماعی و احساس امنیت در دانشجویان دانشگاه علامه طباطبایی و دانشگاه تهران بوده است. جامعه آماری این مطالعه را تمام دانشجویان پردیس دانشگاه علامه طباطبایی و دانشگاه تهران در سال تحصیلی 93-92 تشکیل داده است. از این جامعه آماری، نمونه ای به تعداد 696 دانشجو، با روش نمونه گیری تصادفی انتخاب شدند. برای سنجش متغیرهای مورد مطالعه از پرسشنامه های اعتماد اجتماعی و ا...