توسعه یافتگی همواره یکی از دغدغه­های جوامع در حال گذار بوده است. این جوامع در شناختن عوامل عقب­ماندگی خویش به دلایل مختلفی متوسل شده­اند. زبان و ادبیات عامیانه یکی از مواردی است که تجلی­گاه لایه­های زیرین شخصیت افراد است و از این دریچه می­توان نگرش­های افراد را نسبت به موضوع توسعه سنجید. برای بررسی نگرش توسعه­ای لرستان از منظر فرهنگی رجوع به ضرب­المثل های لری می­تواند مبنای دقیقی را فراهم آورد....

تحقیق پیش رو، با عنوان «حس گرایی از منظر قرآن کریم» به منظور بررسی علل و انگیزه های حس گرایی و پیامدهای سوء آن فراهم آمده است. روش تحقیق، توصیفی- تحلیلی و ابزار گردآوری به صورت فیش برداری از تفاسیر و روش گردآوری اطلاعات کتابخانه ای است؛ در این تحقیق نظرات مفسران بنام شیعه و سنی درباره آیات قرآنی گردآوری و مورد بررسی قرار گرفته است. از منظر قرآن کریم، حواس ظاهری و باطنی انسان از منابع مهم شناخ...

آراء ملاصدرا و قاضی عبدالجبار معتزلی نسبت به کارکردهای عقل در اخلاق از جهاتی با هم قابل مقایسه است. به طور کلی می-توان سه جهت اشتراک و سه جهت افتراق در اندیشه های ایشان در این زمینه به دست آورد. جهات اشتراک این است که اولاً هر دو قائل به تلازم معرفت و فضیلت هستند؛ ثانیاً مسئولیت اخلاقی را مبتنی بر عقل دانسته اند؛ ثالثاً قائل به وجوه و اعتبارات در باب ارزش های اخلاقی هستند. جهات افتراق هم از این قر...

نوشتار حاضر به بررسی تطبیقی مبانی معرفت شناسی غرب و اسلامی از منظر جان لاک و استاد شهید مرتضی مطهری می پردازد، که هر یک از این دو فیلسوف در حوزه جغرافیایی و زمانی خویش، افرادی تأثیرگذار در حیطه فرهنگ و اندیشه محسوب شده، ومبانی فکری و سیاسی آنان نقشی تعیین کننده در پیشبرد اهداف جامعه آنان داشته است. نویسنده در قالب پنج فصل به دنبال پاسخ مناسبی برای این پرسش اساسی است که: چه نسبتی میان مبانی معرف...

استقراء مسله ای است که از زمان ارسطو تاکنون فیلسوفان درباب آن سخن گفته اند .مشکل اساسی در مساله استقراء این است که چگونه می توان با مشاهده چندمصداق به نظریه یا فرضیه کلی دست یافت.فیلسوفان علم نظرات گوناگون عقل گرایی ،تجربه گرایی،حساب احتمالات و غیره را مطرح کرده اند.شهید صدر در کتاب الاسس المنطقیه للاستقراء ضمن نقد دیدگاه های فیلسوفان غرب به ارائه نظریه نوینی پرداخته است وی در این نظریه ،دلیل ا...

چکیده کانت معروف ترین فیلسوف اخلاق وظیفه گراست که بر انگیزه و نیت فاعل فعل اخلاق تأکید می کند. او با اعلام عدم شناخت نومن هایی مثل اختیار، روح و خدا از جانب عقل نظری آنها را به عرصه عقل عملی می-آورد. در اخلاق از امکان مابعدالبیعه اخلاق صحبت می کند. در کتاب بنیاد مابعدالطبیعه اخلاق به تشریح فلسفه اخلاق خویش همت می گمارد. او معتقد است که اراده نیک منشأ ارزش اخلاقی یک عمل محسوب می شود نه نتایج یک...

روش و شیوه شناخت دین، از پر مناقشه ترین مباحثی است که پس از رحلت پیامبر اسلام (ص) و در دوران غیبت وعدم دسترسی به پیشوایان معصوم علیهم السلام مطرح بوده است، بدین معنی که اگر میان حکم قطعی و مسلم عقل و ظواهر متون دینی تعارض پیش آید چه باید کرد؟ درچنین مواردی، همواره در تقدم عقل یا سهم آن در فهم مفاد وحی - درهر دو عرصه کلام و فقه یعنی اصول و فروع دین - اختلاف نظر و برداشت هایی وجود داشته و دارد. ا...

تفسیرهای گوناگونی از عصر روشنگری وجود دارد که در بسیاری از موارد متناقض است.برخی آن را دوران شکوفایی عقل می دانند و برخی به سیر قهقرایی عقل در این دوران اشاره میکنند.اما قبل از اینکه بخواهیم تفسیری از این دوران ارائه دهیم،باید ابتدا سرنوشت خاص عقل را در این قرن پی گیری نماییم.تعریف جدید از عقل در ابتدای قرن که همه چیز باید به نقادی عقل تن دهند وگرنه مورد تایید قرار نمی گیرند و همچنین عقل باید ص...

در این پژوهش به بررسی ارتباط میان شک گرایی و محافظه کاری در اندیشه ی دیوید هیوم پرداخته ایم. ادعای اصلی نگارنده آن است که شک گرایی هیوم در عرصه ی شناخت شناسی بر نظریات سیاسی او تأثیر گذاشته و آن را به شکل محافظه کاری درآورده است. هیوم در طول تاریخ یکی از شدیدترین انتقادات را نسبت به توان عقل انسانی وارد ساخت. به نظر هیوم بسیاری از مفاهیم نه مبنای عقلانی دارند و نه عقلاً توجیه پذیر هستند. اما ما ...

در حوزه مطالعات فلسفه دین، پرسش از عقلانیت باورهای دینی و معیارهای آن اهمیت ویژه ای دارد. براساس برخی از رویکردهای افراطی، مانند عقل گرایی حداکثری و ایمان گرایی افراطی، پذیرش باورهای دینی از حوزه داوری و سنجش عقلانی بیرون است. ناکارآمدی این دو رویکرد در تبیین عقلانیت باورهای دینی سبب شده است تا معیارهای دیگری برای ترسیم عقلانیت این باورها از سوی اندیشمندان دینی مطرح شود. براساس برخی از نظریات د...