جهان امروز دارای تفاوت‌هایی بسیار با دوران گذشته است. عنصر اصلی تفاوت‌های مربوط را می‌توان در «کیفیت عقلانیت» و «نوع خردورزی» خلاصه کرد. عقلانیت نوین و مدرن، با وجود قابلیت‌ها و توانایی‌ها، کاستی‌هایی نیز دارد که محتاج بازاندیشی‌های گسترده است. از آن‌جا که «مولانا جلال‌الدین محمد بلخی»، دارای دیدگاه‌های بدیع، جامع و انتقادی نسبت به عقلانیت است، در این مقاله با الهام از اندیشه‌ها و افکار بلند و...

فولی با رویکردی متفاوت به معرفت‌شناسی و نفی وجود رابطه‌ی ضروری بین تئوری معرفت و باور موجه، سعی دارد تا نظریه‌ای جامع درباره‌ی عقلانیت ارائه نماید. او طی چند گام و با تکمیل طرحی ابتدایی که برگرفته از مفهوم عقلانیت ارسطویی و هدف‌محور است، طرح جامع خود را در این قالب مطرح می‌سازد: «تصمیم (برنامه، باور، نقشه و فعل) A از جهت X، برای فرد S عقلانی است، اگر برایش عقلانی معرفتی باشد که باور کند A به نح...

جایگاه و منزلت عقلانیت در زندگی اندیشمندان جهان، خصوصا در حیات اجتماعی سیاسی انبیا و امامان معصوم به عنوان انسان های کامل که منصوب از طرف خداوند هستند، حاکی از عمق معرفت آنان در حوزه هستی شناسی، انسان شناسی و معرفت شناسی می باشد، لذا در قرآن و کلام اولیای الهی انجام امور برمبنای عقلانیت مورد توجه قرار گرفته است. از این رو پیامبران و امامان با برخوردار بودن از علم الهی و عصمت توانستند در مسیر ه...

چکیده توسعه سیاسی همواره به عنوان یکی از مهم¬ترین مفاهیمی بوده است که در فرهنگ سیاسی به آن توجه می¬شود و می¬توان گفت که یکی از اولویت¬های هر نظام سیاسی، توسعه سیاسی آن بوده است. بر همین مبنا دستیابی به این هدف پیش شرط¬ها و ضرورت¬های خاصی را می¬طلبد که در این زمینه به عنوان شمشیری دولبه عمل می کند به این معنا که از یک سو نخبگان سیاسی با استفاده از عقلانیت سیاسی به عنوان ابزاری نیرومند، توسعه سی...

سیاست ورزی همواره دارای دو ساحت کلامی و رفتاری است.در ساحت کلامی نظامی پیوسته از شعارها،گفتارها،قوانین و تبلیغات به چشم می خورد که سیاستهای اعلانی را شکل می دهد.در بعد رفتاری اما سیاستمدار با نظامی متشکل از کنشهای فیزیکی ،موانع عینی و محدودیتهای ساختاری روبرو می باشد.به صورت طبیعی و لاجرم هموراه عمل ورزی عین نظر ورزی نیست.اما مسئله این پژوهش آنجا آغاز می شود که سیاست در ساحت اعلانی و اعمالی در ...

با تسامح می توان گفت در جهان امروز، پدیدة سیاسی تروریسم به عنوان عامل محرکة تحولات سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و ... ، جایگزین پدیده های سیاسی شناخته شده مثل انقلابات، جنگ ها (جنگ های تمام عیار دو یا چند واحد سیاسی با هویت مشخص در قالب دولت های ملی)، کودتاها، شورش ها و ... شده است و زندگی سیاسی در سطوح مختلف آن (گروه های سیاسی زیر ملی، و ملی و بین المللی) را به چالش کشیده است. در این مقاله کوشش می ...

نسبت میان دین و عقلانیت هم در عالم اسلام و هم در خارج از جهان اسلام همواره به صورت مساله جلوه گر بوده است. اندیشمندان مسلمان با رویکرد های مختلف فکری در صدد تبیین این نسبت قرار گرفته اند. صدرالمتالهین شیرازی یکی از این اندیشمندان است که ضمن آشنایی با منابع اساسی دین یعنی قرآن و حدیث و اشتغال به تفسیر قرآن کریم و شرح اصول کافی و تسلط فراوانش به مدارس کلامی، عرفان و مشرب مشائی و اشراقی فیلسوفان و...

یکی از نظریه های متداول دربارة عقلانیت علم، عقلانیت به مثابة مبناگرایی است که بنابر آن، عقلانیت یک نظریة علمی و مبتنی بر داده های حسی است که آن نظریه بر آن اساس بنا شده است. اما داده های حسی قطعی و یقینی موضوعی است که مناقشات فراوانی را درپی داشته است. در این مقاله، با تمسک به آرای ویتگنشتاین درباب «یقین»، تلقی نوینی از یقینیات یک نظریۀ علمی ارائه می شود که، بنابر آن، هر نظریة علمی دارای دوگونه...