عبدالله­ بن­ مسعود از شخصیّت­های به نام تاریخ صدر اسلام، قاری و دارای مصحف است که ارزیابی شخصیّت او از آن رو دارای اهمیّت است که مکاتب اسلامی از نظر آشنایی وی با علوم قرآن و حدیث، قرائت و تفسیر، بیشتر زبان به تأییدش گشوده­اند. عملکرد او قبل از شهادت پیامبر(صلی الله علیه وآله) با عنوان شاگرد مکتب وحی و بعد از فقدان ایشان به عنوان مدافعِ اسلام اصیل قابل تأمل است.  ابن­ مسعود از جمله صحابه­ای است که د...

چکیدهلزوم پوشش و حجاب بر اساس آیات قرآن و روایات ، امری قطعی و تردید ناپذیر است ولی شناخت حدود حجاب به عنوان یکی از احکام الهی که در سلامت یا انحراف افراد جامعه نقش مهمی دارد ، اهمیت زیادی دارد.در قرون جدید بواسطه طرح برخی دیدگاههای غرب گرایانه مبتنی بر مکاتب نوظهور، پیرامون حجاب و حدود آن شک و تردیدهای متعددی مطرح شده است از جمله اینکه: حجاب کنونی، حجاب مورد نظر خداوند در قرآن و مر...

یکی از ادله‌ای که در اثبات عدالت یک یک صحابه به اصطلاح معروفش مورد استناد قرار گرفته است، آیاتی از قرآن کریم است. مقاله حاضر این آیات را برای روشن کردن نحوه استدلال و اندازه دلالت‌شان مورد بحث و بررسی قرار داده است. نتایج بحث حاکی از آن است که عنوان صحابی به معنای اصطلاحی، حقیقت متشرعه است و در دوره‌های بعد در میان مسلمانان پیدا شده است. لذا قرآن کریم واژه صحابی به معنای گفته شده را نمی‌شناسد، ...

در غزوه تبوک ـ بر خلاف دیگر غزوات ـ میزان مشارکت فعال مسلمانان کاهش یافته بود و سستی آنان در جهاد، باعث تاخیر در تدارک سپاه و حرکت به سوی میدان نبرد شده بود. عده­ای از صحابه با کارشکنی، عذر خواهی و بهانه آوردن درصدد بودند حضور نیافتن در جنگ را توجیه کنند. خداوند در سوره توبه در واکنش به این وضع، با افشای نیت­های این گروه­ها، دلایل حقیقی مشارکت نکردن آنان را بیان کرد. بر اساس آیات سوره توبه، گرو...

عائشه همسر پیامبر اکرم (ص) به‌واسطۀ زندگی درازمدت با پیامبر (ص)، نفوذ فراوان در میان صحابه و ملاقات بسیاری از تابعین با وی، در شمار مُکثِرین در حدیث شناخته می‌شود. او افزون بر روایتگری، در حوزۀ فهم و نقد حدیث نیز ایفای نقش می‌کرد؛ تا بدانجا که در شمار یکی از ناقدان جدی روایات قرار گرفت. عائشه که خود را یکی از آگاه‌‌ترین‌ها به سنت پیامبر (ص) معرفی می‌کرد، به آسیب‌شناسی روایات نیز می‌پرداخت. بخشی ا...

دانشمندان مسلمان، برای دانش «تفسیر قرآن » رتبه نخستین اهمیت را ذکر می‌کنند چرا که موضوع این علم قران کریم است و دیگر علوم اسلامی همچون کلام، فقه، حدیث و اخلاق به آن وابسته‌اند. لازمه این ویژگی آنست که دانش تفسیر چنانکه در عرصه‌های مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرد، به موازات آن نیاز به آسیب‌شناسی مضاعف دارد. یکی از جنبه‌های آسیب شناسی و آسیب پذیری تفسیر، روش استفاده از «ادبیات معیار» است که در شن...