لوکاچ فیلسوف، نظریه‌پرداز و منتقد ادبی برجسته دوران معاصر در آثار خود به تفصیل به صورت‌های گوناگون ادبی پرداخته و ویژگی‌ها و ساز و کارهای آن‌ها را بیان نموده است؛ به همین جهت لوکاچ را می‌توان فیلسوف و نظریه‌پرداز صورت‌های ادبی دانست. حماسه و رمان دو صورت ادبی مورد مطالعه وی است که در آثار خود از آن‌ها بحث نموده و ویژگی‌ها و بنیان‌های شکل‌گیری آن‌ها را بیان کرده است. یکی از مفا...

دین و دیکتاتوری حجت الاسلام محمد سروش محلاتی 1 1- استاد حوزه علمیه قم و عضو هیأت علمی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه مقدمه متفکرانی که به فکر چاره اندیشی برای نجات جوامع بشری از استبداد و دیکتاتوری افتاده و درصدد ارائه راهکارهایی برای مهار قدرت و کنترل حکمرانان برآمده‏ اند، نقطه عزیمت خویش را «خطاکاری بشر» قرار داده‏اند. در نزد آنان خطا و اشتباه هم زاد بشر بوده و پیوسته او را همراهی می‏کند و هنگامی...

       نهج‌البلاغه امام علی (ع) از غنی‌ترین و اصیل‌ترین متون دینی و منابع اسلامی، گنجینه‌ی معارف حکومت‌داری و خط‌مشی گذاری را در اختیار بشریت گذارده است. علم خط‌مشی گذاری مبنا و پیشران اصلی امر حکمروایی مدبرانه و اداره امور جامعه می‌باشد. نقطه عزیمت این نوشتار به محیط ارزشیابی خط‌مشی و اکتشاف دلالت‌های دینی و تطبیق و انکشاف محتوای آن با تکیه‌بر منظومه فکری و اندیشه‌ای امیرالمؤمنین (ع) قرار داده...

خراسان در فاصله نیم قرن حاکمیت طاهریان با آرامش نسبی همراه بود. سقوط این حکومت و تصرف نیشابور توسط یعقوب چندین دهه شهرهای خراسان را دچار ناامنی و آشوب ساخت. ظهور مدعیان جدید که هر یک خود را نایبان حکومت طاهری معرفی می­نمودند تنها برای کسب قدرت و به میراث بردن حکومت طاهریان بود. احمد بن عبدالله خجستانی از جمله سرداران آخرین امیر طاهری بود که به خدمت یعقوب پیوست و با عزیمت یعقوب به سیستان خود را ...

این مقاله به روش تطبیقی به بررسی ویژگی­های اجتماعی، کنش­های معنادار فاعلان جمعی، درون مایه­های اجتماعی تکرارشونده، شناخت جایگاه طبقاتی نویسنده و بازتاب آن بر پیرنگ و شخصیت­های رمان، ارتباط و تناظر میان ساختار ادبی و ساختار اجتماعی ­در رمان های دانشور پرداخته است. دانشور دو نوع زندگی را از دو طبقه­ی مختلف تجربه­کرده­است، اما همواره با تحصیل‌کردگان، روشنفکران و بزرگان علم و ادب هم­نشین بوده است، ...

چکیده دو الگوی حکومتی مردم‌سالاری‌دینی (در قالب جمهوری اسلامی) و دموکراسی مشورتی، الگوهایی تازه مطرح شده در ساحت اندیشه و عمل سیاسی به شمار می‌روند؛ اگرچه ریشه‌ها و پیشینة‌ آنها کهن است. بررسی مقایسه‌ای به عنوان رویکردی باسابقه در علوم اجتماعی هنگامی‌که میان دو نظریه به کار گرفته می‌شود، می‌تواند سبب گشوده شدن گره‌های نظری و ابهام‌های مفهومی آن نظریه‌ها و دست‌مایة بسط کمی و کیفی آنها به شیوه‌...

چرایی لازم الاتّباع بودن اعمال حقوقی، چالش بنیادینی است که در حقوق انگلستان تحت عنوان «نظریه قرارداد ها» مورد بحث قرار می­ گیرد. پرسش اصلی این نظریه آن است که چه امری موجب عزیمت امر اعتباری از دنیای اخلاق به حقوق می ­شود؟ پاسخ ابتدایی این پرسش را می ­توان در نظریه «آزادی اراده» و قدرت خلّاق اراده دید. چالش فوق در حقوق ایران و فقه امامیّه نیز قابل طرح است؛ به ویژه آن که در هر دو نظام مذکور، وفای به...

آغاز تفسیر از جمله مباحث مهمی است که در تاریخ تفسیر بدان توجه شده‌است. خاورپژوهان هم توجه ویژه‌ای به این مسئله دارند. قسمتی از مقالة «تفسیر در دوران صدر اسلام و سده‌های میانه» اثر ژیلیو، خاورپژوه معاصر، دربارة آغاز تفسیر و اعتبارسنجی آن است. در این اثر، ژیلیو پیشینة تفسیر روایی دورة نخستین را به طور ویژه بررسی کرده‌است. از دیدگاه او، دوران نخستین تفسیر روایی به صورت شفاهی و مکتوب عبارتند از: 1ـ...

عدم­توجّه به مقیاس مکانی مورد استفاده در درک فرآیندهای زیست‌محیطی منجر به اخذ تصمیمات نادرست و ناکارآمدی قوانین و مقررّاتِ وضع­شده و در نهایت سوء مصرف نهادی در این بخش می­شود. یکی از نقاط عزیمت چنین سوء مصرفی، اتّصاف ویژگی‌های مکانی و وابستگی درونی مفاهیم محیط­زیستی با مقیاس است. این پژوهش با تمرکز بر تحلیل محتوای کیفی و رهیافت نهادگرایی و استفاده از منطق نسبت­ها و محمول­ها اقدام به بررسی درک ق...

نظریه کنش ارتباطی هابرماس که ناظر بر شکل گیری فضای عمومی است به صورت یک وضعیت ایده‌آل در توسعه سیاسی در نظر گرفته می‌شود. شکل گیری وضعیت ایده آل گفت‌و‌گو و به هم خوردن نظم سیاسی پیشین ناشی از کنش ارتباطی سنتی بستری است که می‌تواند بر شاخص‌های توسعه سیاسی در جوامع، یعنی نقش جامعه در ساخت قدرت سیاسی، مشارکت اجتماعی و آزادی‌های فردی تأثیرگذار باشد. در این رابطه توسعه فضای مجازی مثابه ساختار ارتباط...