نظریة فلسفی- عرفانی، «تعین اول» نظریه‌ای کلان دربارۀ لحظۀ «پدیداری و ظهور وجود» و چگونگی شکل‌گیری صدور کثرات از واحد بسیط است. این مسئله از مباحث بنیادی و البته از دشوارترین مسائل در «عرفان اسلامی» است. ابن‏عربی پدر عرفان نظری در جهان اسلام شناخته شده و در این میان اندیشة وحدت وجود او که پایة اصلی فکر و دستگاه عرفانی اوست، در پرتو نظریۀ تعین اول سامان یافته است. بررسی این مسئله که ابن‏عربی چگون...

تفسیر عرفانی، گرایشی ویژه از تفسیر قرآن است که براساس آموزه‌های عرفانی وذوقی ومبانی سیر وسلوک ویژه‌ای- که از طریق کشف وشهود باطن به دست می‌آید-استوار است واز این راه مفسّر به بیان بطون و لایه‌های پنهان آیات می‌پردازد. از نگاهی دیگر، تفسیر عرفانی، نوعی تأویل است. گرایش ونگرش عرفانی امام خمینی(ره) در تأویل قرآن بر یک اصل بسیار مهم استوار است و آن تطابق کتاب تدوین الهی با کتاب تکوین است. از نگاه ای...

این رساله مشتمل بر دو بخش است: بخش تحقیق و بخش ترجمه. بخش تحقیق در سه فصل سیری اجمالی در کتاب ، نگاهی گذرا به کارنامه علمی ویلیام چیتک و حقیقت تصوف فراهم آمده است. در فصل حقیقت تصوف براساس برخی نکات کلیدی کتاب که تقریبا بر تمام فصول کتاب سایه افکنده است، مطالبی درخور ارائه شده و با آرا امام دراین زمینه ها مقایسه شده است . عناوین کلی این فصل عبارتند از: حقیقت تصوف، مقام احسان، عشق و صوفی نمایان ...

یوگا از ریشه یوج معادل فارسی یوغ به معنای پیوستن، مهارکردن و جفت کردن است. این آیین بر پایه‌های فلسفه سانک‌هیا بنا شده، با این تفاوت که یوگا خداباور است. پتانجالی- حکیم بزرگ هند- مؤسس یوگا بوده که کتاب «یوگاسوترا» تألیف سده‌های چهارم و یا پنجم پیش از میلاد، منسوب به او بوده و یوگا را توقف نوسان‌های فعالیت ذهنی تعریف می‌کند. یوگا نه یک نظام فلسفی، نه یک سامانه جامع عرفانی و نه یک دین اس...

خواجه یوسف همدانی از مشایخ نسبتاً گمنام عرفان در قرن‌های پنجم و ششم هجری است و تنها اثر باقی‌مانده از وی کتاب رتبه ‌الحیات است. خواجه یوسف، این کتاب را بر پایۀ پرسش و پاسخ تنظیم کرده ‌است. وی در این کتاب پس از طرح پرسش‌هایی از مخاطبی فرضی، با زبانی ساده، بر اساس آموزه‌های عرفانی، به پاسخگویی می‌پردازد. متن این کتاب، به شعر بسیار نزدیک شده است. بی‌تردید علاوه بر عنصر عاطفه که در آن به‌وضوح قا...

     هدف مقالۀ حاضر، بررسی وجوه اشتراک و افتراق میان شرح شطحیّات روزبهان بقلی شیرازی و جواهرالاسرار شیخ آذری اسفراینی است. نتایج به دست آمده حاکی است که مؤلفان مذکور با آسیب­شناسی عرفان و تصوف از سویی به نقد، و از دیگر سو به دفاع از شطّاحان همت گمارده­اند. فارسی بودن زبان هر دو کتاب، نگاه توأم با تکریمِ مؤلفان به مشایخِ عرفان و تصوف، شرح حروف مقطّعه و کلام شِبه­شطح حضرت رسول (ص) و شطحیّات مشایخ صوفیه،...

در این پژوهش،دیدگاه‌های عرفانی و صوفیانه رشید الدین ابوالفضل میبدی درباره آیات مرتبط با «مرگ» در کتاب کشف الاسرار بررسی و تحلیل می‌شود. مرگ،این پیشامد گریزناپذیر و پراهمیت، پدیده­ای است که به انحای گوناگون در قرآن کریم از آن سخن رفته است. میبدی، آنگونه که شیوه غالب او است، در نوبت سوم کتاب خویش، به تأویل آیات می‌پردازد. تأویلات او عمدتاً به دو شیوۀ تطبیقی و ذوقی صورت می‌گیرد که بخش عمده آن به شک...