نظامی شاعر قرن ششم در گنجه، زادگاه خویش زیسته و پنج گنج خود را در همان جا به شعر درآورده است. خسرو و شیرین یکی از مثنویهای پنجگانه ی اوست که شامل 6500 بیت است و در بحر هزج مسدس مقصور یا محذوف سروده شده است. در ادب فارسی باید منظومه ی خسرو و شیرین نظامی را در اوج قله ادب غنایی قرار داد که پس از اینکه نظامی آن را سرود مورد تقلید و نظیره گویی های بسیاری قرار گرفت از آن جمله منظومه ی شیرین و خسرو ا...

در دوره ی بازگشتِ ادبی ؛ گروهی از شاعران ، از ابتذالی که در سبک هندی به وجود آمده بود روی گردان شدندو به منظوراحیای زبان وشعرپارسی که به زعم آنان و بسیاری ازسخنوران به انحطاط و رکود گراییده بود؛ اشعار خویش را به سبک قدما و به ویژه شاعران شاخص سبک خراسانی وعراقی سرودند .در این جرگه، آذربیگدلی که ازشاعران برجسته ی این دوره ی ادبی است در سرودن غزلیّات خویش از شیوه ی شاعران سبک عراقی و به طور اخصّ ازش...

استلحاق زیاد بن عبید به ابوسفیان در تاریخ اسلام مشهور است. شهرت این موضوعشاید بیش از آن که معلول عدم مشروعیت آن باشد، به سبب شهرت شخص زیاد بهعنوان یکی از چهار داهی عرب و یکی از سه شخصیت مؤثر در تحکیم پایه هایحکومت اموی با کمک معاویه است. آرزوی دست یابی زیاد به خلافت - که البتهمحقق نگشت- تنها در گرو پذیرش استلحاق و پیوند نسبی با معاویه بو د . وی بارسمیت یافتن استلحاق به ابوسفیا ن ، خود را برادر ...

ابن سینا از طریق گوناگون جهت اثبات ذات حق استفاده نموده است. یکی از آن روشها برهان مشهور امکان و وجوب می باشد که مبتنی بر تحلیل امکان ذاتی ماهیات است و در آن سه فرض واجب، ممتنع و ممکن متصور است. اما شیخ برهان دیگری نیز بنام برهان وجود دارد که در آن مقسم، موجود است. به این معنا که می گوییم در این عالم موجود هست. حال یا این موجود مصداقی دارد که واجب باشد فثبت المطلوب. و یا مصداقش همه ممکن هستند و...

((اصل علیت)) به عنوان یکی از مبادی مهم در تفکر فلسفی، همواره مورد بحث فلاسفه و دیگر متفکران بوده است. برخی حاکمیت این اصل را در کل نظام هستی، و یا در عالم مادی انکار نموده اند. لکن اکثر فلاسفه اهمیت آن را گوشزد کرده و به استدلال پیرامون آن پرداخته اند. امانوئل کانت-فیلسوف عقل گرای آلمان-و ابن سینا-فیلسوف مشائی در جهان اسلام-به نحوی قائل به ((علیت)) بوده اند. در تحقیق حاضر، نخست نظریه علیت از دی...

یکی از بحث های مربوط به پیدایش جریان غلوّ این است که غالیان در عصر خلافت امام علی علیه السلام پدید آمدند. در این باره روایتی مشهور اما فاقد سند قابل اعتنا، حکایت از آن دارد که امام در برخورد با این جماعت، ابتدا آنان را توبه داده و وقتی دعوت به توبه را نپذیرفتند، همه را در آتش سوزاند! آنچه در این مقاله آمده است بررسی سندی و متنی روایاتی است که در این باره نقل شده است. در این مقاله نشان داده شده ک...

جایگاه راهبردی معروف و منکر در کلام سیاسیِ معتزله به گونه‌ای که امامت ذیل آن قرار می‌گیرد و تأثیرات ژرفی بر تاریخ سیاسی این گروه گذاشته است. مقاله حاضر با بهره‌گیری از چارچوب نظری مبتنیِ بر گونه‌شناسی مبارزة مثبت، منفی و مشارکت در قدرت، این تأثیر را کاویده است و در پاسخ به این پرسش که جایگاه و سطوح تأثیرگذاری معروف و منکر در تاریخ معتزله چیست، فرضیه خود را مبنی بر ظرفیت و گستردگی اصل پنجم معت...

بررسی آثار ادبی به صورت تطبیقی اگرچه بیشتر یادآور آثار ادبی در زبان های متفاوت است ، ولی می تواند درمیان آثار ادبی موجود در یک زبان نیز مورد توجه قرار گیرد. پژوهش حاضر با عنوان تاثیر غزلیات سعدی و خواجو بر غزلیات حافظ با دیدگاه دوم یعنی تاثیر پذیری شعر حافظ ازسعدی و خواجو به انجام رسیده است. این پژوهش با توجه به همانندی ها وتاثیر پذیری های حافظ از دو شاعر پیش از خود در پنج فصل مطرح شده است ؛ ...

چکیده با اینکه فلسفه¬ی ملاصدرا به عنوان یک سیستم فلسفی با روشی نوین شناخته می¬شود، با این حال او به "التقاط" متهم است. یکی از دلایل این اتهام را، عدم ذکر منابع مستفاد در اسفار اربعه دانسته¬اند. رساله¬ی حاضر در پی آن است تا با ذکر مستندات مشائی جلد یک اسفار، فراروی¬های وی در این اثر را تبیین نماید. او در جلد یک اسفار با ارائه¬ی راه حل¬های جدید برای تحلیل دقیق¬تر مسائل فلسفی، ارائه¬ی تقریری نو ا...