این نوشتار به بررسی نسبت بین دو حوزه مهم اندیشه سیاسی اسلام، یعنی کلام سیاسی و فلسفه سیاسی می پردازد. بر خلاف تصور برخی که فلسفه سیاسی اسلام را به کلام سیاسی تقلیل می دهند، این دو حوزه از هم مستقل و متمایز بوده و به رغم برخی تشابهات، به لحاظ روش، موضوع و مسائل متفاوت هستند. فلسفه سیاسی در دوره اسلامی رشته علمی متمایزی را در خانواده علوم فلسفی تشکیل می داده است، اما مباحث کلام سیاسی در درون مباح...

افزایش چشمگیر تعداد سالن‌های نمایش در طی دهۀ اخیر موجب ایجاد تغییرات بنیادی در فرایند تولید و مصرف تئاتر در شهر تهران شده است. دگرگونی‌هایی که بر عاملان مختلف، از گروه‌های تولیدی و سالن‌داران گرفته تا تماشاگران، تأثیر گذاشته است. پژوهش حاضر با استفاده از مفاهیم نظری جامعه‌شناسی بوردیو و با درنظرگرفتن اهمیت میدان دانشگاه در شکل‌گیری سرمایۀ فرهنگی و تثبیت سلیقۀ مشروع، علل و معانی این تغییرات را ب...

هدف اصلی مقالۀ حاضر بررسی تحول گفتمان مجمع روحانیون مبارز است که یکی ازگفتمانهای سیاسی مؤثر پس از انقلاب اسلامی بهشمار میرود. برای تحقق این هدف،لازم بود ویژگیهای گفتمان مجمع روحانیون مبارز را مطالعه و نوع و میزان تحول اینگفتمان را در دولتهای جنگ، سازندگی و اصلاحات و دولت فعلی مشخص کنیم.برای این بررسی از نظریۀ گفتمان لاکلا و موفه، به عنوان چهارچوب مفهومی، و از روشتح...

دانشجویان تئاتر در «میدان تحصیلی دانشگاهی» غالباً از عادات و سلایق مشترک برخوردارند، که گاه منجر به بروز کنش‌های متعدد در آن‌ها می‌شود. امید نظام آموزشی آن است که این کنش‌ها در راستای مشروعیت بخشی هرچه بیشتر به خود، رشته دانشگاهی (تئاتر) و دانشکده تئاتری صورت پذیرد (کنش مثبت). این مشروعیت بخشی، «سرمایه‌ی فرهنگی» و تحصیلی عظیمی را به وجود می‌آورد که درنهایت ساختمان قدرت نمادین دانشگاه و دانشجویان...

زمینه و هدف: پرستاران همراهان را مهم­ترین منابع اعمال خشونت محل­کار علیه خود می­دانند. در متون قبلی پژوهشی یافت نشد که ماهیت خشونت محل­کار علیه پرستاران را از دیدگاه همراهان مورد بررسی قرار داده باشد. لذا، هدف این مطالعه تعیین درک همراهان از ماهیت خشونت محل­کار علیه پرستاران بود. روش بررسی: در این مطالعه توصیفی 376 نفر از همراهان در مراکز آموزشی تبریز با روش تصادفی ساده در مطالعه شرکت داده شدند...

در مقاله حاضر، نظر بر آن است که انسان در دیدگاه اسلامع به‌طور اساسی بر حسب مفهوم عاملیت، قابل صورت بندی است. عمل و عاملیت آدمی در این دیدگاه، مبتنی بر سه پایه اصلی است که از آنها به ‌عنوان مبانی شناختی، گرایشی و ارادی سخن می‌رود. دیدگاه عاملیت با این توضیح، به منزله سخت هسته‌ای است که باید در هر گونه نظریه پردازی روان شناختی، جامعه شناختی و نظیر آن، مورد اعتنای اساسی قرار گیرد. البته، سخن گفتن ...

ازجمله سؤال های مهمی که در جامعه شناسی سیاسی و به ویژه در بحث تکوین و تغییر نگرش های سیاسی همواره وجود داشته، نوع نگرش سیاسی مردم و تحلیل جامعه شناختی منشأ و عوامل مؤثر بر این نگرش ها بوده است. این پژوهش با هدف تعیین توزیع اجتماعی نگرش های سیاسی نوگرا و سنت گرا در شهر یزد انجام شده است. روش تحقیق، پیمایشی بوده و داده ها با استفاده از ابزار پرسشنامه محقق ساخته جمع آوری گردید. جامعه آماری پژوهش، ...

دانش سیاسی در تاریخ و جهان اسلام و ایران ‘ از حیث روند زما نی ‘ دو سیر کلی را از ابتدا تا کنون طی نموده است: یکی سیر حیات تفکر سیاسی‘ در طول قرون اولیه و میانی یعنی تا اواخر قرن هشتم هجری. دیگری سیر تجدید حیات تفکر سیاسی مربوط به قرون متأخر و زمان معاصر. هر یک از این دو سیر‘ دارای چند مرحلة اصلی هستند. اندیشه و دانش سیاسی در دوران شکوفایی خویش بویژه طی قرون میانی‘ از حیث گسترده و عمق ‘ به چها ر...

در این مقاله نظارت و کنترل اجتماعی در اسلام بعنوان یکی از فرایندهای مهم در جلوگیری از کجروی های و نابهنجاری، با توجه به جهان اجتماعی مورد نظر اسلام که عبارتند از جهان رودرو، جهان معاصرین، جهان اسلاف، جهان غیر مادی، باز تعریف شده است. در این مقاله با بهره گیری از منابع اسلامی(قرآن و حدیث) قلمروهای چهارگانه بخصوص قلمرو غیرمحسوس در جامعه اسلامی ترسیم شده است. بر اساس تعریفی که از جهان های اجتماعی ...

مقدمه در پژوهش پیش رو روند شکل گیری و توسعه ی قیام صاحب الزنج در مناطق ساحلی و جزیره ای خلیج فارس، علل و پیامدهای این قیام در منطقه، مورد بررسی قرار می گیرد. این قیام که در قرن سوم هجری رخ داد، یکی از گسترده ترین قیام های مردمی علیه خلافت عباسی، ازحیث دوام، استمرار، کثرت تلفات، وسعت قلمرو و نتایج سیاسی حاصل از آن به شمار می رود. رهبر این قیام، علی بن محمد معروف به صاحب الزنج، توانست با تبلیغات...