بررسی و تحقیق در مفهوم و جایگاه خیال در عرفان اسلامی مستلزم شناخت اولیه و تفکیک این اصطلاح در نظر و آرای حکما و عرفای بزرگ اسلامی براساس نوع شناخت آنها مورد نظر بوده است ، برخی از عرفا ،عالم خیال را حد واسط بین دو دنیای محسوس و دنیای غیر ماده تصور کرده اند و برخی دیگر چون حکمای مشایی اشاراتی هر چند کو چک بر و ضوح عالم خیال در اندیشه خود نداشته اند ، در فلسفه اشراق و نظرات شیخ بزرگ سهروردی به...

چکیده این جستار ذیل پرسش از مفهوم خلاقیت در معماری به بررسی مفهوم خلاقیت انسان و خلاقیت هنری در حکمت متعالیه پرداخته است. در این راستا، بحث خلافت الهی انسان، وجود ذهنی، تعریف صدرایی از نفس انسان، تناظر مراتب ادراکی او با مراتب عالم، نظریه های ادارکی انسان و جایگاه و نقش عقل و خیال، و مبحث کشف و الهام بررسی گردیدند. بر مبنای این مطالعه، خلاقیت انسان با الهام از حکمت متعالیه در نسبت با مظهریت خلق...

پل های تاریخی ایران، همچون دیگر مصنوعات جوامع سنتی، علاوه بر کارکردی که دارند، مکانی برای تبلور و انتقال مفاهیم نهفته در جهان بینی پدیدآورندگان آن به شمار می آیند. هنر ایران ساحت ظاهر عناصر متعالی نهفته در باور اسلامی- ایرانی را شکل داده  و صورتی زمینی برای درک آن آفریده است. همچنین به واسطه آن که همه عالم را محضر الهی  می شمارد، این تجلی عالم کون و مثال به بناهای مذهبی محدود نشده و از منظر هنر...

در میان تزئینات هنر و معماری ایران، نقش خورشید از فراوان‌ترین نمونه‌هاست. در آثار قدیم هنر ایران به‌صورت چلیپا ظاهر می‌شده و در آثار دوران اسلامی به شکل شمسه؛ هر دو این‌ها به‌عنوان نقش‌های کانونی تزئینات، به کار نمادسازی و معنابخشی به آثار هنری و معماری فضا می‌پرداختند. شمسه به دست مسلمانان به سرزمین‌های شرق و غرب عالم که در تسلط آن‌ها بود منتقل شد و کم‌کم به‌عنوان نماد مسلمانان و حتی نماد اسلا...

فرشتگان و عالم غیب در معرفت شناسی ادیان الهی بسیار حائز اهمیت بوده است به ویژه در تمدن ایرانی ـ اسلامی و به خصوص در هنر نگارگری جایگاه مهمی را به خود اختصاص داده اند. این موجودات سماوی ذهن بشر را از دیرباز به خود معطوف داشته اند و از این رو در آثار هنری به شیوه های گوناگونی تجلی یافته اند. هدف این تحقیق نیز بررسی و شناخت فرشتگان بر مبنای آرای سهروردی و در هنر نگارگری ایرانی، با اتخاذ رویکرد شما...

هنر آینه کاری از هنرهای سنتی ایران است که عمدتاً در تزیینات داخلی بناهای تاریخی به ویژه اماکن مذهبی کاربرد دارد؛ بهره گیری از این هنر همواره در راستای تحقق بخشیدن به کیفیت معنوی بنا و تجسم عالم مثال دراندیشه عرفا و هنرمندان ایرانی صورت گرفته است؛ همچنین کیفیت زیبایی شناختی که در این هنر نهفته است زمینه رشد و گسترش گونه های مختلف تصویری را فراهم کرده؛ تا جایی که رخدادها و سبک های نقاشی نوین به وی...

پیوند هنر و اندیشه در طول تاریخ، پیوندی دوسویه بوده است که هم اندیشه و هم هنر را متاثر کرده است. در دوران معاصر نیز هنرهای جدید مانند عکاسی و سینما، از این قاعده مستثنا نیستند و پژوهش در زمینه شیوه های تعامل این هنرها با عالم اندیشه می تواند به چشم اندازهای نوینی در این ارتباط رهنمون شود. اندیشه سیاسی، اندیشه ای است که با تامل در بحران ها و مشکلات موجود جامعه، و با اتکا به مبانی معرفتی و فهمی...

چکیده: نگاره ی معراج، شاهکار سلطان محمد نقاش، هنرمند قرن دهم هجری، یکی از نمونه های هنری فاخر از نگارگری ایرانی است که روایت معراج رسول اکرم(ص) را با زبانی رمزی و نمادین به تصویر کشیده است. هدف از این رساله خوانش حکمی - عرفانی نور، در نگاره ی معراج است. از آنجا که مطالعات نظری در حوزه ی هنر رسالت عمده ی رمزگشایی و خوانش آثار هنری فاخر را در راستای فهم آنها به عهده گرفته تا راهگشای ادامه ی این...

در فایل اصل مقاله موجود است.