حکمت اسلامی با همۀ تنوعاتش گونه ای از مفهومی کردنِ دریافت متفکران اسلامی از عالم و آدم است. این سنت به مثابة یک مشرب فکری در کنار سایر مشارب فکری در برخی از سرزمین های اسلامی، به خصوص ایران، پدید آمده و بسط پیدا کرده است. این سنت از آغاز رویارویی کشورهای اسلامی با عالم جدید، از طریق برخی از نمایندگانش با مسائل تفکر جدید درآویخته است. بر اساس همین تجارب و افق هایی که برای آیندة فرهنگ معاصر قابل ت...

نظریة عالم مثال نظریه ای هستی شناختی است که عمدتاً در فلسفه، کلام، و به ویژه عرفان کارایی دارد. عالم خیال نیز عالمی است که انسان در ارتباط با عالم مثال به آن دست می یابد. امروزه کارایی های جدیدی برای این عوالم در فلسفة دین، روان شناسی، فلسفة ذهن، هنر، و ادبیات نیز تعریف شده که اهمیت بسیاری است. نوع نگرش فرهنگ غرب به عوالم ماورا، ازجمله مثال و خیال، دچار آفاتی است که اگر بدان توجه نکنیم، می تواند...

  حکمت اسلامی با همۀ تنوعاتش گونه‌ای از مفهومی‌کردنِ دریافت متفکران اسلامی از عالم و آدم است. این سنت به‌مثابة یک مشرب فکری در کنار سایر مشارب فکری در برخی از سرزمین‌های اسلامی، به‌خصوص ایران، پدید آمده و بسط پیدا کرده است. این سنت از آغازِ رویارویی کشورهای اسلامی با عالم جدید، از‌طریق برخی از نمایندگانش با مسائل تفکر جدید درآویخته است. بر‌اساس همین تجارب و افق‌هایی که برای آیندة فرهنگ معاصر قابل...

الف. موضوع و هدف رساله: علم ذاتا موضوعی خنثی نیست زیرا آن در صورتی دارای هویت است که در عالم به عنوان فاعل شناسایی قرار داشته باشد، یعنی وحدت و پیوستگی علم و عالم یک امر ذاتی و اولیه می باشد. از این رو علم بدون عالم وجود ندارد. با این ملاحظه هم علم سکولار امکان پذیر است و هم علم دینی، که بستگی به زمینه ها و عوامل گوناگونی دارد. لذا مسأله امکان علم دینی می تواند دارای اهمیت خاصی بوده و یکی از پ...

بررسی و تحقیق در مفهوم و جایگاه خیال در عرفان اسلامی مستلزم شناخت اولیه و تفکیک این اصطلاح در نظر و آرای حکما و عرفای بزرگ اسلامی براساس نوع شناخت آنها مورد نظر بوده است ، برخی از عرفا ،عالم خیال را حد واسط بین دو دنیای محسوس و دنیای غیر ماده تصور کرده اند و برخی دیگر چون حکمای مشایی اشاراتی هر چند کو چک بر و ضوح عالم خیال در اندیشه خود نداشته اند ، در فلسفه اشراق و نظرات شیخ بزرگ سهروردی به...

در اندیشۀ موسوم به سنت گرا-بر مدار قرائتی که دکتر نصر ارائه کرده است- تفکیک میان سه نوع هنر ضروری است. بر اساس این نگاه: الف) هنر مقدّس دارای منشأ وحیانی بوده و از جانب خداوند و به واسطه فرشتگان، قدیسان و پیشوایان مذهبیِ شناخته شده بر انسان نازل شده تا نشانه ای بر امر قدسی، که همان ملکوت الهی است، باشد. ب) در هنر سنتّی، نشانه هایی از مضامین، تعالیم و روح امر قدسی وجود دارد؛ اما این هنر مستقیما از ...

در فایل اصل مقاله موجود است.

در اندیشه فلاسفه و عرفاء مسلمان ، عوالم وجود در محاذات یکدیگر چینش یافته اند و همه ی حقایق مندرج در عالم تشریع با حقایق تکوینی انطباق دارد .در این رساله سعی می شود با توجه به مبانی فلسفی و عرفانی همه ی ابعاد این مسأله مورد بررسی قرار گیرد و لوازم و پیامد های و ثمرات علمی این مبنا نیز استخراج و با نظم و انسجامی نوین ارائه گردد .